Według dr Mercoli
W roku 2013 Elizabeth Williams z Kalifornii, matka dwójki dzieci zrobiła coś, co prawdopodobnie każdy z nas robił wiele razy – udała się do fryzjera, aby umyć włosy i zmienić fryzurę. Kilka dni później zaczęła mieć dziwne objawy wskazujące na udar mózgu, takie jak słabość w lewej stronie ciała.
Lekarze ostatecznie zdiagnozowali problem jako dość rzadko występujący uraz o nazwie rozwarstwienie tętnicy kręgowej w wyniku nadmiernego wygięcia szyi. Inną jego nazwą jest syndrom udaru w salonie fryzjerskim.
Za przyczynę urazu uznano nadmierne wygięcie szyi nad umywalką do mycia włosów, choć nie do końca wiadomo, czy powstał on w wyniku samego wygięcia szyi, czy może przyczyniły się do tego inne ruchy głowy, którą chora wykonywała na prośbę fryzjerki układającej fryzurę.
Smith, która ostatecznie nie wygrała sprawy przeciwko salonowi kosmetycznemu, przeprowadziła samodzielną i nieformalną ankietę wśród fryzjerów jej znajomych. Jak się okazało, 80% z nich jest świadoma tego, że podczas mycia włosów może wystąpić udar mózgu.
Jakie są przyczyny syndromu udaru w salonie fryzjerskim?
Kiedy szyja jest nadmiernie wygięta nad krawędzią umywalki do mycia włosów, ciśnienie i/lub ruchy szyi mogą doprowadzić do rozdarcia tętnicy kręgowej, która dostarcza krew do mózgu. Dr Steven R. Zeiler, kierownik badań nad udarem mózgu w Johns Hopkins, powiedział dla BuzzFeed:
"Kiedy jedna z tętnic szyjnych zostaje w jakiś sposób uszkodzone, dochodzi do tzw. rozwarstwienia, które jest uszkodzeniem wnętrza naczynia krwionośnego, prowadzącym do nieprawidłowego przepływu krwi i powstawania skrzepów, a następnie te skrzepy mogą kierować się w górę do mózgu i wywołać udar."
Mycie włosów nie jest jedyną czynnością, która może to spowodować, choć do tego typu urazu dochodzi bardzo rzadko, nawet gdy się weźmie pod uwagę wszystkie potencjalne przyczyny.
W rozmowie dla Atlantic dr Richard Bernstein – dyrektor medyczny w Comprehensive Stroke Center w Northwestern Memorial Hospital w Chicago – wyjaśnił, że zjawisko to może wystąpić z powodu niewinnego rozciągania, podczas kichnięcia lub nawet w wyniku w pewien sposób nietypowego wstawania rano z łóżka.
Choć zauważa on także, że "jest to tak rzadkie, że martwienie się o to jest stratą czasu. Jest to bardzo mało prawdopodobne i naprawdę nic nie można zrobić, aby temu zapobiec."
Inne potwierdzone przypadki syndromu udaru w salonie kosmetycznym
Zespół udaru w salonie kosmetycznym nie jest całkiem niespotykany w literaturze medycznej, a niektóre badania nawet kwestionują rzekomą rzadkość występowania tego zjawiska.
Na przykład badanie przeprowadzone w 2016 roku i opublikowane w International Journal of Stroke wykazało, że przypadki zaburzeń krążenia w wyniku niedokrwienia mózgu u fryzjera (HICE) "występują często u kobiet bez skłonności do unaczynienia tylnego."
Naukowcy zauważyli, że chociaż niektóre przypadki mogą występować zupełnie przypadkowo, to w innych przypadkach przyczyną może być rzeczywiście wizyta u fryzjera.
Studium przypadku z 2006 roku opisuje także przypadek 63-letniej kobiety, u której wystąpiły nagłe zawroty głowy, nudności i wymioty, podczas mycia włosów w salonie kosmetycznym. Zdiagnozowano u niej zespół udaru w salonie kosmetycznym, a badacze zauważyli:
"Połączenie takich czynników jak nienaturalne odgięcie głowy do tyłu i zwisanie jej nad umywalką może być postrzegane jako czynnik ryzyka udaru w wyniku niedokrwienia mózgu. Prawdopodobnie zdarza się częściej niż się przypuszcza..."
Przykład: W grudniu 2016 roku mężczyzna z Wielkiej Brytanii otrzymał od salonu fryzjerskiego odszkodowanie w wysokości ponad 100 000 USD po udarze mózgu, jaki wystąpił u niego po dwóch dniach od umycia włosów. Daily Mail poinformował również o innej kobiecie z Wielkiej Brytanii, która przeszła udar mózgu w 2000 roku po tym, jak umyto jej włosy w salonie fryzjerskim.
