W jaki sposób przewlekły stres sprzyja rozwojowi raka i jak można temu zaradzić?

Według dr. Mercoli

Stres psychiczny może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia. Jednym z powodów jest to, że stres powoduje stan zapalny, który z kolei jest cechą charakterystyczną większości chorób, od otyłości i cukrzycy po choroby serca i raka.

Przeprowadziłem wywiad z Donaldem („Donnie”) Yance – znanym na całym świecie zielarzem i dietetykiem, który podzielił się zaskakującą informacją: stres został uznany za przyczynę rozwoju raka w 1908 roku. Donnie powiedział, że:

„Eli Jones – wielki eklektyczny lekarz onkolog i prawdopodobnie najbardziej błyskotliwa osoba, jaka kiedykolwiek żyła na Ziemi, w 1908 roku napisał książkę zatytułowaną „Rak – przyczyny, objawy i leczenie”. Choć to książka napisana ponad 100 lat temu, nie ma w niej nawet jednej nieścisłości”.

W tej książce dr Jones ujawnił najważniejsze przyczyny raka, a przyczyną nr 1 na jego liście był przewlekły stres. Od tego czasu wiele badań potwierdziło ten związek.

Przewlekły stres ułatwia rozprzestrzenianie się raka

Jedno z badań przeprowadzonych na myszach wykazało, że gdy zwierzęta były stale obciążone stresem, ich systemy limfatyczne ulegały zmianom, które umożliwiły rakowi szybsze i łatwiejsze rozprzestrzenianie się. Jak donosi Science Alert:

„Chociaż badanie nie zostało jeszcze powtórzone u ludzi, jest to ogromny krok w kierunku zrozumienia, w jaki sposób stres – który od dawna był powiązany z progresją nowotworu – pomaga w ucieczce komórek nowotworowych...”

„Nie sugerujemy, że ktoś, u kogo właśnie zdiagnozowano raka, nie powinien być zestresowany, ponieważ jest to jedna z najbardziej stresujących sytuacji w życiu” – powiedziała Erica Sloan z Monash University w Australii w wywiadzie dla ABC News.

„Ważne jest raczej to, w jaki sposób opiekujemy się pacjentami z rakiem, ponieważ stres nie tylko wpływa na dobre samopoczucie pacjenta, ale także oddziałuje na jego organizm i wpływa na proces rozwoju guza”.

W jaki sposób stres ułatwia rozprzestrzenianie się raka?

Komórki rakowe zazwyczaj rozprzestrzeniają się na inne obszary ciała poprzez naczynia krwionośne lub limfatyczne. Hormony stresu wpływają na obie te ścieżki. Próbowano ustalić, w jaki sposób hormony stresu wpływają na rozprzestrzenianie się komórek nowotworowych przez układ limfatyczny.

Mechanizm, który odkryto jest związany jest ze sposobem, w jaki adrenalina aktywuje współczulny układ nerwowy (SNS), co ma na celu zwiększenie tempa produkcji limfy. Adrenalina powoduje również fizyczne zmiany w naczyniach limfatycznych, umożliwiając komórkom nowotworowym szybszą migrację do innych części organizmu.

Narodowy Instytut Raka już wcześniej stwierdził, że badania na modelach zwierzęcych sugerują, że:

„Reakcja neuroendokrynna naszego organizmu (uwalnianie hormonów do krwi w odpowiedzi na stymulację układu nerwowego) może bezpośrednio zmienić ważne procesy zachodzące w komórkach, które pomagają chronić przed powstaniem raka, takie jak naprawa DNA i regulacja wzrostu komórek".

Inne badania wykazały, że hormon stresu – noradrenalina – może zwiększać tempo wzrostu raka.

Noradrenalina może stymulować komórki nowotworowe do produkcji dwóch związków (metaloproteinaz macierzy zewnątrzkomórkowej zwanych MMP-2 i MMP-9), które rozkładają tkankę wokół komórek nowotworowych, umożliwiając im tym samym łatwiejsze przenikanie do krwioobiegu.

Dzięki temu mogą one podróżować do innych narządów i tkanek oraz tworzyć dodatkowe guzy.

Noradrenalina może również stymulować komórki nowotworowe do uwalniania substancji chemicznej (VEGF – czynnika wzrostu śródbłonka naczyniowego), która wspomaga wzrost naczyń krwionośnych odżywiających komórki nowotworowe. To także może przyśpieszyć wzrost i rozprzestrzenianie się raka.

