Zanieczyszczenie powietrza wywołuje choroby układu krążenia w młodym wieku

Według dr Mercoli

Zanieczyszczenie powietrza już od wielu lat kojarzone jest z zaostrzeniem chorób serca, chorób płuc oraz z udarem mózgu. Zanieczyszczenia emitowane przez pojazdy i przemysł zwiększają reakcje zapalne w organizmie, nasilając procesy chorobowe. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), ekspozycja na toksyny wynikające z zanieczyszczenia powietrza jest przyczyną średnio 1 na 4 zgonów na świecie.

Chociaż to przemysł są główną przyczyną zanieczyszczenia środowiska, a przede wszystkim powietrza, to spaliny emitowane przez pojazdy również odgrywają tu znaczącą rolę.

Spędzanie wielu godzin za kierownicą samochodu oraz dojazdy do pracy i z pracy mogą zwiększać potencjalne narażenie na zanieczyszczone powietrze. Wydaje się, że system wentylacyjny samochodów bardziej efektywnie oczyszcza powietrze z grubych i dużych cząsteczek, pozwalając drobniejszym cząsteczkom na przedostawanie się do powietrza.

Niedawne badania wykazały, że istnieje powiązanie pomiędzy zanieczyszczeniem powietrza małymi cząsteczkami i procesami zapalnymi w organizmie, które mogą prowadzić do chorób serca i udaru, a nie tylko zaostrzać objawy istniejących już chorób.

Rozmiar cząsteczek ma znaczenie

Pył zawieszony (PM), zwany również zanieczyszczeniem cząstkami stałymi, jest mieszaniną cząstek stałych i ciekłych o rozmiarach od 10 mikrometrów i mniejszych do mniejszych niż 2,5 mikrometra.

Cząsteczki, których wielkość wynosi od 2,5 do 10 mikrometrów, nazywane są PM10 i obejmują pył, pyłki i pleśń. Cząstki PM2,5 zawierają gazy ze spalania, metale i lotne związki organiczne (VOC).

Substancje sklasyfikowane jako PM2,5 są główną przyczyną obniżonej widoczności w USA. Każda cząstka PM10 i mniejsza może być wdychana do płuc. Cząstki o wielkości 2,5 mikrometra i mniejszej mogą również przenikać do krwioobiegu przez tkankę płuc. Dla wyobrażenia sobie rozmiarów cząstek: cząstki PM10 są siedmiokrotnie mniejsze niż średnica włosa, a cząstki PM2,5 są 30 razy mniejsze.

Naukowe oświadczenie wydane przez Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne (AHA) w 2004 roku, a następnie zaktualizowane w roku 2010 ostrzegało przed zagrożeniami dla zdrowia wynikającymi z zanieczyszczenia powietrza. Jednak jak dotąd nie było jasne, w jaki sposób narażenie na zanieczyszczenia powietrza szkodzi układowi tętniczemu człowieka.

Aby ocenić wpływ cząstek PM2,5 na układ sercowo-naczyniowy, naukowcy zbierali próbki od prawie 75 uczestników w okresie od grudnia 2014 roku do kwietnia 2015 roku.

Kiedy stężenie cząstek PM2,5 w powietrzu było najwyższe, próbki krwi zawierały również więcej fragmentów martwych komórek z wyściółki żył, tętnic i tkanki płucnej.

Te próbki wykazywały również mniejszą ilość czynników związanych z procesem powstawania naczyń krwionośnych. Ilość czynników układu odpornościowego odpowiedzialnych za wywoływanie stanów zapalnych w próbkach wzrastała, kiedy poziom PM2,5 był najwyższy.

Wszyscy uczestnicy tego badania zostali uprzednio przebadani i byli zdrowymi osobami, co skłoniło autorów badania do wniosku, że narażenie na zanieczyszczenia drobnymi cząstkami stałymi nie tylko pogarsza istniejące problemy zdrowotne, ale może również być czynnikiem wywołującym choroby układu sercowo-naczyniowego. Główny autor badania, dr C. Arden Pope III z Brigham Young University, powiedział:

"Choroby układu sercowo-naczyniowego nadal są główną przyczyną zgonów i problemów zdrowotnych... Uszkodzenie naczyń krwionośnych jest podstawową przyczyną wielu chorób układu sercowo-naczyniowego, w tym choroby wieńcowej i chorób naczyń mózgowych, co może prowadzić do poważnych, a nawet zagrażających życiu, ostrych zdarzeń chorobowych takich jak zawał serca i udar."

