Aspartam i nadmierna masa ciała w ciąży narażają dziecko na otyłość

Według dr Mercoli

Decyzje podejmowane przed narodzinami dziecka mają znaczący wpływ na jego zdrowie w przyszłych latach. Dopiero od niedawna badacze zaczęli w pełni pojmować złożoność ludzkiego genomu i stopień, w jakim jest on wyrażany w przyszłych pokoleniach.

Zarówno materiał genetyczny matki, jak i ojca mają wpływ na zdrowie ich potomstwa, w tym na prawdopodobieństwo, że dziecko może cierpieć na otyłość w późniejszym życiu. Każdego roku naukowcy odkrywają nowe dowody na związek pomiędzy naszym zdrowiem a uwarunkowaniami transgeneracyjnymi.

Ponadto badania wykazują, że spożywanie sztucznych substancji słodzących podczas ciąży może również wpływać na przyszłą masę ciała dziecka. Decyzje, które kobiety podejmują w czasie ciąży mogą mieć wpływ na zdrowie ich dzieci przez całe życie.

Spożywanie sztucznych substancji słodzących podczas ciąży może mieć wpływ na masę ciała dziecka

Spożycie sztucznych substancji słodzących znacznie wzrosło w ostatnim dziesięcioleciu. W latach 1991-2007 prawie dwukrotnie zwiększyło się spożycie sztucznych słodzików.

Wcześniej wykonywane badania na zwierzętach sugerowały, że spożywanie sztucznych słodzików podczas ciąży powoduję zwiększone ryzyko otyłości u potomstwa. Do niedawna nie było jednak badań na ludziach wykazujących ten sam efekt.

Badania przeprowadzone przez dr Meghan Azad z Uniwersytetu w Manitobie analizowało związek pomiędzy piciem napojów dietetycznych słodzonych sztucznymi substancjami słodzącymi – takich jak NutraSweet, Splenda i Equal – przez matki w ciąży a wskaźnikiem masy ciała ich dziecka (BMI) w pierwszym roku po urodzeniu.

W badaniu uczestniczyło ponad 3 000 kobiet. Wydaje się, że codzienne spożywanie napojów gazowanych zwiększa dwukrotnie ryzyko nadwagi u niemowlęcia w pierwszym roku życia. W badaniu nie wykazano podobnego związku przy konsumpcji napojów słodzonych zwykłym białym cukrem.

Badacze nie mogli także powiązać zwiększonego ryzyka otyłości u dziecka z innymi czynnikami ryzyka otyłości, takimi jak waga matki, dieta i całkowite spożycie kalorii. Autorzy badania, jak zacytowano w Science Daily, stwierdzili:

"Zgodnie z naszą wiedzą, wyniki przeprowadzonego przez nas badania dostarczają pierwszych dowodów na to, że stosowanie sztucznych substancji słodzących podczas ciąży może zwiększać ryzyko nadwagi we wczesnych etapach życia dziecka.

Biorąc pod uwagę występującą obecnie wśród dzieci epidemię otyłości i powszechne spożywanie sztucznych słodzików, jest bardzo możliwe, że przyszłe badania powielą nasze wyniki w innych kohortach, ocenią wpływ innych NNS (bezkaloryczne substancje słodzące) i długoterminowe skutki oraz zbadają podstawowe mechanizmy biologiczne."

Jak aspartam jest rozkładany w organizmie

Aspartam to substancja słodząca, którą najczęściej można znaleźć w napojach niskokalorycznych. Odkryto ją całkiem przypadkowo, gdy doktor chemii James Schlatter pracował nad lekiem na wrzody. Pierwotnie sprzedawany był pod marką NutraSweet, a dziś jest substancją słodzącą używaną w takich słodzikach jak Equal, Equal Spoonful i Equal Measure.

Aspartam stymuluje kubki smakowe w podobny sposób jak cukier, ale istnieją także znaczne różnice. Powstaje on przez połączenie dwóch różnych aminokwasów z do nich przyłączonym węglowodorem, co nadaje mu słodyczy.

W układzie pokarmowym dzieli się on na dwa aminokwasy: fenyloalaninę i kwas asparaginowy oraz metanol – cząsteczkę alkoholu. Kwas asparaginowy w aspartamie został syntetycznie zmieniony tak, aby nieść cząsteczkę metanolu, węglowodoru odpowiedzialnego za słodki smak tej substancji.

Ponieważ metanol nie jest związany z cząsteczką błonnika, tak jak jest to w owocach i warzywach, nie może być on bezpiecznie usuwany z organizmu, ale jest przekształcany przez enzymy na formaldehyd.

Wpływ aspartamu na masę ciała

Aspartam ma nie tylko wpływ na genetyczny profil rozwijającego się płodu, ale także na przyrost masy ciała matki i na ryzyko otyłości dziecka po urodzeniu, niezależnie od wagi urodzeniowej czy wagi matki.

