Według dr Mercoli
W Sylwestra ludzie wypijają więcej alkoholu niż w jakikolwiek inny dzień roku.
Oznacza to, że dzień Nowego Roku może być dniem, w którym będziesz cierpieć na kaca, czyli zespół różnych nieprzyjemnych objawów obejmujących zmęczenie, nudności, bóle brzucha, bóle głowy, drżenie mięśni, wymioty, zawroty głowy i inne. Zdarza się to nierzadko, gdy wypijemy za dużo.
Najlepszym sposobem na uniknięcie kaca jest oczywiście unikanie picia alkoholu lub wypicie tylko jednego lub dwóch koktajli (należy jednak pamiętać, że nawet jeden drink może spowodować niepożądane objawy u szczególnie wrażliwych osób).
Załóżmy jednak, że masz tendencję do hucznego świętowania ważnych świąt i podejrzewasz, że możesz wypić nieco więcej niż zwykle. Istnieją pewne naturalne środki zaradcze, które mogą pomóc uniknąć objawów kaca, ale odpowiedni czas na podjęcie działania jest teraz, zanim wypijesz pierwszy kieliszek.
Co powoduje kaca? 7 reakcji biochemicznych wywoływanych przez alkohol
Alkohol, a konkretnie jego nadmiar, powoduje kaskadę reakcji w organizmie, które przyczyniają się do objawów potocznie nazywanych kacem. Obejmują one:
Zwiększone oddawanie moczu
Alkohol hamuje wydzielanie wazopresyny, hormonu antydiuretycznego, który zapobiega przypadkowemu oddawaniu moczu. Kiedy produkcja tego enzymu jest zahamowana, woda przedostaje się bezpośrednio do pęcherza (wraz z elektrolitami), skąd musi zostać wydalona, co powoduje częstsze niż zwykle oddawanie moczu. |
Odwodnienie organizmu
Zwiększone oddawanie moczu może doprowadzić do szybkiego odwodnienia organizmu. Wówczas organizm, aby mógł prawidłowo funkcjonować, czerpie wodę z mózgu, co może powodować zmęczenie i zawroty głowy. |
Gromadzenie się aldehydu octowego
Kiedy alkohol dociera do wątroby, enzym o nazwie dehydrogenaza alkoholowa rozkłada go na aldehyd octowy. Aldehyd octowy jest znacznie bardziej toksyczny niż sam alkohol (nawet 30-krotnie!).
Organizm ponownie próbuje więc rozbić go za pomocą enzymu zwanego dehydrogenazą aldehydową oraz glutationu, silnego związku o właściwościach przeciwutleniających, który ma decydujące znaczenie dla detoksykacji wątroby (glutation zawiera duże ilości cysteiny, dlatego też przyjmowanie go w formie suplementu może pomóc zapobiegać kacowi ... więcej na ten temat poniżej).
Wspólnie te dwa potężne enzymy detoksykacyjne mogą rozłożyć aldehyd octowy na nieszkodliwy octan (który jest podobny do octu).
Kiedy jednak wypijesz zbyt dużo alkoholu, zapasy glutationu w organizmie wyczerpują się, co pozwala na gromadzenie się aldehydu octowego i powoduje objawy zatrucia, czyli kaca.
Należy pamiętać, że kobiety mają mniejsze zapasy dehydrogenazy aldehydowej i glutationu niż mężczyźni, dlatego też kobieta może mieć znacznie cięższe reakcje organizmu po wypiciu takiej samej ilość alkoholu co mężczyzna o tej samej masie ciała. |
Kongenery
Kongenery są to związki wytwarzane jako produkty uboczne fermentacji i destylacji. Obejmują one aceton, aldehyd octowy, garbniki i pewne substancje smakowe w napojach alkoholowych. Uważa się, że kongenery pogarszają kaca, a występują one w większych ilościach w ciemnych alkoholach (takich jak brandy, whisky i czerwone wino) niż w alkoholach czystych, takich jak wódka czy gin. |
Odzyskiwanie glutaminy
Alkohol hamuje wytwarzanie glutaminy, naturalnej substancji stymulującej w organizmie. Częściowo to właśnie dlatego alkohol ma efekt depresyjny i sprawia, że stajemy się senni... na początku. Po zaprzestaniu picia organizm będzie pracował ze zdwojoną siłą w celu uzupełnienia poziomu glutaminy, dlatego po wypiciu alkoholu będziesz budzić się częściej i mieć bardziej niespokojny sen.
Ten proces odzyskiwania glutaminy może powodować zmęczenie, drżenie, lęk, niepokój, a nawet podwyższenie ciśnienia krwi, które często odczuwa się podczas kaca. |
Uszkodzenia błony śluzowej żołądka, naczyń krwionośnych i spadek poziomu cukru we krwi
Alkohol działa drażniąco na śluzówkę żołądka i prowadzi do zwiększenia produkcji kwasu żołądkowego. Może to powodować nudności, wymioty i bóle brzucha.