Podparcie szyi zmniejsza zawroty głowy i inne objawy podczas mycia włosów
W innym badaniu, opublikowanym w 2002 roku przeanalizowano objawy syndromu udaru w salonie fryzjerskim u 25 ochotników, którzy wcześniej zgłaszali zawroty głowy podczas mycia głowy u fryzjera.
Osoby te odczuwały poważne zawroty głowy, ból szyi i przepływ krwi w tętnicy szyjnej podczas wyginania szyi nad zlewem do mycia włosów, ale objawy te były znacznie zredukowane, gdy zastosowano dodatkowe wsparcie dla szyi.
"Osoby, które doświadczyły wcześniej takich objawów powinny prawdopodobnie zachować ostrożność, decydując się na mycie głowy w salonie fryzjerskim" – stwierdzili naukowcy.
W kolejnym badaniu z 2000 roku wykazano związek pomiędzy nadmiernym naciągnięciem szyi podczas mycia głowy u fryzjera z niewydolnością naczyń w móżdżku i zalecono, aby "przeprowadzenie publicznej edukacji mającej na celu unikanie tej pozycji mycia głowy w salonach fryzjerskich."
Chociaż ryzyko doznania urazu podczas mycia głowy w salonie fryzjerskim jest generalnie minimalne, to jeśli doświadczyłeś już wcześniej zawrotów głowy lub innych objawów podczas mycia włosów, raczej unikaj ryzyka myjąc włosy w domu przed udaniem się do fryzjera.
Jeśli jednak koniecznie chcesz mieć głowę umytą przez fryzjera, to przynajmniej pamiętaj o podłożeniu grubej warstwy ręczników pod szyję, które zapobiegnie jej nadmiernemu wygięciu.
Czy istnieje ryzyko związane z wykonywaniem manikiuru u kosmetyczki?
Mycie włosów nie jest jedynym potencjalnym ryzykiem związanym z wizytą w salonie kosmetycznym, szczególnie jeśli planujesz zrobić sobie manikiur. Usługi manikiuru w salonach kosmetycznych to w Stanach Zjednoczonych biznes na dużą skalę, który w 2014 roku szacowano na 8,54 mld dolarów.
Opary emitowane przez produkty do pielęgnacji paznokci (i inne produkty kosmetyczne) to jedna sprawa, szczególnie dla samych kosmetyczek; jednakże sam zabieg na paznokciach również może spowodować uszkodzenie lub infekcję paznokci.
W artykule opublikowanym w Journal of Clinical and Esthetic Dermatology naukowcy zidentyfikowali kilka problemów z paznokciami, które mogą się pojawić w wyniku zabiegów, mających na celu upiększenie paznokci. Niestety wiele z nich może prowadzić do bardzo brzydkiego wyglądu paznokci i innych zagrożeń.
"Do znanych zagrożeń związanych z tradycyjnym manikiurem należą infekcje po zabiegach (bakteryjne, grzybicze, mikrobakteryjne i wirusowe, w tym wirusem brodawczaka ludzkiego i wirusem opryszczki pospolitej).
Niewystarczająco wysterylizowane narzędzia, takie jak cążki, ostrza, pilniki, wiertarki elektryczne i wanienki do stóp, mogą nie powstrzymywać rozwoju drobnoustrojów.
Czyszczenie, piłowanie i przycinanie skórek może powodować mikro- i makro-urazy i pozwalać na wnikanie mikroorganizmów w głąb paznokcia.
Środki takie jak lakiery i odżywki do paznokci, zawierają pewne substancje chemiczne, które mogą być uczulające, gdy przypadkowo zostaną nałożone na skórę wokół paznokcia.
Chemikalia, w tym akrylany, żywice formaldehydowe i toluenosulfonoamidowo-formaldehydowe, mogą prowadzić do zapalenia skóry i przewlekłej zanokcicy [ropne zapalenie wałów paznokciowych]. Podkłady i zmywacze, które w dużej mierze są rozpuszczalnikami, mogą wysuszać paznokcie i przyczynić się do ich kruchości."