Stwierdzono również, że adrenalina – kolejny hormon stresu – powoduje zmiany w niektórych komórkach nowotworowych, w szczególności w komórkach raka prostaty i raka piersi, w wyniku których stają się one odporne na apoptozę (śmierć komórki).

Oznacza to, że stres emocjonalny może przyczyniać się zarówno do rozwoju raka, jak i zmniejszać skuteczność leczenia.

Stres w pracy zwiększa ryzyko chorób serca

Nic dziwnego, że stres psychiczny może również odbić się na zdrowiu Twojego serca. Jak ujawniono w filmie dokumentalnym „Of Hearts and Minds”, serce zawiera neurony, podobne do tych, które znajdują się w mózgu, a serce i mózg są ze sobą ściśle powiązane, tworząc symbiotyczną całość.

Jednym z czynników najbardziej stresujących ludzi jest ich praca. Ostatnie badania ujawniły, że istnieje związek między liczbą godzin przepracowanych w każdym tygodniu a ryzykiem rozwoju chorób serca. Jak donosi The New York Times:

„Po uwzględnieniu wieku, płci, dochodów i innych czynników, naukowcy odkryli, że z każda dodatkowa godzina pracy w tygodniu w ciągu 10 lat zwiększała ryzyko chorób serca o 1%.

W porównaniu do pracy w wymiarze 45 godzin tygodniowo, praca w wymiarze 55 godzin zwiększyła ryzyko o 16%, 60 godzin o 35%, 65 godzin o 52%, a 70 godzin o 74%.

Praca w wymiarze 75 godzin lub więcej podwoiła ryzyko wystąpienia problemów sercowo-naczyniowych – dusznicy bolesnej, choroby niedokrwiennej serca, nadciśnienia tętniczego, udaru mózgu lub ataku serca”.

Czy stres, którego doświadczasz zaburza funkcje nadnerczy?

Przewlekły stres obciąża również nadnercza, co może prowadzić do ich zmęczenia. Hormony wytwarzane przez nadnercza kontrolują wiele funkcji organizmu, w tym reakcję „walcz lub uciekaj”. Kiedy zmęczenie nadnerczy ustąpi, Twoja odporność na stres może się pogorszyć lub całkowicie ustąpić, powodując nadwrażliwość na nawet niewielkie czynniki stresujące, które normalnie nie miałyby na Ciebie wpływu.

Często niepokój i ataki paniki wskazują, że potrzebujesz wsparcia nadnerczy. Typowe czynniki, które powodują nadmierny stres na nadnerczach to:

• Duszenie w sobie nierozwiązanych negatywnych emocji, takich jak gniew, lęk, poczucie winy i depresja
• Przemęczenie, w tym zbyt duże obciążenie fizyczne lub psychiczne
• Zaburzenia snu i/lub cyklu okołodobowego (takie jak praca na nocnej zmianie lub późne chodzenie spać)
• Przewlekły stan zapalny, infekcja, choroba lub ból

Istnieje wiele sposobów mierzenia funkcji nadnerczy. Najczęstsze obejmują 24-godzinny test moczu, pobranie próbek śliny lub krwi. W przypadku większości ludzi czasowy zbiór moczu jest najbardziej skutecznym testem. Wystarczy oddać mocz na pasek testowy w czterech określonych godzinach w ciągu 24 godzin; po tym jak paski wyschną, należy wysłać je do laboratorium w celu analizy.

Podczas łagodniejszych przypadków niewydolności nadnerczy można leczyć się za pomocą ziół i suplementów diety, takich jak witaminy z grupy B i C, CoQ10, traganek i ostropest plamisty. Cięższe przypadki mogą wymagać przyjmowania niskich dawek hormonów, takich jak pregnenolon DHEA, kortyzol, testosteron, progesteron i/lub estrogeny.

Pokonaj stres za pomocą psychologii energetycznej

Ponieważ stres psychologiczny jest niezwykle istotny dla zdrowia, zajęcie się emocjami jest ważną częścią zdrowego stylu życia. Stres jest dla większości ludzi nieuniknioną częścią życia, ale ważne jest zrozumienie, że to jak sobie z nim radzimy pozwala określić, czy będzie miał wpływ na wystąpienie problemów ze zdrowiem.

Jak zauważono w artykule na temat stresu opublikowanym w The New York Times, reakcja stresowa powinna rozproszyć się tak szybko, jak to możliwe, najlepiej zaraz po tym, jak czynnik stresujący przestanie działać. Naukowym określeniem tego zjawiska jest odporność – „zdolność organizmu do szybkiego powrotu do normy po stresującym wydarzeniu, zarówno pod kątem fizycznym, jak i emocjonalnym”.