Alkohol może również prowadzić do gwałtownego spadku poziomu cukru we krwi, co może powodować drżenie mięśni, huśtawkę nastrojów, zmęczenie, a nawet napady drgawek. Ponadto alkohol może powodować rozszerzenie naczyń krwionośnych, co często wywołuje bóle głowy. |
Reakcje zapalne
Alkohol wywołuje również reakcje zapalne w organizmie. W ich wyniku układ odpornościowy uruchamia czynniki wywołujące objawy kaca takie jak problemy z pamięcią, zmniejszony apetyt i kłopoty z koncentracją. |
Kacowi lepiej zapobiegać niż go leczyć: co należy zrobić przed piciem
Dobrym przykładem potwierdzającym słuszność tego podejścia, który możesz znać z własnego doświadczenia jest wzięcie dużej dawki witaminy C przed wizytą u dentysty. W takiej sytuacji zastrzyk znieczulający zastosowany przez dentystę może wcale nie zadziałać, potrzebna będzie większa dawka, która także szybko przestanie działać. Dzieje się tak dlatego, że witamina C pomaga wątrobie szybciej oczyścić organizm z substancji zawartych w zastrzyku.
Alkohol działa jednak inaczej, a ponieważ wpływa na organizm na wiele sposobów, to im więcej kroków podejmiesz w celu zniwelowania jego szkodliwego wpływu, tym lepiej. Jeśli wiesz, że wkrótce wypijesz kilka drinków, zastosuj podane metody przed piciem, aby odpowiednio przygotować organizm:
1. N-acetylocysteina (NAC)
NAC jest formą cysteiny aminokwasowej. Przyczynia się ona do wzrostu poziomu glutationu i zmniejsza toksyczność aldehydu octowego, który jest głównym sprawcą objawów kaca. Spróbuj przyjąć acetylocysteinę (co najmniej 200 ml) na 30 minut przed wypiciem alkoholu, aby zmniejszyć jego toksyczne właściwości.
Jeśli zastanawiasz się nad tym, jak silnie może działać NAC, to wiedz, że Tylenol (lek zawierający acetamiofen), podobnie jak alkohol, powoduje uszkodzenie wątroby w wyniku wyczerpania zapasów glutationu.
Jeśli utrzyma się poziom glutationu w organizmie na odpowiednio wysokim poziomie, to w dużym stopniu można zapobiec szkodom wywołanym przez acetaminofen. To dlatego osobom hospitalizowanym w wyniku przedawkowania Tylenolu podaje się w nagłych wypadkach duże dawki NAC – aby zwiększyć poziom glutationu.
2. Witaminy z grupy B
Dowiedziono, że NAC działa jeszcze lepiej w połączeniu z tiaminą, czyli witaminą B1. Witamina B6 może również pomóc złagodzić objawy kaca. Ponieważ alkohol pozbawia organizm witaminy B, a jest ona niezbędna do eliminacji alkoholu, wskazane jest zażycie suplementu z witaminą B przed wypiciem alkoholu, a także następnego dnia.
3. Ostropest plamisty
Ostropest plamisty zawiera sylimarynę i sililinę – przeciwutleniacze, które pomagają chronić wątrobę przed toksynami, także tymi zawartymi w alkoholu. Stwierdzono, że silymaryna nie tylko zwiększa poziom glutationu, ale również pomaga regenerować komórki wątroby.
Suplement zawierający ostropest plamisty będzie najbardziej skuteczny, jeśli będziesz go stosował przez cały okres świąteczny, zwłaszcza jeśli przewidujesz, że zdarzy ci się wypić kilka drinków od czasu do czasu.
4. Witamina C
Alkohol może pozbawiać organizm witaminy C, która jest ważnym czynnikiem zmniejszającym stres oksydacyjny w wątrobie wywołany alkoholem. Co ciekawe, jedno z badań przeprowadzonych na zwierzętach wykazało, że witamina C jeszcze skuteczniej chroniła wątrobę niż silymaryna (ostropest) po spożyciu alkoholu.
Podobnie jak to było w przypadku znieczulenia u dentysty, witamina C pomaga również odtruwać organizm z alkoholu. Dlatego przed zaplanowanym piciem alkoholu upewnij się, że przyjąłeś wystarczająco dużą dawkę witaminy C, albo w formie suplementu lub z produktów spożywczych.
5. Magnez
Magnez jest kolejnym składnikiem odżywczym, który szybko ulega wyczerpaniu po wypiciu alkoholu, a którego często i tak mamy niedobory. Ponadto magnez ma właściwości przeciwzapalne, które mogą pomóc zredukować niektóre z objawów kaca.
