Według dr Mercoli
Temat hemoroidów nie jest przyjemny, a dla niektórych może być wręcz krępujący — trudno go czasem podjąć nawet w gabinecie lekarza. Lecz problem ten występuje bardzo często i dotyczy on zarówno mężczyzn jak i kobiet.
Nie ma w tym nic dziwnego, wziąwszy pod uwagę typową zachodnią dietę, brak ruchu i stresujący tryb życia. Hemoroidy nie są dolegliwością wyłącznie nowoczesnego zachodniego świata, lecz w bardziej prymitywnych, mniej uprzemysłowionych kulturach są one rzadziej spotykane.
Czym dokładnie są hemoroidy?
Hemoroidy to objęte stanem zapalnym żyły w kanale odbytu, które stały się nabrzmiałe i poskręcane. Mogą być one wewnętrzne lub zewnętrzne, a powstałe w ich wyniku guzki mogą krwawić i być bardzo bolesne.
Hemoroidy w kanale odbytu, w miejscu ponad złączeniem z odbytnicą to hemoroidy wewnętrzne. Jeśli hemoroidy znajdują się poniżej tego miejsca i pod skórą wokół odbytu, uważane są za zewnętrzne. Obydwa rodzaje hemoroidów mogą znajdować się w odbycie lub z niego wystawać.
Jak powstają hemoroidy
Hemoroidy najczęściej powstają w wyniku wzrostu ciśnienia, zwykle z powodu nadmiernego parcia podczas oddawania stolca. Są one powszechną dolegliwością u osób z przewlekłymi zaburzeniami trawienia — a zwłaszcza z zaparciami.
Często występują też u osób w podeszłym wieku i u kobiet w ciąży. Podczas ciąży dodatkowy nacisk wywołany przez rosnące w macicy dziecko może spowodować hemoroidy. Poród może jeszcze bardziej nasilić problem, lecz na szczęście większość hemoroidów związanych z ciążą ustępuje po porodzie.
Kolejną częstą przyczyną hemoroidów jest otyłość, ponieważ organizm osoby z nadwagą często nie ma wystarczającej siły, aby zapewnić prawidłowe wypróżnienia.
Jak rozpoznać, czy mam hemoroidy?
Hemoroidy mogą wywoływać ostre objawy, lecz mogą też występować bezobjawowo. Jeśli wcześnie się je zauważy i odpowiednio zareaguje, większość objawów najczęściej znika zazwyczaj w ciągu kilku dni.
Najczęstszym objawem hemoroidów wewnętrznych jest jasnoczerwona krew, zwykle zauważana na papierze toaletowym lub w muszli klozetowej po oddaniu stolca. Hemoroidy wewnętrzne mogą też wystawać z odbytu, w takim przypadku można odczuwać podrażnienie i ból.
W przypadku hemoroidów zewnętrznych objawy mogą obejmować obrzęki lub guzki (skrzepy krwi) wokół odbytu. Są one określane jako zakrzepowe hemoroidy zewnętrzne i mogą być bardzo bolesne.
Niektóre nawyki w toalecie mogą pogorszyć problem i spowodować dodatkowe podrażnienia, krwawienie i świąd. (Sączenie z hemoroidów to kolejny czynnik powodujący świąd). Osoby cierpiące z powodu hemoroidów powinny zwrócić szczególną uwagę na to, by nie przeć zbyt mocno podczas wypróżnienia. Zbyt gwałtowne pocieranie lub mycie podrażnionej okolicy odbytu może również pogłębić problem.
Inne choroby, których symptomy mogą przypominać te wywołane hemoroidami to ropnie odbytu, pęknięcie i przetoka odbytu, a także nieokreślone swędzenie lub inne podrażnienia (pruritus ani – uporczywy świąd odbytu).
Ostrzeżenie dotyczące krwawienia z odbytu
Zalecam, aby osoby które zauważyły krwawienie z odbytu i podejrzewają, że jest ono związane z hemoroidami, udały się na konsultację do lekarza — zwłaszcza jeśli objawy te występują po raz pierwszy. Krwawienie z odbytu może być oznaką innych, poważniejszych chorób, w tym raka jelita grubego, zwłaszcza u osób w podeszłym wieku.
Jak wspomniano powyżej, jasnoczerwona krew jest najczęściej objawem hemoroidów, lecz wszelkie nagłe lub niespodziewane krwawienia powinny być skonsultowane ze specjalistą, niezależnie od wieku pacjenta.
Co ciekawe, witamina D jest jednym z najskuteczniejszych sposobów na zmniejszenie ryzyka raka jelita grubego. Zapewnienie optymalnego poziomu witaminy D w organizmie może zmniejszyć ryzyko wystąpienia tej przypadłości nawet o 80 procent!
Dobrym pomysłem jest więc zbadanie stężenia witaminy D we krwi — utrzymywanie go na poziomie około 60 ng/ml przez cały rok może stanowić skuteczny środek zapobiegawczy.
