Według dr Mercoli
Samo powąchanie olejku lawendowego może wywołać różne pozytywne odczucia, a jego słodki zapach przywodzi na myśl rzędy pięknych niebiesko-fioletowych kwiatów rozsiane pod letnim niebem. Lecz jeśli przyjrzymy się z bliska lawendzie, przekonamy się, że jest w niej coś więcej niż tylko piękny wygląd i zapach.
Co to jest lawenda?
Olejek lawendowy pozyskiwany jest z lawendy (Lavandula angustifolia) – łatwego w uprawie, wiecznie zielonego krzewu, który produkuje kępy pięknych, pachnących kwiatów ponad swoimi zielonymi lub srebrzysto-szarymi liśćmi.
Roślina pochodzi z północnej Afryki i górzystych regionów śródziemnomorskich, a najlepiej rozwija się w miejscach dobrze nasłonecznionych i kamienistych. Obecnie spotkać ją można na południu Europy, w Stanach Zjednoczonych i Australii.
Lawenda stosowana jest już od ponad 2500 lat. Starożytni Persowie, Grecy i Rzymianie dodawali kwiaty lawendy do kąpieli w celu ukojenia i oczyszczenia skóry. Samo słowo "lawenda" pochodzi od łacińskiego słowa "lavare," co znaczy "myć."
Fenicjanie, Arabowie i Egipcjanie używali lawendy jako perfum, a także do mumifikacji – mumie owijano w nasączone lawendą szaty.
W Grecji i Rzymie lawenda używana była jako wszechstronne lekarstwo, podczas gdy w średniowiecznej i renesansowej Europie była ona rozsypywana po kamiennych posadzkach zamków jako naturalny środek dezynfekujący i dezodorant.
Lawenda była nawet używana podczas wielkiej zarazy w Londynie w XVII wieku. Ludzie nosili kwiaty lawendy wokół talii, wierząc w to, że uchroni ich ona przed Czarną Śmiercią.
Wysokiej jakości olejek lawendowy ma słodki, kwiatowy, ziołowy i lekko drzewny zapach. Może mieć kolor od jasnożółtego do żółto-zielonego, ale może również być bezbarwny.
Zastosowanie olejku lawendowego
Zarówno olejek lawendowy, jak i sama lawenda są cenione ze względu na przyjemny zapach i wszechstronność zastosowania. Kwiaty lawendy są wykorzystywane w potpourri, rękodziele i wystroju domu, a olejek eteryczny dodawany jest do kąpieli i produktów do pielęgnacji ciała, takich jak mydła, perfumy, środki czystości i detergenty do prania.
Olejek lawendowy jest znany ze swoich właściwości przeciwzapalnych, przeciwgrzybiczych, przeciwdepresyjnych, antyseptycznych, przeciwbakteryjnych i przeciwdrobnoustrojowych. Ma on również działanie przeciwskurczowe, przeciwbólowe, detoksykujące, obniżające ciśnienie krwi i uspokajające. Olejek lawendowy jest jednym z najbardziej znanych olejków eterycznych w aromaterapii i może być:
- Dodawany do kąpieli w celu złagodzenia bólu mięśni i odprężenia w stresie
- Wcierany w skórę jako środek przynoszący ulgę w bólu mięśni lub stawów, a także w dolegliwościach skórnych takich jak oparzenia, trądzik i rany. Przed użyciem należy rozcieńczyć go w oleju bazowym
- Wdychany lub rozpylany w powietrzu. Można w tym celu użyć kominka zapachowego lub dodać kilka kropli do miski z gorącą wodą, a następnie wdychać parę
- Dodawany do wody do moczenia rąk lub stóp. Dodaj kroplę olejku do miski ciepłej wody, a następnie zamocz w niej ręce lub stopy
- Używany jako kompres. Zanurz ręcznik w misce z wodą z kilkoma kroplami oleju lawendowego. Przykładaj w miejscu zwichnięcia lub urazu mięśni
Polecam również dodanie olejku lawendowego do listy naturalnych środków czyszczących. Można zmieszać go z sodą oczyszczoną, aby uzyskać całkowicie naturalny antybakteryjny proszek do szorowania urządzeń w łazience i kuchni.
