Olejek rozmarynowy to jeden z najpopularniejszych olejków eterycznych, a pozyskiwany jest on z rośliny Rosmarinus officinalis, która jest szeroko znana w regionie śródziemnomorskim ze względu na jej kulinarne i ziołowe korzyści i była od wieków szeroko wykorzystywana w celach leczniczych i innych.
Dowiedz się więcej o oleju rozmarynowym i tym, co odróżnia go od innych powszechnie znanych olejów ziołowych.
Co to jest olej rozmarynowy?
Rozmaryn – blisko spokrewniony z miętą, a wyglądem przypominający lawendę – ma liście przypominające płaskie igły sosnowe z lekkim srebrnym nalotem. Wydziela on żywiczny cytrusowy zapach, który stał się charakterystyczną cechą wielu kuchni, ogrodów i aptek na całym świecie. Nazwa rozmarynu wywodzi się od łacińskich słów ros ("rosa") i marinus ("morze") czyli "rosa morza".
Według legendy Matka Boska podczas odpoczynku rozłożyła swój niebieski płaszcz na krzewie rozmarynu, a wtedy białe kwiaty przybrały kolor błękitny. Dlatego krzew rozmarynu nazywa się czasem "Różą Maryi". Rozmaryn był uważany za roślinę świętą przez starożytnych Egipcjan, Hebrajczyków, Greków i Rzymian, a w średniowieczu był używany, aby odstraszać złe duchy i chronić się przed zarazą.
Olejek rozmarynowy ma wyraźny, orzeźwiający ziołowo-żywiczny zapach, przejrzysty kolor i wodnistą konsystencję. Pozyskuje się go ze świeżych górnych pączków rośliny poprzez destylację z parą wodną, uzyskując 1,0 do 2,0%.
Jego właściwości zdrowotne sprawiły, że było to ulubione zioło Paracelsusa, niemiecko-szwajcarskiego lekarza i botanika, który w XVI wieku w dużej mierze wzbogacił ówczesną wiedzę na temat leczenia ziołami. Cenił on olejek rozmarynowy ze względu na jego zdolność do wzmacniania całego organizmu, a szczególnie do leczenia takich wrażliwych narządów jak wątroba, serce i mózg.
Zastosowanie olejku rozmarynowego
Polecam dodawanie oleju z rozmarynu do sałatek w formie pysznego sosu. Zioło to ma tysiące zastosowań i jest niezwykle wytrzymałe, a zatem łatwe w uprawie, zarówno w pomieszczeniu jak i w ogrodzie. Można dodać całą gałązkę rozmarynu do zupy, co nada jej niepowtarzalnego smaku.
Według Modern Essentials – przewodnika po terapeutycznych zastosowaniach olejków eterycznych – wysokiej jakości olejek rozmarynowy ma właściwości przeciwbólowe, przeciwbakteryjne, przeciwnowotworowe, przeciwzakrzepowe, przeciwgrzybicze, przeciwzakaźne, przeciwzapalne, przeciwutleniające i wykrztuśne.
Zawarta w przewodniku lista A-Z zastosowań olejku rozmarynowego obejmuje leczenie licznych problemów zdrowotnych, między innymi:
- Brak koncentracji i jasności umysłu – Nałóż kroplę olejku na ręce, rozetrzyj i przyłóż do ust i nosa na minutę
- Kaszel – Wmasuj jedną do dwóch kropli olejku w klatkę piersiową i gardło co kilka godzin
- Bóle głowy – Wetrzyj kroplę olejku w ręce, po czym przyłóż do ust i nosa na minutę. Można także wetrzeć kroplę olejku bezpośrednio w bolącą część głowy
- Uczenie się i pamięć – Rozpyl olejek w pomieszczeniu, wdychaj bezpośrednio z butelki, wetrzyj w skronie lub wcieraj regularnie w palce stóp
- Infekcje pochwy – Wcieraj od jednej do dwóch kropli olejku bezpośrednio w pochwę lub wokół niej. Przed użyciem upewnij się jednak, czy nie występuje nadwrażliwość na ten olejek
Zarówno olej rozmarynowy, jak i wyciąg z liści rozmarynu dodawane są do szamponów i balsamów. Regularne stosowanie oleju rozmarynowego stymuluje mieszki włosowe, co wspomaga porost silnych długich włosów. Można również masować skórę głowy olejem rozmarynowym, aby ją odżywić i usunąć łupież.