Mniej powszechne schorzenia, których można się nabawić podczas wizyty u manikiurzystki to:
- Zakażenie prątkami, które szczególnie często mogą pojawiać się w wanienkach do pedikiuru i być przenoszone przez sprzęt, który nie został odpowiednio wysterylizowany lub w którym niewystarczająco często wymienia się filtry
- Neuropatia obwodowa, rodzaj uszkodzenia nerwu, który jest rzadkim powikłaniem wykonywania paznokci akrylowych, prawdopodobnie powodowanym przez metakrylany, które są czasami stosowane w produktach do sztucznych paznokci
- Osłabienie kruchość paznokci, pseudo leukonychia (białe plamki) i onychoschizia lamellina (rozszczepienie paznokci), które mogą wystąpić w wyniku usuwania lakieru żelowego
- Przetarcie lub nadmierne rozbudowanie paznokci, spowodowane mechanicznym urazem, który może wystąpić podczas usuwania paznokci akrylowych
- Onycholiza pourazowa, czyli odwarstwienie płytki paznokcia od łożyska, która bardzo często występuje u osób z akrylowymi paznokciami
Jest ona spowodowana wprowadzaniem cienkich ostrych przedmiotów w celu oczyszczenia pod paznokciami. Jak wynika z badania, "Pacjentki te zwykle noszą bardzo długie paznokcie, a przyczepność paznokcia akrylowego do płytki paznokcia jest silniejsza niż przyczepność płytki paznokcia do łożyska paznokcia."
Co oprócz nadmiernego naciągania szyi może powodować rozwarstwienie tętnicy kręgowej?
Jak wspomniano, mycie włosów u fryzjera to jest tylko jednym z czynników ryzyka. Dr Wouter I. Schievink z Instytutu Neurologii Cedars-Sinai w Los Angeles twierdzi, że każdego roku od 1 do 1,5 na 100 000 osób może cierpieć na spontaniczne rozwarstwienie tętnic kręgowych w wyniku nadmiernego rozciągnięcia szyi, co może stanowić nawet jedną czwartą udarów niekrwotocznych u osób dorosłych młodych i w średnim wieku.
Oprócz mycia włosów w salonie kosmetycznym, inne możliwe przyczyny to zabiegi na kręgosłupie wykonywane przez kręgarza (chiropraktyka), podnoszenie ciężkich przedmiotów lub nawet wypicie kieliszka alkoholu („do dna”).
W przypadku zabiegów chiropraktycznych uważa się, że nawet jedna czwarta osób cierpiących na rozwarstwienie tętnicy może jednocześnie mieć schorzenie lub wadę predysponującą to osoby do rozwarstwienia tętnic, a związany z tym ból może skłaniać je do poszukiwania pomocy u chiropraktyka. W czasopiśmie Times stwierdzono, że:
"Mistrz pływacki doznał rozwarstwienia tętnicy szyjnej z powodu zbyt długiego pływania stylem grzbietowym. Dr Schievink uważa też, że nadmierne rozciąganie szyi może być spowodowane podczas czynności takich jak praktykowanie jogi, malowanie sufitu, kaszel, wymioty i kichanie, jak również zabiegi medyczne, takie jak znieczulenie lub reanimacja i urazy, na przykład w wyniku wypadku drogowego lub kontuzji sportowej.
…Przypuszcza się, że w niektórych przypadkach może również wystąpić czynnik infekcji, ponieważ rozwarstwienie tętnic szyjnych i kręgosłupa bez wyraźnej przyczyny jest częstsze jesienią, gdy powszechne są infekcje dróg oddechowych."
Artykuł w czasopiśmie Journal of Korean Neurosurgical Society sugeruje, że wiele incydentów związanych z nadmiernym rozciąganiem lub rotacją szyi może prowadzić do rozwarstwienia tętnic. "Niektóre ruchy szyi, szczególnie gdy są wykonywane gwałtownie, mogą uszkodzić tętnicę w wyniku mechanicznego rozciągania" – twierdzą badacze.
Objawy rozwarstwienia tętnicy zależą od tego, której tętnicy uraz dotyczy i mogą obejmować:
Ból po jednej stronie głowy, twarzy lub szyi | Paraliż jednego oka |
Stały ból głowy po jednej stronie | Ból za okiem |
Spaczony zmysł smaku | Szumy w uszach |
Zaburzenia wzroku | Tymczasowa utrata świadomości |
Czy należy unikać mycia włosów u fryzjera?
Istnieje wiele potencjalnych przyczyn rozwarstwienia tętnicy, więc samego mycia włosów u fryzjera nie należy postrzegać jako szczególnie poważnego zagrożenia. Jeśli jednak odczuwasz dyskomfort lub zawroty głowy w pozycji, która wymaga mocnego wygięcia szyi do tyłu lub patrzenia w górę przez dłuższy czas, powinieneś potraktować to poważnie i zmienić pozycję, a jeśli objawy utrzymują się dłużej, poprosić o pomoc lekarza.
Jeśli masz obawy, porozmawiaj z fryzjerem i poproś o dodatkowe podparcie szyi podczas mycia głowy. Najlepiej, aby oparcie fotela i podgłówek były regulowane, aby uniknąć nadmiernego rozciągania szyi. Możesz też całkowicie zrezygnować z mycia głowy u fryzjera i zrobić do w domu przed wizytą. Podsumowując, ryzyko wystąpienia syndromu udaru w salonie kosmetycznym jest niewielkie, ale się zdarza.