Olejek eukaliptusowy to czysty olejek eteryczny, który ma zastosowanie zarówno praktyczne jak i przemysłowe, a także posiada liczne właściwości lecznicze.
Pochodzi on z szybko rosnącego, wiecznie zielonego drzewa rosnącego w Australii, a największa produkcja olejku eukaliptusowego pochodzi głównie z odmiany Eucalyptus globulus czyli z eukaliptusa gałkowego.
Dowiedz się więcej o tym ważnym olejku – jak może on korzystnie wpływać na Twoje zdrowie i dobre samopoczucie.
Co to jest olejek eukaliptusowy?
Olejek eukaliptusowy to destylowany olejek pochodzący z suszonych liści eukaliptusa – jest to bezbarwna ciecz o silnym, drewniano-słodkim zapachu. Na całym świecie istnieje ponad 700 różnych gatunków eukaliptusa, z których co najmniej 500 nadaje się do produkcji olejku eterycznego.
EucalyptusOil.com wymienia niektóre z najczęściej spotykanych rodzajów oleju eukaliptusowego:
1. Eucalyptus polybractea – małe, twardolistne wiecznie zielone drzewo rosnące w Nowej Południowej Walii. Olejek destylowany z liści tego drzewa jest bardzo bogaty w cyneol (bezbarwny, ciekły eter terpenowy o zapachu przypominającym kamforę), którego może zawierać od 80 do 88%.
2. Eucalyptus globulus – eukaliptus gałkowy to gatunek, który skupia najwięcej uwagi botaników i chemików, a olejek pozyskiwany z niego jest najbardziej znany i najczęściej używany ze wszystkich olejów eukaliptusowych. Zawartość cyneolu w tym olejku wynosi od 60 do 70%.
Ponieważ właściwości surowego olejku zwykle nie spełniają wymagań farmakologii, olejek ten musi być poddawany obróbce w celu zwiększenia zawartości cyneolu.
3. Eucalyptus radiata – powszechnie znany jako "mięta wąskolistna", jest to drzewo średniej wielkości z włóknistą korą. Zawartość cyneolu w surowym olejku pozyskiwanym z tego gatunku wynosi od 65 do 70%, a jego aromat jest bardzo orzeźwiający.
4. Eucalyptus citriodora – określany jako "guma o zapachu cytryny", to duże drzewo, którego nazwę zmieniono niedawno na Corymbia. Głównym składnikiem tego olejku jest cytronellal, a olejek ten jest wykorzystywany do celów przemysłowych i produkcji perfum.
Australijscy aborygeni używają naparów z liści eukaliptusa zawierającego olejek jako tradycyjnego leku na wszelkie dolegliwości bólowe, gorączkę, zatkane zatoki i przeziębienia.
Już w latach 80. XIX wieku chirurdzy stosowali olejek eukaliptusowy jako środek antyseptyczny podczas operacji.
Pod koniec wieku olejek eukaliptusowy był stosowany w większości szpitali w Anglii do czyszczenia cewników moczowych.
W 1948 roku Stany Zjednoczone oficjalnie zarejestrowały olejek eukaliptusowy jako środek owadobójczy i roztoczobójczy.
Zastosowanie olejku eukaliptusowego
Według Medline Plus, rozcieńczona postać olejku eukaliptusowego może być przyjmowana doustnie w przypadku bólu i stanu zapalnego błon śluzowych dróg oddechowych, w kaszlu, astmie, zapaleniu oskrzeli, bólu zatok i w stanach zapalnych oraz infekcjach dróg oddechowych. Jest on również stosowany jako środek antyseptyczny, odstraszający owady i do leczenia ran, oparzeń i wrzodów.
Olejek eukaliptusowy może pomagać łagodzić podrażnienia błon śluzowych (np. w alergiach i astmie). Należy skropić olejkiem wacik z organicznej bawełny i wąchać kilka razy dziennie.
Polecam również dodanie kilku kropli olejku do wody lub nebulizatora i stosowanie go w terapii parowej albo dodanie kilku kropli olejku do wody do kąpieli.