Narzędzia do zarządzania stresem, takie jak ćwiczenia oddechowe, mogą pomóc w zwiększeniu odporności na stres. Moim ulubionym narzędziem są Techniki Emocjonalnej Wolności (EFT), będące częścią psychologii energetycznej. Mogą pomóc w przeprogramowaniu reakcji organizmu na codzienny stres, zmniejszając w ten sposób ryzyko wystąpienia niepożądanych skutków dla zdrowia. Technika jest podobna do akupunktury, która opiera się na koncepcji, że energia życiowa przepływa przez ciało wzdłuż niewidocznych ścieżek zwanych meridianami.

EFT stymuluje różne punkty energetyczne w Twoim ciele, poprzez dotykanie ich opuszkami palców, przy jednoczesnym wymawianiu dostosowanych do danej osoby afirmacji. Można to zrobić samodzielnie lub pod nadzorem wykwalifikowanego terapeuty. W ten sposób przeprogramowujesz sposób, w jaki Twoje ciało reaguje na stresory emocjonalne. Ponieważ te czynniki stresogenne są zazwyczaj związane z problemami fizycznymi, wiele chorób i innych objawów może zostać złagodzonych lub zupełnie zniknąć.

Przeformułowanie stresujących wydarzeń

Naukowcy zidentyfikowali cztery czynniki, które określają intensywność naszej odpowiedzi na stres; odnosząc się do nich klinicyści czasami używają skrótu N.U.T.S.:

• Nowość
• Nieprzewidywalność
• Zagrożenie
• Poczucie braku kontroli

Jednym z narzędzi psychologicznych, które mogą pomóc Ci zmienić reakcję na stresujące wydarzenie, jest „przeformułowanie”. Jak zauważył Chris Kresser – licencjonowany akupunkturzysta interesujący się zasadami medycyny funkcjonalnej i zmniejszania stresu:

„Powiedzmy, że straciłeś pracę. Jeśli postrzegasz to wydarzenie jako oznakę swojej bezwartościowości i wskaźnik, że nigdy nie odniesiesz sukcesu, myślę, że możesz sobie wyobrazić, jak zareaguje Twoje ciało (to nie będzie zabawne!). Ale co, jeśli będziesz postrzegał utratę swojej pracy jako szansę na spełnienie długoletniego marzenia, które wcześniej zignorowałeś i szansę na nowy początek?

W takim przypadku utrata pracy prawdopodobnie nie spowoduje szkodliwej reakcji na stres, a może nawet stać się źródłem „eustresu”, czyli tzw. pozytywnego stresu.

Nie sugeruję, że jest to możliwe, a nawet pożądane, aby nadać pozytywny wydźwięk tragicznym lub przerażającym wydarzeniom. Ale jeśli czujesz się przytłoczony wszystkimi drobnymi, codziennymi problemami, które charakteryzują większość naszego życia, przeformułowanie ich może być potężnym sposobem łagodzenia skutków stresu”.

Wskazówki dotyczące przeformułowania

• Kwestionuj swoje myśli. To, że myślisz o czymś w dany sposób nie znaczy, że jest to prawdziwe lub dokładne. Nasze myśli częściej odzwierciedlają nasze zakorzenione systemy wierzeń niż rzeczywistość, więc możesz zdecydować się nie wierzyć w każdą myśl, która przechodzi przez Twój umysł.
• Zmień coś co postrzegasz jako zagrożenie w wyzwanie. W stresujących wydarzeniach często są ukryte okazje. Zadaj sobie pytanie, w jaki sposób to doświadczenie może pomóc Ci się rozwijać i stać się lepszym?
• Rozszerz swój horyzont czasowy. Zadaj sobie pytanie, czy dane wydarzenie ma znaczenie w danym miesiącu, roku czy dekadzie. Myślisz, że będziesz je pamiętał po takim czasie?
• Zwiększ odczuwane poczucie kontroli. Podczas gdy kontrolowanie wszystkiego jest niemożliwe, liczy się odczuwane poczucie kontroli. Możesz zwiększyć swoje poczucie kontroli przez: a) skupienie się na tym, na co masz wpływ, b) wymyślanie kreatywnych rozwiązań, c) tworzenie listy zasobów lub osób, do których możesz zwrócić się o pomoc w razie potrzeby.

Inne techniki zarządzania stresem