Skład olejku lawendowego
Olejek lawendowy ma złożoną chemicznie strukturę zawierającą ponad 150 składników czynnych. Olejek ten jest bogaty w estry, które są aromatycznymi cząsteczkami o działaniu przeciwskurczowym (hamującym skurcze i ból), uspokajającym i stymulującym.
Głównymi botanicznymi składnikami oleju lawendowego są: octan linalilu, linalool (nietoksyczny alkohol terpenowy o naturalnych właściwościach bakteriobójczych), terpinen-4-ol i kamfora.
Inne składniki oleju lawendowego, które są odpowiedzialne za jego właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwzapalne to cis-oktenen, octan lawandulolu, 1,8-cineol, limonen i geraniol.
Zalety olejku lawendowego
Olejek lawendowy znany jest ze swoich właściwości uspokajających i relaksujących, dzięki czemu może być on pomocny w leczeniu bezsenności, łagodzeniu stanów lękowych, depresji, niepokoju i stresu. Ze względu na szeroką gamę zastosowań, olejek lawendowy może pomóc we wszelkiego rodzaju dolegliwościach, od bólów różnego pochodzenia po infekcje.
Jestem szczególnie zafascynowany potencjałem olejku lawendowego do zwalczania infekcji skóry i paznokci odpornych na działanie innych środków. Naukowcy z Uniwersytetu w Coimbrze odkryli, że olejek lawendowy jest zabójczy dla patogenów chorobotwórczych znanych jako dermatofity, a także niszczy różne gatunki grzyba Candida.
Badanie opublikowane w Journal of Medical Microbiology wykazało, że olejek lawendowy zabija grzyby uszkadzając ich ściany komórkowe (mechanizm, który – jak sądzę – może mieć zastosowanie również w przypadku bakterii i wirusów). Najlepsze jest to, że olejek ten nie powoduje odporności patogenów, jak ma to miejsce w przypadku antybiotyków.
Oto przykłady zastosowania olejku lawendowego:
• Ulga w bólu. Pomaga złagodzić bóle i napięcie mięśni, bóle stawów i reumatyzm, skręcenia, bóle pleców i lumbago. Wystarczy po prostu wcierać olejek lawendowy w bolące miejsce. Olejek lawendowy może również pomóc złagodzić ból po wprowadzeniu igły.
• Do leczenia różnych schorzeń skórnych, takich jak trądzik, łuszczyca, egzema i zmarszczki. Pomaga także w tworzeniu się blizn niezbędnych w procesie gojenia się ran, skaleczeń i oparzeń. Lawenda może również łagodzić ból i swędzenie skóry po ukąszeniach owadów.
Według dermatologa z Teksasu, dr Naila Malik, jest to naturalny środek przeciwzapalny, dlatego pomaga zmniejszyć swędzenie, obrzęk i zaczerwienienie.
• Jako środek do pielęgnacji włosów. Olejek lawendowy niszczy także wszy i gnidy. Dane zawarte w bazie danych Natural Medicines Comprehensive (NMCB) sugerują, że lawenda może być skuteczna w leczeniu łysienia plackowatego (wypadanie włosów), gdyż przyspiesza porost włosów nawet o 44% po zaledwie siedmiu miesiącach leczenia.
• Środek ułatwiający trawienie. Olejek lawendowy stymuluje perystaltykę jelit i pobudza wytwarzanie żółci i soków żołądkowych, dzięki czemu pomaga w leczeniu bólu żołądka, niestrawności, wzdęć, kolki, wymiotów i biegunki.
• Przynosi ulgę w chorobach układu oddechowego. Olejek lawendowy może pomagać łagodzić problemy z oddychaniem, które występują w takich chorobach jak przeziębienie i grypa, infekcje gardła, kaszel, astma, krztusiec, problemy z zatokami, zapalenie oskrzeli, zapalenie migdałków i zapalenie krtani. Można go wcierać w szyję, klatkę piersiową i plecy lub wdychać w formie inhalacji parowej lub w kominkach zapachowych.
• Pobudza wytwarzanie moczu, co pomaga przywrócić równowagę hormonalną, zapobiega zapaleniu pęcherza moczowego i łagodzi skurcze i inne zaburzenia układu moczowego.
• Poprawia krążenie krwi. Pomaga obniżyć podwyższone ciśnienie krwi, może być więc stosowany w nadciśnieniu.