Olejek rozmarynowy można również stosować u zwierząt jako środek na porost włosów, co zapewni im lśniące futerko.
Rozmarynowy olejek eteryczny jest środkiem dezynfekującym i jest często stosowany jako płyn do płukania jamy ustnej, pomagający pozbyć się nieświeżego oddechu. Usuwając bakterie z jamy ustnej, olej rozmarynowy może zapobiegać powstawaniu ubytków, gromadzeniu się płytki nazębnej i innym problemom stomatologicznym.
Na uwagę zasługuje również hipnotyzujący aromat rozmarynu, dzięki któremu jest on doskonałym środkiem aromatyzującym. Olej rozmarynowy stosuje się w świecach, perfumach, olejkach do kąpieli, odświeżaczach powietrza i kosmetykach, a jego wdychanie zapewnia poprawę energii psychicznej.
Stosowany w rozcieńczeniu 50:50 olej rozmarynowy może być nakładany na kostki i nadgarstki (od dwóch do czterech kropli), na czakry lub punkty energetyczne Vita Flex, bezpośrednio wdychany, wcierany w skórę lub stosowany jako suplement diety.
Skład oleju rozmarynowego
Głównymi składnikami chemicznymi oleju rozmarynowego są a-pinen, borneol, b-pinen, kamfora, octan bornylu, kamfen, 1,8-cyneol i limonen.
Badanie opublikowane w czasopiśmie Chemistry of Natural Compounds przyjrzało się z bliska związkom lotnym otrzymywanym z olejku rozmarynowego uprawianego na algierskiej Saharze. Analiza wykazała, że 30 związków stanowiło aż w 98,2% olejki eteryczne, a głównymi składnikami były: 1,8-cineol (29,5%), 2-etylo-4,5-dimetylofenol (12%) i kamfora (11,5%).
Zalety olejku rozmarynowego
Olejek rozmarynowy był szeroko stosowany i badany już od czasów starożytnych ze względu na jego liczne korzyści zdrowotne. Obecnie dodaje się go do wielu preparatów leczniczych, gdzie wykorzystywane są jego właściwości. Organic Facts przytacza niektóre z jego prozdrowotnych zastosowań:
1. Niestrawność – Olej rozmarynowy jest często stosowany do łagodzenia wzdęć, skurczów żołądka, zaparć i gazów. Olejek eteryczny z rozmarynu jest również pomocny w pobudzaniu apetytu. Badania wykazują, że olejek rozmarynowy może odtruwać wątrobę i regulować produkcję i uwalnianie żółci, co stanowi kluczową częścią procesu trawienia.
2. Ulga w stresie – Poza korzyściami aromaterapeutycznymi wykazano, że olej rozmarynowy obniża poziom kortyzolu w ślinie. Kortyzol jest jednym z hormonów uwalnianych w wyniku mechanizmu walki lub ucieczki pod wpływem stresu.
Według badania z 2007 roku wdychanie olejku rozmarynowego i lawendowego przez pięć minut znacznie zmniejszyło poziom kortyzolu w ślinie badanych, potencjalnie zmniejszając ryzyko przewlekłego stresu.
3. Działanie przeciwbólowe – Olejek z rozmarynu jest znany ze swoich zdolności do łagodzenia bólu, dlatego jest szeroko stosowany w leczeniu bólów głowy, mięśni, a nawet zapalenia stawów.
Masuj bolącą część ciała olejkiem eterycznym, który możesz również dodawać do kąpieli parowych w leczeniu reumatyzmu. Jego właściwości przeciwzapalne sprawiają, że jest to skuteczny sposób na ukojenie bólu przy skręceniach i bólach stawów.
4. Wzmacnianie układu immunologicznego – W tym samym badaniu z 2007 roku, w którym stwierdzono zmniejszenie stężenia kortyzolu po jednoczesnym masażu i wdychaniu olejku rozmarynowego, stwierdzono również, że aktywność usuwania wolnych rodników z organizmów badanych znacznie wzrosła.
Przeciwutleniacze są cenną bronią w zwalczaniu infekcji i chorób, więc ta właściwość olejku rozmarynowego powinna być rzeczywiście doceniona – regularne jego stosowanie lub wdychanie może poprawić Twoją odporność i pomóc zwalczyć choroby związane z aktywnością wolnych rodników.