Zapobieganie hemoroidom powinno być celem nadrzędnym
Hemoroidy są najczęściej wynikiem nadmiernego parcia na stolec spowodowanego zaparciami.
Zaparcia często są skutkiem niewłaściwej diety, braku ruchu, picia zbyt małej ilości wody oraz nadmiernego stresu. Innymi przyczynami są nadużywanie środków przeczyszczających, zespół jelita drażliwego i niedoczynność tarczycy.
Następujące proste kroki mogą pomóc wyeliminować zaparcia:
1. Jedzenie pokarmów bogatych w błonnik. Doskonałym źródłem błonnika są warzywa. Spożywanie odpowiedniej ilości błonnika roślinnego zapewnia odpowiednie wypełnienie jelit i ułatwia bezpieczny pasaż pokarmu przez jelita.
Osobom, które potrzebują suplementować błonnik, polecam w tym celu spożywanie ekologicznego siemienia lnianego. Należy zmielić je w młynku do kawy i dodawać po jednej lub dwie łyżeczki do posiłków. Skuteczna jest też babka płesznik (psyllium), która pomaga zarówno przy zaparciach, jak i biegunce.
Radzę unikać wszelkich preparatów zawierających babkę nieorganiczną, takich jak Metamucil. Osoby nie przyzwyczajone do dużej ilości błonnika w diecie powinny go wprowadzać ostrożnie, ponieważ zanim układ trawienny przyzwyczai się do dodatkowej ilości błonnika, mogą wystąpić wzdęcia i gazy.
2. Korzystne jest jedzenie świeżych pomarańczy dla zawartych w nich flawonoidów. Flawonoidy są niezwykle silnymi fitochemikaliami, które wzmacniają żyły. Warto również rozważyć dodanie do diety oleju kokosowego. Co najmniej połowa tłuszczu w diecie mieszkańców tropikalnych wysp południowego Pacyfiku pochodzi z kokosów, co sprawia, że liczne typowe choroby i dolegliwości nękające ludzi Zachodu — w tym hemoroidy — są u nich bardzo rzadkie. Osobiście zalecam czysty olej kokosowy z pierwszego tłoczenia.
3. Picie dużej ilości czystej wody — najlepsza jest czysta woda źródlana lub woda filtrowana odwróconą osmozą. Najłatwiej rozpoznać, czy nasz organizm jest odpowiednio nawodniony obserwując swoje pragnienie i kolor moczu. Kolor moczu powinien być jasnożółty.
Jeśli ma on ciemnożółty kolor, prawdopodobnie ilość wypijanej wody nie jest wystarczająca. (Intensywnie żółty kolor może wystąpić w wyniku przyjmowania witaminy B2, znajdującej się w większości preparatów multiwitaminowych).
Odpowiednia ilość błonnika i wody zapewnią miękki stolec, co ułatwi jego pasaż przez jelita i zmniejszy potrzebę nadmiernego parcia.
4. Regularne ćwiczenia fizyczne stymulują układ trawienny.
5. Przyjmowanie dobrej jakości probiotyków. Równowaga bakteryjna w jelitach nie tylko pomoże wyeliminować zaparcia, ale poprawi również ogólny stan zdrowia.
6. Kontrolowanie stresu emocjonalnego. Szczególnie polecam to takie narzędzia jak techniki emocjonalnej wolności (EFT lub „tapping”), które pomagają złagodzić stany napięcia emocjonalnego będące jedną z przyczyn zaparć. Techniki tego typu mogą się także okazać pomocne w łagodzeniu bolesnych objawów stanów zapalnych hemoroidów.
Inną niezwykle istotną sprawą, o której mało kto myśli, jest korzystanie z toalety do kucania. Gdy byłem w zeszłym roku w Indiach, zaciekawiło mnie to, że w wielu toaletach nie ma regularnych muszli klozetowych, lecz tylko otwór w podłodze. Podczas korzystania z takiej toalety, ciało przyjmuje najbardziej naturalną pozycję do wypróżnienia.
Siadając na zwykłej muszli, tracimy niepotrzebnie dużo naturalnych sił, pomagających w opróżnianiu jelit. Nie sugeruję oczywiście, aby każdy z nas wyciął dziurę w podłodze w łazience, lecz istnieją różne urządzenia, które można umieścić w toalecie, które umożliwiają przyjęcie pozycji kucznej na zwykłej toalecie, dzięki czemu znacznie ułatwiają wypróżnienia.
Dobre nawyki w toalecie
- Aby ciało mogło funkcjonować naturalnie, należy udać się do toalety natychmiast, gdy poczujemy potrzebę wypróżnienia. Nie należy odkładać tego na później — zwlekanie może spowodować pojawienie się lub nasilenie zaparcia.
