Jeśli lubisz zabiegi aromaterapeutyczne, to prawdopodobnie znasz już olejek cytronelowy.
Olejek cytronelowy jest często dodawany do różnych środków higieny osobistej i środków czyszczących, gdyż zapewnia on wiele korzyści.
Co to jest olejek cytronelowy?
Eteryczny olejek cytronelowy otrzymywany jest z rośliny należącej do rodziny Cymbopogon genus (palczatka). Dokładniej, jest on ekstrahowany przez destylację z parą traw Cymbopogon nardus (Jowitt) i Cymbopogon winterianus (Rendal). Dzięki temu uzyskuje się dwa rodzaje oleju cytronelowego:
- Cejloński, który jest otrzymywany z C. nardus i jest rodzimym produktem Sri Lanki (uprzednio Cejlon). Cejloński olejek cytronelowy ma ciepły, cytrusowy i drzewny zapach i kolor od jasno do ciemnożółtego.
- Jawajski, który jest destylowany z C. winterianus. Ma również świeży cytrynowy zapach, ale jest ciemniejszy. Spośród tych dwóch rodzajów olejku cytronelowego, jawajski jest uważany za produkt o wyższej jakości.
Zastosowanie olejku cytronelowego
Olejek cytronelowy jest powszechnie stosowany jako środek odstraszający owady. W rzeczywistości Agencja Ochrony Środowiska (EPA) klasyfikuje go jako biopestycyd o nietoksycznym sposobie działania.
Olejek cytronelowy można znaleźć na listach składników w dziesiątkach zarejestrowanych pestycydów, takich jak spraye, płyny i świece.
Czasami jest on dodawany do kremów do opalania, opasek na nadgarstki i obroży przeciw pchłom. Ze względu na właściwości przeciwgrzybicze, olejek cytronelowy jest również stosowany do łagodzenia dolegliwości po ukąszeniach owadów.
Olejek cytronelowy jest jednym z najczęściej stosowanych w aromaterapii olejków. Jako środek aromaterapeutyczny może on pomóc w leczeniu i zapobieganiu przeziębieniom, gorączce i bólom głowy. Jako olejek do masażu skutecznie łagodzi bóle u osób cierpiących na artretyzm.
Olejek cytronelowy jest również szeroko stosowany w perfumach i produktach do pielęgnacji ciała. Jest on importowany głównie przez Niemcy i Francję, kraje będące dwoma największymi ośrodkami przemysłu perfumeryjnego. Ze względu na swoje właściwości antyseptyczne olejek cytronelowy jest również stosowany w mydłach, domowych środkach czyszczących i detergentach.
Badania wykazały, że stosowanie olejku cytronelowego może pomóc uspokoić nadmiernie skore do szczekania psy. Olejek cytronelowy jest również wykorzystywany jako dodatek do żywności i napojów, na przykład w napojach alkoholowych, mrożonych produktach mlecznych, żelatynie i puddingach. Oto produkty, do których może być on dodawany:
- Napoje alkoholowe i bezalkoholowe
- Wyroby piekarnicze
- Mrożone produkty mleczne
- Żelatyna i budynie
- Miękkie i twarde cukierki
Skład olejku cytronelowego
Oba rodzaje olejku cytronelowego zawierają ponad 80 składników, z których około 50 stanowi 90 procent każdego rodzaju oleju.
Główne składniki olejku cytronelowego to cytronelol, cytronelal i geraniol. Zawartość geraniolu i cytronelalu w obu rodzajach olejku cytronelowego jest różna. Poniżej znajdują się główne składniki każdego z nich:
| Cejloński olejek cytronelowy |
Jawajski olejek cytronelowy |
| Geraniol – 18 do 20 procent | Geraniol – 21 do 24 procent |
| Cytronelal – 5 do 15 procent | Cytronelal – 32 do 45 procent |
| ytronelol – 6,4 do 8,4 procent | Cytronelol – 11 do 15 procent |
| Octan geranylu – 2 procent | Octan geranylu – 3 do 8 procent |
| Limonen – 9 do 11 procent | Limonen – 1,3 do 3,9 procent |
| Izoeugenol metylu – 7,2 do 11,3 procent | Elemol i alkohole seskwiterpenowe – od 2 do 5 procent |
Korzyści z oleju cytronelowego
Jak wynika z artykułu opublikowanego w International Journal of Advanced Research, olejek cytronelowy skutecznie odstraszania komary – w przeprowadzonym badaniu zapewniał skuteczność działania przez około dwie godziny.
Może on nawet pomagać w odstraszaniu groźnych komarów z gatunku Aedes aegypti, które rozprzestrzeniają choroby takie jak denga, chikungunya i żółta febra. Oprócz stosowania u ludzi, olejek cytronelowy jest również stosowany w celu ochrony zwierząt hodowlanych przed kleszczami.
Analiza 11 badań w zakresie właściwości olejku cytronelowego z roku 2011 opublikowana w Tropical Medicine & International Health wykazała, że w połączeniu z waniliną olejki eteryczne mogą dawać nawet do trzech godzin ochrony przed komarami.
W badaniu wskazano również porównywalny czas ochrony przed DEET, chemikaliami powszechnie występującymi w chemicznych odstraszaczach owadów.
