Ból w okolicy pośladków: zespół mięśnia gruszkowatego

Według dr Mercoli

Ból w okolicy pośladków i związany z tym ból kulszowy jest czasem wynikiem zespołu mięśnia gruszkowatego, czyli napięcia i podrażnienia tego mięśnia.

Mięsień gruszkowaty to mały, ale bardzo ważny mięsień, który biegnie od kości krzyżowej, przechodzi pod otworem kulszowym większym i przyczepia się do szczytu krętarza większego w górnej części kości udowej.

Zadaniem mięśnia gruszkowatego jest obracanie biodra na zewnątrz. Zespół mięśnia gruszkowatego może być przeoczony w warunkach klinicznych, ponieważ wygląda bardzo podobnie do innych dolegliwości mięśniowo-szkieletowych w obrębie miednicy lub dolnej części pleców, takich jak radikulopatia lędźwiowa lub dyskopatia.

Często zespół mięśnia gruszkowatego dobrze reaguje na holistyczne podejście terapeutyczne, które pozwala zapobiegać dalszym uszkodzeniom tej okolicy ciała bez leczenia farmakologicznego.

W rzeczywistości istnieją dwa rodzaje zespołu mięśnia gruszkowatego: pierwotny i wtórny. W pierwotnym zespole mięśnia gruszkowatego istnieje anatomiczna przyczyna dysfunkcji, taka jak na przykład rozszczepiony mięsień gruszkowaty.

Nabyty, czyli wtórny, zespół mięśnia gruszkowatego występuje znacznie częściej i ​​jest wywoływany przez przyczynę zewnętrzną, taką jak uraz lub niewłaściwa postawa ciała. Wśród osób, które cierpią w wyniku zespołu mięśnia gruszkowatego mniej niż w 15% przypadków bólu jest związane z pierwotnym zespołem mięśnia gruszkowatego.

Funkcjonowanie mięśnia gruszkowatego

Chociaż mały i pozornie nieistotny, mięsień gruszkowaty spełnia ważne funkcje w zakresie zdolności chodzenia. Mięsień ten umożliwia nodze rotację na zewnątrz lub odwodzenie jej od biodra, tak by kolano mogło być zwrócone na zewnątrz ciała.

Jednak jego najważniejszą funkcją jest zapewnienie stabilności stawów krzyżowych i krzyżowo-biodrowych podczas chodzenia i poruszania się.

Mamy dwa mięśnie gruszkowate, które rozciągają się od końca każdej kości udowej do kości krzyżowej. W kości krzyżowej są one połączone pasmem tkanki łącznej, która podtrzymuje kość krzyżową i amortyzuje podczas ruchu. To właśnie w ten sposób Twoje ciało reguluje i stabilizuje stawy krzyżowo-biodrowe podczas chodzenia.

Twoje stawy krzyżowo-biodrowe muszą być na tyle luźne, aby umożliwić poruszanie się kościom miednicy podczas chodzenia i biegania, ale z drugiej strony muszą być wystarczająco stabilne, aby wspierać kręgosłup. Są one ważne dla równowagi i stabilności stawów i są zaangażowane w większość ruchów bioder i pośladków, dlatego dysfunkcja mięśnia gruszkowatego może być bolesna i bardzo ograniczać ogólną mobilność.

U większości osób nerw kulszowy przechodzi pod powierzchnią mięśnia gruszkowatego. Jednak u około 22% populacji nerw ten przechodzi przez mięsień gruszkowaty i właśnie te osoby mają najczęściej predyspozycję do zespołu mięśnia gruszkowatego. Gdy mięsień kurczy się i napina, drażni nerw kulszowy.

Nerw kulszowy jest grubym nerwem, który przechodzi przez grzbiet nogi i ostatecznie rozgałęzia się na mniejsze nerwy w kierunku dolnej części nogi i stopy. Jest to najdłuższy nerw w ludzkim ciele, zapewniający czucie i siłę w dolnej części nogi.

Gdy nerw kulszowy jest podrażniony, wywołuje silny ból w górnej części uda, przechodzący przez łydkę i stopę.

Opóźnienie prawidłowej diagnozy może prowadzić do bardziej trwałych problemów z nerwem kulszowym lub przewlekłej dysfunkcji somatycznej. Stosowanie nieprawidłowej mechaniki ciała w wyniku bólu i osłabienia mięśni może również prowadzić do uszkodzenia mięśni i więzadeł w innych obszarach kończyn dolnych lub dolnej części pleców.

Nieprawidłowa mechanika ciała, która może wywołać ból

Dokładna przyczyna zespołu mięśnia gruszkowatego nie zawsze może zostać zidentyfikowana. Niektóre z najczęstszych przyczyn to:

• Skurcze mięśni po podrażnieniu mięśni lub podrażnieniu pobliskiej tkanki, takiej jak któryś ze stawów biodrowo-krzyżowych
• Napięcie mięśniowe lub obrzęk mięśnia gruszkowatego po urazie w tym obszarze ciała lub skurcz mięśni
• Krwawienie w okolicy mięśnia gruszkowatego, które wywołuje stan zapalny w mięśniach

Skurcze, podrażnienie i napięcie mogą być wywołane przez nieprawidłową mechanikę ciała, która kładzie nadmierny nacisk na mięśnie i otaczające je tkanki.