Olejek lawendowy skutecznie odstrasza też komary i mole. Jest on używany jako składnik niektórych środków odstraszających komary.
Jak zrobić olejek lawendowy
Olejek lawendowy jest produkowany metodą destylacji z parą wodną. Kwiaty są zbierane, gdy są w pełnym rozkwicie, gdyż zawierają wówczas maksymalną ilość estrów. Aby wyprodukować jeden funt czystego olejku lawendowego potrzebne jest aż 150 funtów kwiatów lawendy. Olejek można także uzyskać wykonując napar na zimno, co polega na moczeniu kwiatów lawendy w innym oleju bazowym. Wypróbuj ten przepis z BlackThumbGardener.com:
Składniki i przybory
- Suszone kwiaty lawendy
- Olej mineralny lub oliwa z oliwek
- Słoik
- Gaza lub cienka ściereczka
- Wysterylizowana butelka
Sposób przygotowania
- Wyczyść i wysusz dokładnie słoik, a następnie umieść w nim wysuszone kwiaty lawendy. Kwiatów powinno być na tyle dużo, aby wypełniły cały słoik.
- Zalej kwiaty olejem – olej powinien je zakryć całkowicie.
- Umieść słoik w dobrze nasłonecznionym miejscu i pozostaw go tam na okres od trzech do sześciu tygodni. Dzięki światłu słonecznemu olej z kwiatów lawendy zostanie wyekstrahowany i przeniknie do oleju bazowego.
- Po okresie od trzech do sześciu tygodni przecedź olej przez gazę do wysterylizowanej butelki.
Jak działa olejek lawendowy?
Olejek lawendowy można nakładać miejscowo lub wdychać w postaci pary. Chociaż z suszonych kwiatów lawendy można zaparzać ziołową herbatkę, to odradzam spożywanie olejku lawendowego, ponieważ może to prowadzić do skutków ubocznych, takich jak problemy z oddychaniem, pieczenie oczu i niewyraźne widzenie, wymioty i biegunka.
Czy olejek lawendowy jest bezpieczny?
Uważam, że stosowanie naturalnych olejków takich jak olejek lawendowy to jedna z najlepszych holistycznych taktyk, które można włączyć do swojego życia. Istnieje jednak kilka istotnych spraw, o których należy pamiętać przy stosowaniu olejku lawendowego.
Stosowanie rozcieńczonego olejku lawendowego miejscowo lub w aromaterapii jest ogólnie uważane za bezpieczne dla większości osób dorosłych, choć może nie być zalecane dla dzieci. Jednak nakładanie czystego olejku lawendowego na skórę (szczególnie na otwarte rany) może powodować podrażnienie, dlatego zalecam, aby rozcieńczać go w oleju bazowym, takim jak oliwa z oliwek lub olej kokosowy. Rozcieńczenie go wodą także będzie skuteczne.
Zachowaj ostrożność i uważaj, aby nie potrzeć olejkiem lawendowym oczu lub błon śluzowych. Jeśli tak się stanie, natychmiast przemyj te miejsca wodą. Olejek lawendowy może również wywoływać reakcje alergiczne u osób o niezwykle wrażliwej skórze, dlatego przed użyciem należy wykonać test na małym kawałku skóry. Po prostu nałóż kroplę olejku lawendowego na ramię i odczekaj chwilę, aby sprawdzić, czy nie nastąpiła jakakolwiek reakcja.
Skutki uboczne olejku lawendowego
U niektórych osób może się rozwinąć reakcja alergiczna na olejek lawendowy. Zdarzają się również sytuacje, w których ludzie doświadczają skutków ubocznych, takich jak bóle głowy, nudności, wymioty i dreszcze po inhalacji lub zastosowaniu olejku miejscowo.
Kobietom w ciąży i matkom karmiącym zalecam unikanie olejku lawendowego, ponieważ nie stwierdzono całkowitego bezpieczeństwa tego olejku w tych okolicznościach.
Amerykański Narodowy Instytut Zdrowia (NIH) ostrzega również przed stosowaniem olejku lawendowego przy jednoczesnym przyjmowaniu leków takich jak barbiturany, benzodiazepiny i wodzian chloralu, ponieważ może on nasilać działanie uspokajające tych leków i wywoływać skrajną senność lub zawroty głowy.