Zanieczyszczenie cząstkami powoduje śmierć komórek śródbłonka

Naukowcy stwierdzili, że nawet sporadyczne narażenie na cząstki PM2,5 wiąże się ze wzrostem śmiertelności komórek śródbłonka i zwiększeniem poziomu specyficznych komórek odpornościowych, które mogą przyczyniać się do rozwoju miażdżycy i ostrych zdarzeń wieńcowych. Ta nowo odnaleziona zależność zaczyna wyjaśniać, w jaki sposób zanieczyszczenie powietrza wpływa na układ tętniczy, a następnie może wywoływać zarówno choroby płuc, jak i choroby układu sercowo-naczyniowego.

Pope komentuje to tak:

"To dostarcza bardzo znaczących dowodów mechanistycznych na to, w jaki sposób zanieczyszczenie powietrza wpływa na choroby układu sercowo-naczyniowego: osoby uczestniczące w badaniu są to młode, zdrowe osoby niepalące, a mimo to zaobserwować można u nich uszkodzenia subkliniczne. Początkowo uszkodzenie naczyń może być niewielkie, ale przedłużona ekspozycja na zanieczyszczenia może zwiększać ryzyko wystąpienia zdarzeń zagrażających życiu, takich jak udar i atak serca."

Poziom zanieczyszczenia powietrza w Stanach Zjednoczonych znacznie się zmniejszył w ciągu ostatnich kilku dekad, częściowo dzięki Ustawie o Czystym Powietrzu obowiązującej od roku 1970, a następnie zmienionej w roku 1990.

Nacisk na czyste powietrze został znacznie wzmocniony po inwersji termicznej mającej miejsce w Donorze w Pensylwanii w 1948 roku, kiedy to unoszące się nad miastem toksyczne opary zabiły 20 osób, a u tysięcy wywołały choroby w wyniku „zabójczego smogu".

Wydarzenie to pomogło uwypuklić problemy, jakie niesie ze sobą emisja spalin i zanieczyszczenie powietrza i doprowadziło do wieloletnich potyczek politycznych i środowiskowych. Chociaż sytuacja znacznie się poprawiła, to dr Mark Jacobson, profesor i autor ze Stanford University podkreśla, że zanieczyszczenie powietrza nadal prowadzi do przedwczesnej śmierci zbyt wielu Amerykanów i szkodzi zdrowiu setkom tysięcy.

W innych częściach świata problem zanieczyszczenia pyłami nie został jeszcze rozwiązany, tak jak miało to miejsce w USA. Choć jakość powietrza w USA jest obecnie dużo lepsza, to emisje nie są jednak na poziomie zerowym, a naukowcy ostrzegają, aby w dni o wysokim stężeniu zanieczyszczeń podejmować dodatkowe środki ostrożności.

Zanieczyszczenia przemysłowe i samochodowe to problem globalny

WHO ustanowiło normy jakości powietrza wskazujące poziom, przy którym stężenie cząstek PM2,5 może być uważane a bezpieczne. W 2016 roku stężenie 10 μg/m3 jako średnia roczna oraz 25 μg/m3 jako średnia 24-godzinna uznane zostały za najwyższe, przy których poziom zanieczyszczenia jest jeszcze bezpieczny.

Niestety wiele obszarów na świecie, w tym USA, nie spełnia tych standardów. Przy porównaniu jakości powietrza w rejonie Zatoki Kalifornijskiej i w Szanghaju w Chinach okazało się, że obydwa te rejony miały podobne wyniki pomiarów w ciągu 30 dni, które wynosiły około 35 ug/m3.

Według WHO, w 80% miast na świecie zanieczyszczenie powietrza znacznie przekracza najwyższy poziom uznany za bezpieczny. Najbardziej zanieczyszczone miasta przekraczają dopuszczalny poziom wynoszący 25 ub/m3 od 11 do 20 razy, jak wynika z danych zebranych przez WHO.

W przeciętny dzień w Kanpur w Indiach zanieczyszczenie wynosi 115 ug/m3 PM2,5, w Xingtai w Chinach – 128 ug/m3, natomiast w Zabol w Iranie – 217 ug/m3. Podczas gdy porównanie między poziomem zanieczyszczenia w Chinach i Kalifornii mierzone w czerwcu i lipcu odzwierciedlało notorycznie dni o bardzo wysokim zanieczyszczeniu w Kalifornii, to w przypadku Chin podobne zanieczyszczenie występuje w najlepszych pod względem zanieczyszczenia miesiącach.

W Afryce brudne powietrze zabija więcej ludzi niż brudna woda

W szybko rozwijających się krajach Afryki zła jakość powietrza ma równie negatywny wpływ na zdrowie społeczeństwa co wyzwania związane z ubóstwem. W swoich pierwszych próbach oceny skutków zdrowotnych spowodowanych zanieczyszczeniem powietrza w Afryce naukowcy odkryli, że liczba osób, które zmarły przedwcześnie z powodu złej jakości powietrza przekracza liczbę osób, które zmarły z powodu braku czystej wody, złych warunków sanitarnych i niedożywienia.