Badania wykazały, że olejek cytronelowy ma silne właściwości przeciwgrzybiczne, które pomagają hamować rozwój takich grzybów jak Aspergillus, Penicillium i Eurotium. Olejek cytronelowy zawdzięcza swoje właściwości antybakteryjne i antyseptyczne związkom takim jak izoeugenol metylu.
Związki te pomagają zapobiegać rozmnażaniu się bakterii w organizmie i pomagają leczyć rany, a także łagodzą infekcje, które mogą występować w okrężnicy, cewce moczowej, pęcherzu moczowym, przewodzie pokarmowym, prostacie i nerkach.
Olejek cytronelowy jest często stosowany w aromaterapii, ponieważ pomaga on łagodzić stany lękowe i zawroty głowy. Może on również pomagać w łagodzeniu skurczów menstruacyjnych i skurczów mięśni. Olejek cytronelowy ma również potencjał do łagodzenia stanów zapalnych w obrębie wątroby, żołądka i innych narządów przewodu pokarmowego.
Jak zrobić olej cytronelowy
Olejek cytronelowy jest szeroko dostępny w sklepach z naturalnymi produktami spożywczymi i kosmetycznymi. Jednak olejki dostępne w handlu najczęściej są uzyskiwane w drodze destylacji z parą i mogą być drogie.
Bardziej praktycznym rozwiązaniem może okazać się sporządzenie własnego olejku cytronelowego w warunkach domowych. Na niektórych stronach internetowych możesz znaleźć instrukcje, które krok po kroku przeprowadzą Cię przez proces domowej produkcji olejku cytronelowego. Oto jeden z przepisów znaleziony na stronie eHow.com:
Składniki i przyrządy
- ¼ uncji (ok. 7 gram) liści i łodyg palczatki (można użyć trawy cytrynowej jako substytutu)
- 1 szklanka oliwy z oliwek
- wolnowar (np. Crock-Pot)
- gaza lub cienka ściereczka
Sposób przygotowania
- Wymieszaj oliwę z liśćmi i łodygami palczatki w wolnowarze.
- Pozwól mieszaninie gotować się przez około cztery do ośmiu godzin.
- Przecedź mieszaninę, która jest teraz olejem cytronelowym przez szmatkę lub gazę. Usuń liście i łodygi.
- Powtórz kroki 1-3 z kolejną partią świeżych liści palczatki. Nie ma potrzeby dodawania więcej oliwy z oliwek. Powtarzaj powyższe kroki, aż olej uzyska pożądany zapach.
- Po zakończeniu, przelej olej do słoika z ciemnego szkła i szczelnie zakręć. Przechowuj w suchym, chłodnym miejscu.
Jak działa olej cytronelowy?
Chociaż olej cytronelowy skutecznie pomaga zapobiegać ukąszeniom komarów, to nie zabija on owadów. Odstrasza je tylko, blokując zapachy, które przyciągają owady i powodując ich dezorientację.
Czysty olejek cytronelowy nigdy nie powinien być nakładany bezpośrednio na skórę, ponieważ może wywołać jej podrażnienie.
W tym celu należy go zmieszać z olejem bazowymi takim jak oliwa z oliwek lub olej kokosowy. Po rozcieńczeniu olejek cytronelowy nadaje się również do inhalacji. Wystarczy umieścić kilka kropli na ściereczce lub chusteczce albo rozpylać go za pomocą dyfuzora.
Można do tego użyć samego olejku cytronelowego lub wymieszać go z innymi naturalnymi środkami. Opracowałem własny naturalny środek odstraszający owady poprzez połączenie olejku cytronelowego z innymi olejkami eterycznymi, takimi jak olej z trawy cytrynowej, mięty pieprzowej i waniliny. Ponieważ mikstura ta jest w pełni naturalna, jest ona bezpieczna, a jej stosowanie jest pozbawione ryzyka zarówno w przypadku dzieci jak i dorosłych.
Czy olej cytronelowy jest bezpieczny?
Olejek cytronelowy jest ogólnie uznawany za bezpieczny przez Amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA). EPA także uznała, że olej cytronelowy jest bezpieczny, ponieważ wykazuje on bardzo małą toksyczność lub wcale jej nie wykazuje. W przypadku spożycia główne związki zawarte w olejku cytronelowym usuwane są z organizmu wraz z moczem.
Jak już wcześniej wspomniałem, należy unikać stosowania czystego oleju cytronelowego bezpośrednio na skórę. Olej ten może nie tylko powodować podrażnienia lub reakcje alergiczne u osób szczególnie wrażliwych, ale u niektórych osób może też przyspieszać akcję serca.
Kobiety w ciąży powinny zachować szczególną ostrożność stosując olejek cytronelowy, ponieważ ich skóra jest szczególnie wrażliwa w ciągu tych dziewięciu miesięcy. Jedno z badań wykazało, że po zastosowaniu olejku cytronelowego in vitro nastąpiła utrata spontanicznych skurczy macicy.
Podczas gdy podczas ciąży olejek cytronelowy może być stosowany jako środek aromaterapeutyczny, zawsze bezpieczniej jest najpierw skonsultować się z lekarzem.
Nie należy również stosować olejku cytronelowego u niemowląt i małych dzieci ze względu na ich delikatną skórę. Rodzice powinni również zachować ostrożność podczas stosowania oleju w zasięgu powonienia małych dzieci. Przed użyciem oleju cytronelowego u swoich dzieci zasięgnij porady pediatry.