5. Problemy z oddychaniem – Wykazano, że zapach olejku rozmarynowego odblokowuje drogi oddechowe oraz pomaga w leczeniu alergii wziewnych, przeziębienia, bólu gardła i grypy.
Jego antyseptyczne działanie sprawia, że olej rozmarynowy jest przydatny w infekcjach dróg oddechowych. Ze względu na działanie przeciwskurczowe stosuje się go również w niektórych metodach leczenia astmy oskrzelowej.
Olejek rozmarynowy niezwykle skutecznie leczy też stany lękowe. Badanie opublikowane w Holistic Nursing Practice w roku 2009 wykazało, że użycie saszetek zawierających olejek eteryczny lawendowy i rozmarynowy pomagało łagodzić stany lękowe związane ze zdawaniem egzaminów.
Korzystanie z tego olejku przynosi również korzyści dla zdrowia mózgu. Badanie z 2003 roku opublikowane w International Journal of Neuroscience, w którym uczestniczyło 144 ochotników wykazało, że olejek rozmarynowy poprawia nastrój u zdrowych osób dorosłych.
Stosowanie olejku rozmarynowego może być także korzystne dla pacjentów z chorobą Alzheimera. Niewielkie badanie przeprowadzone w 2009 roku wykazało, że jeden miesiąc aromaterapii z wykorzystaniem olejków eterycznych z rozmarynu, cytryny, lawendy i pomarańczy przyczynił się do poprawy funkcji poznawczych, szczególnie u pacjentów z chorobą Alzheimera.
Jak zrobić olej rozmarynowy
Wszechstronność olejku eterycznego z rozmarynu sprawia, że jest on szeroko wykorzystywany w aromaterapii, jako samodzielny zapach w kombinacjach z innymi olejkami. Dobrze komponuje się on z olejkami z roślin takich jak lawenda, kadzidło, szałwia, bazylia, tymianek, cytronela, trawa cytrynowa, rumianek i mięta pieprzowa.
W prosty sposób można zrobić własny olej rozmarynowy w warunkach domowych. Włóż jedną lub dwie gałązki całkowicie suchych liści rozmarynu do szklanego słoika, zalej oliwą z oliwek, zakręć pokrywkę i lekko wstrząśnij słoikiem.
Odstaw w ciepłe ciemne miejsce na około dwa tygodnie. Odcedź i po prostu przelej do szklanego słoika. Wykorzystuj ten olej jako dodatek do aromatycznej kąpieli lub – zmieszany z octem balsamicznym – jako smaczny sos do sałatek.
Jak działa olej rozmarynowy?
Dodany do olejków do masażu lub do kąpieli albo jako składnik kremów, płynów i szamponów olejek rozmarynowy poprawia krążenie, łagodzi zmęczenie psychiczne, łagodzi bóle, odblokowuje zapchane drogi oddechowe oraz służy jako środek do pielęgnacji skóry i włosów.
Można go też stosować w nawilżaczach powietrza, kominkach zapachowych, kąpielach, itp. Jako ogólną wskazówkę zalecam wkropienie dwóch do trzech kropli olejku rozmarynowego do wanny wody.
Czy olej rozmarynowy jest bezpieczny?
Olejek rozmarynowy wydaje się być bezpiecznym, skutecznym olejkiem eterycznym mającym zastosowanie w licznych celach. Przed użyciem do masażu lub wcierania radzę rozcieńczyć go w oleju bazowym, ponieważ istnieje ryzyko podrażnienia skóry. Najpierw przeprowadź próbę na kawałku skóry.
Kobiety w ciąży i karmiące piersią powinny unikać stosowania olejku rozmarynowego. Przed zastosowaniem olejku u dzieci należy skonsultować się z lekarzem. Próby samodzielnego leczenia – bez porady profesjonalisty – o przewlekłej choroby, takiej jak depresja lub choroba Alzheimera przy użyciu oleju rozmarynowego również mogą mieć poważne konsekwencje.
Skutki uboczne olejku rozmarynowego
Czasami olejek rozmarynowy może powodować reakcje alergiczne, dlatego należy skonsultować się z lekarzem w celu jego właściwego stosowania. Ma on charakter lotny i może powodować wymioty i konwulsje. Dlatego nie należy go spożywać.
Dla przypomnienia: kobietom w ciąży i karmiącym piersią zaleca się unikanie olejku rozmarynowego, ponieważ może on wpływać na płód lub prowadzić do poronienia.