Olejek eukaliptusowy jest również często stosowany jako aromat w perfumach i kosmetykach, a także w płynach do płukania jamy ustnej, kramach i maściach, pastach do zębów, kroplach i pastylkach do ssania na kaszel.
Często jest on mieszany z innymi olejkami, które ułatwiają jego wchłanianie przez skórę. Wspomaga to proces nawilżania, co wyjaśnia obecność tego olejku w produktach do pielęgnacji skóry takich jak naturalne filtry przeciwsłoneczne.
Istnieją różne sposoby zastosowania olejku z eukaliptusa, w tym do aromaterapii, miejscowo lub wewnętrznie. Można go na przykład nakładać na skórę po rozcieńczeniu w oleju nośnym, takim jak olej kokosowy. Radzę rozpocząć od dodania jednej kropli olejku do 1 - 3 łyżeczek oleju bazowego i w razie potrzeby zwiększać ilość olejku eterycznego.
Skład olejku eukaliptusowego
W olejku eukaliptusowym może być zawarte ponad 100 różnych związków. Jego głównymi składnikami chemicznymi są α-pinen, b-pinen, α-phellandren, 1,8-cyneol, limonen, terpinen-4-ol, aromadendren, epiglobulol, piperoton i globulol.
Surowy olejek eukaliptusowy zawiera czasami więcej związków w różnych ilościach niż olejek po dwukrotnej destylacji.
Na przykład olejek z eukaliptusa gałkowego zawiera 60% cyneolu i 40% innych związków, natomiast w wyniku podwójnej destylacji uzyskuje się 80% cyneolu i tylko 20% innych związków. Oznacza to, że olejek surowy może mieć szerszy zakres właściwości niż olejek rafinowany.
Korzystne właściwości olejku eukaliptusowego
Medical News Today podaje różne i szerokie zastosowania lecznicze i korzyści płynące ze stosowania eukaliptusa:
- Właściwości antybakteryjne – Badanie opublikowane w Clinical Microbiology and Infection wykazało, że olejek eukaliptusowy może wykazywać działanie bakteriobójcze na bakterie chorobotwórcze w górnych drogach oddechowych.
- Środek przeciwbólowy – Badania dowodzą, że olejek eukaliptusowy wykazuje działanie przeciwbólowe. W badaniu opisanym w American Journal of Physical Medicine and Rehabilitation stosowano Eucalyptamint miejscowo, na skórę przedniej części przedramienia u 10 osób i stwierdzono, że Eucalyptamint "wyzwala znaczące reakcje fizjologiczne, które mogą być korzystne w uśmierzaniu bólu i/lub przydatne dla sportowców jako pasywna forma rozgrzewki."
- Higiena jamy ustnej – Olejek eukaliptusowy wykazuje działanie przeciwbakteryjne przeciwko bakteriom powodującym próchnicę zębów i bakteriom periodontopatycznym.
- Pobudzanie reakcji układu odpornościowego – Według badań opublikowanych w BMC Immunology, ekstrakt z olejku eukaliptusowego pobudza wrodzoną komórkową odpowiedź immunologiczną.
Bardzo ważnym powodem, dla którego wiele osób używa olejku eukaliptusowego, jest jego zdolność do wspomagania organizmu w radzeniu sobie z wyczerpaniem psychicznym, dzięki temu, że daje on uczucie ochłodzenia i odświeżenia. Jako środek pobudzający zmniejsza on wyczerpanie i apatię, oraz "wspomaga duchowo osoby chore".
Oprócz zastosowania w wyczerpaniu psychicznym, olejek ten jest powszechnie stosowany do stymulowania aktywności umysłowej i poprawiania przepływu krwi do mózgu. Często zdarza się, że olejek eteryczny z eukaliptusa jest wykorzystywany w salach lekcyjnych jako forma aromaterapii.
