Liście mniszka lekarskiego
Nazwa botaniczna: Taraxacum officinale
Mniszek lekarski należy do jednej z największych rodzin roślin – astrowatych – która obejmuje ponad 22 000 gatunków, w tym stokrotki i osty. Pierwsze wzmianki o mniszku stosowanym jako lekarstwo zostały poczynione przez lekarzy Bliskiego Wschodu już w X i XI w. W medycynie Walii już od XIII wieku w celach leczniczych wykorzystywano zarówno korzeń jak i liście mniszka.
Po zebraniu świeżych liści tego często występującego i łatwo rozpoznawalnego zioła – najlepiej liści młodych, o jaśniejszym kolorze – opłucz je delikatnie, strzepnij nadmiar wody i przechowuj w plastikowych woreczkach w szufladzie lodówki, w niskiej wilgotności. Zblanszowanie liści poprzez zanurzenie ich we wrzącej wodzie na 20-30 sekund przed dodaniem ich do sałatek lub kanapek pomoże pozbyć się gorzkiego smaku. Oprócz surówek, liście mniszka lekarskiego można dodawać do zup, gulaszów i zapiekanek, a także ziołowych herbat i kawy.
Korzyści zdrowotne ze spożywania liści mniszka
Kiedy nasze babcie twierdziły, że liście mniszka są dobre dla zdrowia, to nie był żart czy przesąd.
Medycyna ludowa zawsze wierzyła, że mniszek lekarski to potężny uzdrowiciel i stosowała go między innymi do oczyszczania krwi, poprawy trawienia oraz zapobiegania hemoroidom i kamieniom żółciowym. Faktem jest, że liście skromnego mniszka lekarskiego dostarczają 535% zalecanej dziennej dawki witaminy K, co może stanowić najlepsze źródło tej witaminy spośród wszystkich produktów pochodzenia roślinnego, pomagające wzmocnić kości, a także odgrywające ważną rolę w zapobieganiu chorobie Alzheimera przez ograniczenie uszkodzeń neuronów w mózgu.
Liście mniszka dostarczają organizmowi 112% dziennego zapotrzebowania na witaminę A w formie karotenoidu działającego przeciwutleniająco, co jest szczególnie korzystne dla skóry, błon śluzowych i wzroku. Zawarty w mniszku flawonoid zwany zeaksantyną chroni siatkówkę oka przed promieniami UV, podczas gdy inne jego składniki, takie jak karoten, luteina i kryptoksantyna chronią organizm przed nowotworami płuc i jamy ustnej.
Chcesz poznać więcej zalet mniszka? Otóż jego liście są bogate w błonnik, który pomaga organizmowi usuwać zbędne składniki przemiany materii. Mniszek zawiera również witaminy C i B6, tiaminę, ryboflawinę, wapń, żelazo (ważne dla tworzenia krwinek czerwonych), potas (regulujący tętno i ciśnienie krwi) oraz mangan. Inne składniki odżywcze obecne w liściach mniszka to kwas foliowy, magnez, fosfor i miedź.
Wartości odżywcze liści mniszka
Porcja: 3,5 uncji (100 gram), surowe
| Kalorie |
45 |
|
| Kalorie z tłuszczu |
6 |
|
| Tłuszcze ogółem |
1 g |
1% |
| Tłuszcze nasycone |
0 g |
1% |
| Tłuszcze trans |
|
|
| Cholesterol |
0 mg |
0% |
| Sód |
76 mg |
3% |
| Węglowodany ogółem |
9 g |
3% |
| Błonnik pokarmowy |
4 g |
14% |
| Cukry |
1 g |
|
| Białko |
3 g |
|
| Wapń19% |
Żelazo |
17% |
*Zalecane dzienne spożycie przy diecie zawierającej 2 000. Indywidulane ZDS może być różne, w zależności od zapotrzebowania kalorycznego danej osoby.
Badania nad korzeniem mniszka
Badanie przeprowadzone w 2011 roku, w którym testowano działanie naparu z korzenia mniszka wykazało, że ma on silne działanie wywołujące apoptozę komórek białaczki, czyli ich zaprogramowaną śmierć. Naukowcy odkryli, że napar z mniszka lekarskiego nie wywołuje podobnej reakcji w zdrowych komórkach. Badanie wykazało, że ekstrakt z korzeni mniszka lekarskiego może stanowić nietoksyczną alternatywę dla konwencjonalnej terapii białaczki.1
Wyciąg z korzenia mniszka lekarskiego okazał się być potencjalnym środkiem na raka, powstrzymującym wzrost komórek czerniaka bez wywoływania toksycznych skutków ubocznych w komórkach nie rakowych – nawet w przypadku komórek uważanych za oporne na leczenie.
Przepis na zdrowe danie: sałatka z liści mniszka i kopru włoskiego
Składniki
- 1 garść drobno posiekanych liści mniszka
- ½ bulwy kopru włoskiego pokrojonego na plasterki
- 2 szklanki posiekanej kapusty pekińskiej
- ½ filiżanki kiełków fasoli
Sos
- sok z 1 cytryny
- 1 łyżka mirinu (do kupienia na stoisku z produktami azjatyckimi)
- 1/8 łyżeczki oleju sezamowego
- 1 łyżeczka octu jabłkowego
- 1 łyżeczka sosu sojowego tamari
- 2 łyżki oliwy z oliwek
- ¼ łyżeczki syropu klonowego
Sposób przygotowania
- Włóż składniki sałatki do dużej miski.
- Dobrze wymieszaj wszystkie składniki sosu, wylej je na liście, delikatnie wymieszaj. Smacznego! Podane składniki wystarczają na 4 porcje sałatki.
Ciekawe fakty na temat liści mniszka
Nazwa mniszek w języku średnio-angielskim (okres od 1066 r. – poł. XV w.) – dent-de-lioun – wskazuje na francuskie pochodzenie tego słowa, gdzie "dentdelion" oznaczało "zęby lwa". Nazwę taką nadano roślinie z powodu kształtu jej liści.
Podsumowanie
Choć mniszek jest czasem uważany za uciążliwy chwast przez osoby, którym zależy na wypielęgnowanym trawniku przy domu, to inni doceniają liczne korzyści, jakie to zioło daje nam już od wieków, jeśli chodzi o jego właściwości prozdrowotne i bogactwo składników odżywczych. Jest to sprawdzony przeciwutleniacz, który obniża poziom cukru we krwi, ale może być równie użyteczny w leczeniu żółtaczki, marskości wątroby, obrzęków, dny, egzemy i trądziku. Istnieją nawet dowody na to, że liście mniszka mogą pomóc w leczeniu AIDS i opryszczki.
Liście mniszka są niezwykle pożywne jako składnik sałatek, natomiast jego korzeń stopniowo objawia nam swój ukryty jak dotąd potencjał jako środek do walki z rakiem.