Kobiety częściej doświadczają zespołu mięśnia gruszkowatego niż mężczyźni, ponieważ ich mechanika ciała jest inna, a kąt mięśnia czworogłowego w biodrze szerszy.

Pozycje, które utrzymują rotację nogi na zewnątrz mogą zwiększać napięcie mięśnia gruszkowatego i zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia bólu i dyskomfortu.

Na przykład siedząc z jedną nogą pod pośladkami lub leżąc w łóżku z biodrami obróconymi na zewnątrz (kolana skierowane na zewnątrz) przez całą noc lub siedząc przy biurku z szeroko rozstawionymi nogami, biodra są obrócone na zewnątrz.

Stanie w hiperlordozie również powoduje dodatkowe napięcie w dolnej części pleców i mięśniach gruszkowatych. Hiperlordoza to przesadne wykrzywienie kręgosłupa w odcinku lędźwiowym. Innymi słowy, wygięcie w dolnej części pleców jest mocniejsze niż powinno, co sprawia, że pośladki są wysunięte do tyłu, brzuch wypięty, a dolna część pleców nadmiernie napięta.

Hiperlordoza może być wynikiem napięcia mięśni wokół bioder i kręgosłupa. To powoduje, że niektóre mięśnie są nadmiernie rozciągnięte i słabe, a inne są napięte i skurczone. Mięśnie, które najczęściej sprawiają problem to:

• Przykurczony prostownik grzbietu i mięsień czworoboczny lędźwi – mięśnie, które służą jako prostowniki tułowia i stabilizatory kręgosłupa
• Słaby mięsień prosty brzucha, wewnętrzne i zewnętrzne mięśnie skośne brzucha, prostowniki biodra, ścięgna udowe i/lub mięsień pośladkowy wielki
• Napięte mięśnie zginaczy biodra

Nadmiernie obciążająca aktywność fizyczna, np. biegi maratońskie, może również napinać mięsień gruszkowaty powodując ból, podobnie jak zbyt długie siedzenie i/lub posiadanie jednej nogi nieco dłużej niż druga.

Pierwszym objawem zespołu mięśnia gruszkowatego jest ból w okolicy pośladka

Objawy zespołu mięśnia gruszkowatego mogą być różne, w zależności od źródła problemu i stopnia zapalenia i/lub napięcia mięśni. Objawy często zaczynają się od bólu, mrowienia lub drętwienia w pośladkach.

Ból może się nasilać podczas długiego siedzenia, ale czasem pozycja siedząca może przynieść ulgę, a dolegliwości mogą pogarszać się podczas stania, kiedy mięsień gruszkowaty rozciąga się.

Wiele osób nie odczuwa dyskomfortu podczas biegu, lecz odczuwa ból podczas wchodzenia po schodach, kucania i siedzenia. Ucisk na środek pośladków często wywołuje ból lub tkliwość.

Ból przy zespole mięśnia gruszkowatego koncentruje się w pośladkach, podczas gdy naciągnięcie ścięgna uda wywołuje ból o charakterze niepromieniującym w dolnej części pośladków, gdzie ścięgno łączy się z miednicą.

Jeśli doświadczasz zespołu mięśnia gruszkowatego, możesz również mieć mniejszy zakres ruchu w stawie biodrowym, w szczególności przy obrocie biodra na zewnątrz. Możesz również odczuwać utrudnioną rotację zewnętrzną mięśni biodrowych. Możesz to sprawdzić, kładąc się na łóżku lub stole, z nogą obróconą na zewnątrz i kolanem zwisającym swobodnie z łóżka lub stołu. W tej pozycji spróbuj podnieść i opuścić kolano.

Jeśli cierpisz na zespół mięśnia gruszkowatego, nie będziesz w stanie unieść kolana w tej pozycji. Ponieważ nerw kulszowy znajduje się anatomicznie w pobliżu mięśnia gruszkowatego, stany zapalne w obrębie mięśnia gruszkowatego mogą podrażniać nerw kulszowy i wywoływać ból neurologiczny, który promieniuje w dół nogi, a czasami aż do stopy.

Objawy bólów kulszowych łagodnieją nieco podczas chodzenia lub leżenia, ale pogarszają się podczas siedzenia lub stania. Ból w okolicy kulszowej jest ostry i przenikliwy, a nie tępy i często opisywany jest jako kłucie. Możesz również odczuwać drętwienie i osłabienie w nodze. Tego rodzaju ból może bardzo ograniczać aktywność i utrudniać stanie i chodzenie.

Rozpoznanie zespołu mięśnia gruszkowatego opiera się na przeglądzie historii choroby pacjenta, fizycznym badaniu i analizie elementów stylu życia, które mogą wpływać na rozwój zapalenia i skurczów mięśni, takich jak na przykład intensywna aktywność fizyczna, nawyki związane z siedzeniem i czas przebywania w pozycji siedzącej.

Opcje leczenia