W kilku badaniach wykazano wpływ sztucznych substancji słodzących na apetyt i przyrost masy ciała. Aspartam i inne sztuczne słodziki w rzeczywistości stymulują apetyt, zwiększają ochotę na węglowodany i stymulują organizm do magazynowania większej ilości tłuszczu.

Skutki te wynikają ze sposobu, w jaki organizm metabolizuje aspartam i reaguje na niego. Normalnie, gdy jemy coś słodkiego, mózg wyzwala dopaminę, aktywując ośrodek nagrody w mózgu. To z kolei pobudza produkcję leptyny – hormonu informującego mózg o tym, że jesteśmy już najedzeni.

Aspartam stymuluje uwalnianie dopaminy, ale ponieważ jest to słodzik bezkaloryczny, nie pobudza organizmu do produkcji leptyny i dlatego po jego spożyciu nie czujemy się najedzeni i usatysfakcjonowani. W wyniku tego zwiększa się apetyt na węglowodany, a tym samym także ryzyko przybierania na wadze.

Aspartam w jelitach

Kolejnym sposobem, w jaki aspartam niekorzystnie wpływa na masę ciała jest jego wpływ na florę bakteryjną jelit. W badaniu opublikowanym w czasopiśmie Nature naukowcy wykazali, że spożywane aspartamu przez uczestników badania powodowało zmiany flory bakteryjnej jelit i zmniejszało wrażliwość na insulinę.

Nawet niewielkie spożycie aspartamu może niekorzystnie wpływać na florę bakteryjną jelit i zmieniać wrażliwość na insulinę. Zmiany te wpływają na zdolność do utrzymania masy ciała i zwiększają ryzyko otyłości przed zajściem w ciążę, a także mogą zwiększać ryzyko zbyt szybkiego przybierania na wadze w okresie ciąży.

Przyrost masy ciała podczas ciąży

W poprzednich badaniach naukowcy znaleźli związek między zwiększonym przyrostem masy ciała w czasie ciąży a większym ryzykiem nadwagi u noworodka. Jednak wyniki obecnego badania posuwają nas o kolejny krok naprzód i pokazują, że przyrost masy ciała w czasie ciąży jest związany z ryzykiem otyłości u dziecka, nawet jeśli urodzi się ono z prawidłową masą ciała.

W badaniu tym, trwającym 10 lat, uczestniczyło ponad 13 000 dzieci o normalnej masie ciała. Pod koniec badania około 49% dzieci miało nadwagę, a 29% było otyłych w pewnym okresie między 2 a 10 rokiem życia. Główna autorka badania, dr Teresa Hillier z Kaiser Permanente Center for Health Research w Portland w Oregonie i Honolulu na Hawajach oświadczyła:

„Powszechnie uważa się, że wszystkie niemowlęta z normalną masą ciała mają takie samo ryzyko otyłości jako dzieci i dorośli. To badanie pokazuje, że tak nie jest.”

Długoterminowe ryzyko otyłości u dzieci

Efekty otyłości w wieku dziecięcym mogą być doświadczane długo w dorosłym życiu. Według badań przeprowadzonych przez University of Colorado Cancer Center otyłość dziecięca może mieć szkodliwy wpływ na zdrowie dziecka niezależnie od otyłości dorosłych. Badacze wysunęli teorię, że jeśli dziecko ma nadwagę i schudnie już jako osoba dorosła, to szkodliwe skutki otyłości dziecięcej będą go nadal dotyczyć. Otyłość dziecięca związana jest z:

Jak zapobiegać otyłości u dzieci

Podobnie jak w przypadku wielu schorzeń, otyłości łatwiej jest zapobiegać niż ją leczyć. Od roku 1985 wskaźnik otyłości dziecięcej wzrósł ponad dwukrotnie, a wskaźnik otyłości nastolatków aż czterokrotnie. Nawet jeśli w czasie ciąży przytyłaś zbyt dużo lub zaszłaś w ciążę mając już nadwagę, to wciąż możesz podjąć pewne konkretne kroki, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo, że Twoje dziecko będzie cierpieć na otyłość. Oto co zaleca dr Hillier:

"Można karmić swoje dziecko piersią. Badania pokazują, że dzieci karmione piersią są mniej narażone na otyłość, a my także stwierdziliśmy w badaniu na niewielką skalę, że karmienie piersią zmniejszało otyłość u dzieci.

Można zadbać o to, aby podawać swojemu dziecku zdrowe produkty i uzyskać porady od dobrego dietetyka dotyczące tego, czym karmić swoje dziecko, zwłaszcza jeśli dopiero zaczyna mu się podawać pokarmy stałe. Matka może także zadbać o to, aby ona sama i jej dziecko miały odpowiednią dawkę ruchu."

Włączenie tych zaleceń do codziennej rutyny w czasie ciąży może zmniejszyć ryzyko otyłości u matki i u jej dzieci.