Naukowiec biorący udział w badaniu finansowanym przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) z siedzibą w Paryżu, oświadczył:

"Roczna ilość zgonów spowodowanych zanieczyszczeniami powietrza na zewnątrz na kontynencie afrykańskim wzrosła o 36% w latach 1990-2013. W tym samym okresie liczba zgonów spowodowanych zanieczyszczeniem powietrza w gospodarstwach domowych również wzrastała, choć tylko o 18%".

OECD jest organizacją działającą od 50 lat, finansowaną przez 35 najbogatszych krajów świata, której misją jest "promowanie polityki, która poprawi ekonomiczne i społeczne warunki życia ludzi na całym świecie".

Rana Roy, autorka badania przeprowadzonego przez OECD, zwraca uwagę na fakt, że Afryka nie jest obecnie w tak dobrym położeniu jak Chiny, które mogą skupić się na problemie jakości powietrza, gdyż problemy zaopatrzenia w czystą wodę, niedożywienia i niebezpiecznych warunków sanitarnych nie występują tam w takim stopniu jak w Afryce. Jednak bez podjęcia odważnych zmian politycznych zdrowotne i ekonomiczne koszty zanieczyszczenia powietrza mogą wywołać ogromny wzrost liczby zgonów i chorób związanych z zanieczyszczeniem powietrza.

Powiedziała ona:

"Uderzające jest to, że koszty zanieczyszczenia powietrza w Afryce rosną pomimo powolnej industrializacji [sic], a nawet deindustrializacji [sic] w wielu krajach. Gdyby ten drugi trend został skutecznie odwrócony, problem zanieczyszczenia powietrza pogorszyłoby się szybciej, jeśli nie zostaną wprowadzone nowe radykalne podejścia i technologie."

Zanieczyszczenia powietrza może mieć wpływ na Twoją kieszeń

Dalsze badania wskazały kolejny sposób, w jaki jakość powietrza wpływa na gospodarkę światową. Chociaż koszty przedwczesnej śmierci i chorób na całym świecie wynoszą biliony dolarów, to zanieczyszczenie powietrza ma również znaczący wpływ na naszą zdolność do podejmowania decyzji na poziomie nieświadomym.

W ramach ostatnich wspólnych badań naukowców z University of Ottawa i Columbia University, porównali oni indeks S&P 500, który jest jednym z indeksów nowojorskiej giełdy, przez okres 15 lat. W tym czasie naukowcy odkryli, że jedno standardowe odchylenie pomiaru jakości powietrza konsekwentnie prowadzi do zmniejszenia zysków nawet o 11,9%.

Odkrycia te wydają się rzucać nowe światło na popularną teorię, która sugeruje, że na ceny na giełdzie wpływają określone informacje wewnętrzne. Jednak badanie wykazuje, że jakość powietrza, która jest siłą zewnętrzną i nieprzewidywalną, także ma wpływ na ceny akcji.

Naukowcy stwierdzili: "Postawiliśmy hipotezę, że zanieczyszczenie powietrza zmniejsza chęć podejmowania ryzyka przez inwestorów wywołując krótkoterminowe zmiany w mózgu i/lub ogólnie zmiany zdrowotne." Wyższy poziom zanieczyszczenia PM2,5 może sprawiać, że pracownicy biurowi czują się gorzej w ciągu dnia, ponieważ cząstki stałe mogą z łatwością przedostawać się do budynków biurowych.

Podobne wyniki zaobserwowano w innych sytuacjach biurowych, gdy jakość powietrza była słaba. W badaniu pracowników biurowych w Ctrip – największym chińskim biurze podróży – odkryto, że zanieczyszczenie powietrza negatywnie wpływa na wydajność pracy, nawet gdy pomiary zanieczyszczenia powietrza pokazywały stosunkowo niskie stężenia.

Naukowcy wysunęli teorię, że jeśli negatywny wpływ na produktywność był wynikiem zmniejszenia funkcji poznawczych, to zanieczyszczenie powietrza może mieć większy wpływ na pracę pracowników wykwalifikowanych, niż wcześniej sądzono.

Jak zmniejszyć zanieczyszczenie powietrza w pomieszczeniach

Choć liczba potencjalnych zanieczyszczeń w pomieszczeniach jest duża, to istnieje kilka rzeczy, które można zrobić, aby zmniejszyć zanieczyszczenie powietrza w domu i zmniejszyć jego szkodliwy wpływ na zdrowie.