Jak samodzielnie wyprodukować olejek eukaliptusowy
Olejek eukaliptusowy jest ekstrahowany ze świeżych lub częściowo wysuszonych liści i młodych gałązek eukaliptusa i poddawany jest destylacji parowej. Możliwe jest samodzielne wytworzenie olejku z liści eukaliptusa w warunkach domowych, co pomoże Ci zaoszczędzić pieniądze i zaopatrzy Cię w świeży zapas tego ważnego olejku. Oto etapy domowej produkcji olejku eukaliptusowego:
Rzeczy, które będą Ci potrzebne
- Waga kuchenna
- Liście eukaliptusa
- Oliwa z oliwek lub inny olej bazowy
- Wolnowar
- Sitko z małymi oczkami
- Hermetyczny słoik z ciemnego szkła
Sposób przygotowaniae
- Delikatnie zgnieć pięścią 2 uncje (50-60 gram) świeżych liści eukaliptusa, aby uwolnić z nich olej. Możesz użyć więcej lub mniej liści w zależności od wielkości garnka.
- Umieść liście eukaliptusa w wolnowarze.
- Dodaj 1 szklankę oliwy z oliwek na każde ¼ uncji (7 gram) liści.
- Przykryj wolnowar pokrywką i postaw na małym ogniu. Pozostaw na 6 godzin.
- Odcedź olejek eukaliptusowy przez drobne sitko i przelej do hermetycznego słoika z ciemnego szkła.
- Zamknij szczelnie słoik i opisz go datą.
- Przechowuj olejek eukaliptusowy w chłodnym, suchym miejscu, gdzie jego składniki pozostaną aktywne przez około 6 miesięcy. Jeśli chcesz przechować olej dłużej, umieść go szufladzie na warzywa w lodówce, gdzie możesz go trzymać przez okres jednego roku.
Jeśli posiadasz gotowy olejek eukaliptusowy, możesz przygotować kolejny domowy produkt. Wymieszaj olejek z eukaliptusa z taką samą ilością octu jabłkowego. Stosuj tę miksturę na chorobowo zmienione obszary ciała lub używaj jako środka antyseptycznego na rany, czyraki i ukąszenia owadów.
Jak działa olejek eukaliptusowy?
Olejek eteryczny z eukaliptusa działa na różne sposoby. W terapii parowej olejek eukaliptusowy może być stosowany w przypadku dolegliwości górnych dróg oddechowych, w celu poprawy koncentracji lub jako środek odstraszający owady.
Po rozcieńczeniu w oleju bazowym może być on również stosowany do masażu lub dodawany do wanny z wodą do kąpieli – wówczas może on przynieść korzyści w przypadku artretyzmu, astmy, zapaleniu śluzówki, przeziębieniach, bólach głowy, zapaleniu zatok, zmęczeniu oraz bólach i zmęczeniu mięśni.
Olejek eukaliptusowy można również stosować w postaci kremów lub balsamów służących do łagodzenia dolegliwości bólowych i przyspieszania gojenia się ran i owrzodzeń. Można go także stosować miejscowo na skórę na ukąszenia owadów lub rany, ale należy zachować ostrożność. Na koniec zalecam dodanie bardzo rozcieńczonego olejku eukaliptusowego do płukanki do gardła i stosowanie go jako środka kojącego ból gardła.
Olejek ten jest także powszechnie stosowany do stymulowania aktywności umysłowej i zwiększania przepływu krwi do mózgu.
Olejki eteryczne zazwyczaj dobrze się ze sobą łączą. W przypadku olejku eukaliptusowego najlepiej łączy się on jednak z olejkiem benzoesowym, tymiankowym, lawendowym, z trawy cytrynowej, cytrynowym i sosnowym.
Czy olejek eukaliptusowy jest bezpieczny?
Olejki eteryczne takie jak olejek eukaliptusowy, są na ogół bezpieczne w użyciu, jeśli pamięta się o pewnych środkach ostrożności. Olejku eukaliptusowego nie powinno się przyjmować doustnie (połykać), chyba że odbywa się to pod nadzorem lekarza. Nie zalecam podawania olejku eukaliptusowego dzieciom poniżej 6 roku życia, nawet w formie kropli na kaszel.
Olejek eukaliptusowy stosowany miejscowo, na skórę u osób dorosłych jest ogólnie bezpieczny, ale nie należy go nakładać lub wcierać w klatkę piersiową, na twarz lub pod nos dzieci poniżej 2 roku życia. Kobiety w ciąży i karmiące piersią także powinny unikać stosowania tego olejku.