- Nie należy także siedzieć w toalecie zbyt długo. Zwiększa to nacisk na odbytnicę, a tego właśnie chcemy uniknąć. Czas jednego pobytu w toalecie powinien wynosić od trzech do pięciu minut. Jeśli wypróżnienie nie nastąpi w tym czasie, należy wstać, zająć się czymś innym i poczekać, aż naturalna potrzeba sama powróci. Siedząc na toalecie można też skorzystać z małego podnóżka, który pozwoli unieść nieco nogi i zmniejszyć nacisk na spuchniętą tkankę dotkniętą hemoroidami.
- W celu wypróżnienia się nigdy nie należy zbyt mocno przeć na stolec. Parcie powinno być delikatne i trwać nie dłużej niż 30 sekund jednorazowo, w tym celu należy używać mięśni brzucha i miednicy.
- Najlepszą pozycją do wypróżnienia jest pozycja kuczna. Hemoroidy rzadko występują w krajach, których mieszkańcy stosują tę naturalną pozycję. Wyniki badania opublikowanego pod koniec lat 80-tych XX wieku wykazały, że 18 na 20 osób z chorobą hemoroidalną doświadczyło całkowitej i długotrwałej ulgi w bólach i krwawieniach korzystając z toalety kucznej.
Prawidłowe mycie i wycieranie
- Nie należy zbyt gwałtownie wycierać odbytu papierem toaletowym lub chusteczką, ponieważ może to dodatkowo podrażnić i zaognić skórę.
- Jeśli to możliwe, należy umyć okolicę odbytu zwykłą wodą, w wannie lub pod prysznicem, nie używając mydła, gdyż działa ono drażniąco. Następnie należy delikatnie osuszyć to miejsce miękkim ręcznikiem.
- Jeśli nie mamy akurat dostępu do wanny lub prysznica, można użyć jednorazowej nawilżonej chusteczki i wytrzeć nią odbyt powoli i delikatnie.
Domowe sposoby na hemoroidy
• Ekstrakt z myszopłochu kolczastego to preparat ziołowy, którego można użyć w przypadku hemoroidów. Wykazuje on silne działanie przeciwzapalne i zwężające naczynia krwionośne, napina i wzmacnia żyły. Jest stosowany do leczenia wszelkich problemów z żyłami — pomaga wzmocnić ścianki naczyń krwionośnych, dzięki czemu nie ulegają rozszerzeniu pod wpływem nacisku podczas wypróżniania.
Innymi suplementami działającymi korzystnie na hemoroidy są kasztanowiec, bromelaina, ekstrakt z perełkowca japońskiego oraz ekstrakt z aloesu zwyczajnego.
• Warto wypróbować nasiadówki. Polegają one na zanurzeniu bioder i pośladków w misce lub wannie z ciepłą wodą. Wilgoć i ciepło przynoszą ulgę w objawach hemoroidów i pomagają złagodzić stan zapalny. Woda powinna być ciepła, lecz nie gorąca i nie należy do niej nic dodawać. Nasiadówka może trwać jednorazowo od 10 do 15 minut i może być powtarzana dowolnie często, aby złagodzić ostre objawy.
• Można też zastosować zimny kompres lub kostki lodu na obszar odbytu, maksymalnie pięć razy dziennie przez okres od 10 do 15 minut.
• Obszar odbytu należy utrzymywać w suchości, ponieważ wilgoć powoduje podrażnienia, świąd i infekcje skóry.
• Dobrze się też sprawdza nałożenie na obszar odbytu cienkiej warstwy wazeliny w celu złagodzenia podrażnienia. Kolejnymi skutecznymi środkami są żel aloesowy, który łagodzi pieczenie lub preparaty zawierające oczar wirginijski, które działają ściągająco.
• Po wypróżnieniu okolicę odbytu można też wytrzeć papierem lub chusteczką nawilżoną oczarem wirginijskim (dostępne w sklepach lub aptekach).
Interwencja medyczna
W poważniejszych przypadkach konieczne może się okazać leczenie chirurgiczne lub endoskopowe hemoroidów. Na taki krok należy się zdecydować tylko w ostateczności.
Istnieje wiele metod leczenia hemoroidów, w tym:
- Podwiązanie hemoroidów za pomocą małej gumowej taśmy, którą zakłada się wokół podstawy hemoroidu. Taśma odcina dopływ krwi do hemoroidu, powodując jego wyschnięcie i odpadnięcie w ciągu kilku dni.
- Skleroterapia, polegająca na obstrzykiwaniu hemoroidów roztworem chemicznym w celu ich obkurczenia.
- Koagulacja w podczerwieni (wypalanie tkanki hemoroidalnej).
- Hemorrhoidektomia — chirurgiczne usuwanie hemoroidów.
W dolegliwościach takich jak hemoroidy, prewencja jest zawsze najlepszą strategią, tak by leczenie nie było konieczne. Jak większość bolesnych i dokuczliwych dolegliwości, hemoroidy są sygnałem, że nasz organizm wymaga troski, że należy zwrócić większą uwagę na dietę, ilość wypijanej wody, ćwiczenia fizyczne, próbować wyeliminować stres emocjonalny i wprowadzić inne prozdrowotne zmiany w trybie życia.