Jeśli nie spożywasz dużo potraw bogatych w magnez, przyjęcie suplementu magnezu przed planowanym wieczorem zakrapianym alkoholem może się okazać pomocne.
Praktyczne wskazówki na uniknięcie kaca
Powyższe środki zastosowane przed spożyciem alkoholu są ważne dla dostarczania organizmowi witamin, przeciwutleniaczy i innych składników odżywczych, które będą chronić wątrobę oraz wspomagać proces rozkładu i usuwania alkoholu z organizmu. A oto kolejne praktyczne środki, które mogą pomóc w przypadku kaca:
• Nawodnienie organizmu: Wraz z każdym drinkiem alkoholowym wypij także szklankę wody, aby nie dopuścić do odwodnienia organizmu. Przed snem wypij kolejną szklankę wody lub dwie, aby uniknąć objawów kaca rano.
• Zjedz coś przed i w trakcie spożywania alkoholu: Jeśli żołądek jest pusty, tempo wchłaniania alkoholu przez organizm jest szybsze. Może to też powodować mocniejsze podrażnienie żołądka.
Zawsze pamiętaj, aby zjeść posiłek przed wypiciem alkoholu, a pomiędzy drinkami – choćby niewielką przekąskę (jak na przykład ser). Możesz także wypróbować stary sposób znany w regionie Morza Śródziemnego – przed spożyciem alkoholu wypij łyżkę oliwy z oliwek, aby zapobiec kacowi.
• Uzupełniaj elektrolity: Spróbuj wypić wodę kokosową przed pójściem spać, aby uniknąć objawów kaca rano.
• Pij czyste alkohole: Generalnie czyste (jasne) alkohole (wódka, gin, białe wino) zawierają mniej kongenerów niż ich ciemniejsze odmiany (brandy, whisky).
• Przestań pić, kiedy czujesz szum w głowie: Kiedy czujesz zawroty głowy, jest to znak, że szlaki detoksykacji w Twoim organizmie zostały nadmiernie obciążone. Zrób przerwę w piciu lub przestań całkowicie na ten dzień, aby umożliwić organizmowi skuteczny metabolizm alkoholu.
Masz już kaca... Co teraz?
Mamy nadzieję, że metody opisane powyżej pomogą Ci uniknąć kaca, ale pamiętaj, że jeśli wypijesz nadmierną ilość alkoholu, to praktycznie nie istnieje niezawodny sposób na uniknięcie szkodliwych skutków.
Jeśli czujesz, że po zbyt wielu drinkach masz objawy kaca, nie próbuj często zalecanego sposobu „czym się zatrułeś, tym się lecz”, czyli picia kolejnych drinków na drugi dzień – wydłuży to tylko Twoje złe samopoczucie. Unikaj także przyjmowania acetaminofenu (Tylenol), gdyż dodatkowo spowoduje on obciążenie wątroby. Zamiast tego wypróbuj następujące środki, aby szybciej poczuć się lepiej:
- Aktywność fizyczna: Jeśli jesteś w stanie ćwiczyć, to krótki okres intensywnych ćwiczeń fizycznych może pomóc Ci wypocić część toksyn z organizmu. Pamiętaj, aby pić dużo wody, by uniknąć dalszego odwodnienia organizmu.
- Uzupełnij witaminy i minerały: Szklanka rosołu gotowanego na kościach dostarczy Ci minerałów, woda kokosowa – elektrolitów, jajka – naturalnej cysteiny, a kokos – potasu.
- Imbir: Jeśli masz nudności, wkrój kawałek świeżego imbiru do gorącej wody i wypij uzyskaną w ten sposób naturalną herbatkę ziołową.
- Wypij filiżankę czarnej kawy: pomoże ona zmniejszyć obrzęk naczyń krwionośnych, co złagodzi ból głowy.
Jeśli pijesz alkohol, zachowaj umiar
Jeśli musisz stosować opisane powyżej środki zaradcze, mamy nadzieję, że potrzebujesz ich tylko od czasu do czasu. Choć okazjonalne wypicie drinka czy dwóch nie spowoduje katastrofalnych skutków dla zdrowia organizmu, zwłaszcza jeśli na ogół prowadzisz zdrowy tryb życia, to należy mieć świadomość, że alkohol jest neurotoksyną, która może zatruwać mózg i zakłócać równowagę hormonalną.
Pijąc alkohol pamiętaj, że kluczową sprawą jest zachowanie umiaru, gdyż nadmierna jego konsumpcja praktycznie gwarantuje problemy ze zdrowiem. Ogólnie za „umiarkowane” spożycie alkoholu uważam około 150 ml wina, 350 ml piwa lub 30 ml mocniejszego alkoholu dziennie, wypijanego do posiłku. W miarę dalszych postępów na drodze do osiągnięcia pełni zdrowia zalecam całkowite wyeliminowanie wszelkiego alkoholu.