Skrzyp, inaczej equisetum, to roślina trawiasta z rodziny Equisetaceae, która istnieje od około 400 milionów lat. Jego istnienie sięga jeszcze czasów dinozaurów. Z tego powodu skrzyp został uznany za „żywą skamielinę”.
Jedną z roślin należących do grupy Equisetum jest Equisetum arvensis, powszechnie nazywany skrzypem polnym, do którego przede wszystkim odnosi się ten artykuł.
Pochodzący z północno-zachodniego Pacyfiku, skrzyp rozprzestrzenił się na całym świecie. Był używany jako roślina ozdobna lub lecznicza. Sprawdził się jako ornament, ponieważ jego symetryczny i liniowy wygląd stanowił estetyczną ozdobę patio i trawników. Jako roślina lecznicza, był znany już w cywilizacji rzymskiej i greckiej, gdzie był stosowany w celu leczenia wrzodów, ran i problemów z nerkami.
Niestety, rolnicy zazwyczaj traktują skrzyp jako chwast i pozbywają się go. Dzieje się tak dlatego, że skrzyp rozprzestrzenia się przez zarodniki. Co więcej, te zarodniki są wyposażone w elatery, które pozwalają im się poruszać, kiedy wylądują na ziemi. Oznacza to, że mogą rozprzestrzeniać się łatwiej niż jakiekolwiek inne chwasty.
Jakie zalety ma skrzyp polny?
Pomimo tego, że jest uznawany za chwast, skrzyp polny ma wiele zalet i pozytywnie wpływa na zdrowie. Liczne badania koncentrują się na medycznych zastosowaniach skrzypu i możliwych korzyściach zdrowotnych, jakie można uzyskać dzięki tej roślinie. Niektóre z tych korzyści obejmują:
- Pozytywny wpływ na kości — Skrzyp zawiera duże ilości krzemionki – minerału niezbędnego dla utrzymania mocnych kości. We włoskich badaniach dotyczących kobiet z osteoporozą zaobserwowano wzrost gęstości kości po roku suplementacji skrzypu.
- Reguluje krążenie krwi — To zioło sprzyja krzepnięciu krwi i pomaga zatrzymać krwawienie z ran i owrzodzeń. Stosuje się je również u kobiet do regulowania nadmiernego krwawienia podczas miesiączki.
- Działa jak diuretyk (moczopędnie) — Skrzyp polny pomaga pozbyć się nadmiaru płynów i soli z organizmu. Może to być korzystne dla osób z zaburzeniami czynności nerek lub obrzękami. Badanie przeprowadzone w 2014 roku wykazało, że skrzyp jest tak samo skuteczny jak hydrochlorotiazyd – lek moczopędny.
- Poprawia stan skóry i włosów — Wysoka zawartość krzemionki w skrzypie wspiera produkcję kolagenu, który zapobiega starzeniu się skóry. Sprawia również, że włosy stają się bardziej błyszczące i mniej kędzierzawe, zwłaszcza gdy jest używany z olejem kokosowym.
- Łagodzi infekcje — Zauważono, że skrzyp ma właściwości przeciwzapalne, przeciwgrzybiczne i przeciwdrobnoustrojowe, które pomagają w łagodzeniu różnych infekcji.
Sposoby zastosowania skrzypu polnego
Jeśli jesteś ciekawy, jak możesz wykorzystać skrzyp polny w celu poprawy swojego zdrowia, oto kilka możliwych zastosowań:
- Infekcja stóp — Rozpuść 10 łyżeczek ekstraktu ze skrzypu polnego (w proszku) w 4 szklankach wody. Mocz stopy przez 15 minut co drugi dzień.
- Łamliwe paznokcie — Codzienne moczenie paznokci w ekstrakcie ze skrzypu polnego poprawi wytrzymałość paznokci i naprawi uszkodzenia.
- Ciepły kompres lub okład na czyraki i wrzody — Zmiażdż suszony skrzyp i mocz go w ciepłej wodzie przez 15 minut. Zawiń skrzyp w chusteczkę i nałóż na czyrak lub wrzód. Rób to dwa lub trzy razy dziennie.
- Wzmocnienie włosów — Wymieszaj 3 do 4 kropli nalewki ze skrzypu z 2 łyżkami oleju kokosowego. Wmasuj w skórę głowy, aby pobudzić krążenie krwi i wzmocnić mieszki włosowe.
- Inhalacja z naparu w celu złagodzenia kataru— Inhalacja z naparu skrzypu polnego pomaga złagodzić katar i udrożnić zatkany nos.
Oprócz zastosowania leczniczego, skrzyp jest również istotny dla hodowli biodynamicznej. Napar ze skrzypu pomaga regulować poziom wody, kontrolować wzrost grzybów i zapobiegać chorobom grzybiczym roślin. Dwa sposoby wykorzystania skrzypu w rolnictwie biodynamicznym to:
- Napar — Dodaj 200 do 300 gramów suszonego skrzypu do około 10 litrów wody. Zagotuj mieszaninę w garnku, a następnie gotuj na wolnym ogniu przez 20 do 60 minut. Pozostaw skrzyp zanurzony w naparze na 24 godziny, aby wyekstrahować krzemionkę.
- Kiszonka — Wykonaj te same czynności, co w przypadku naparu, ale po ugotowaniu skrzypu, przenieś go do beczki lub naczynia ceramicznego. Przechowuj w ciemnym pokoju przez dwa tygodnie. Po fermentacji, powstały płyn ma zwykle zapach podobny do siarki. Przechowuj przez sześć miesięcy w hermetycznym pojemniku.
Uprawa skrzypu polnego w ogródku
Skrzyp to roślina wieloletnia, co oznacza, że nie ma rocznego cyklu wzrostu. Zwykle kwitnie na glebach suchych i podmokłych, a jego rozprzestrzenianie się jest niezwykle trudne do kontrolowania.
Jest to jeden z powodów, dla których skrzyp jest zwykle sadzony w pojemnikach i doniczkach. Jeśli chcesz uprawiać skrzyp polny, aby dodać odrobinę zieleni do domu lub chcesz czerpać liczne korzyści z tej rośliny, skorzystaj z poniższego przewodnika od SFGate:
- Wybierz zacienione miejsce w ogrodzie, które zapewni, że kolor skrzypu utrzyma się przez cały rok. Upewnij się, że masz glebę bogatą w materię organiczną. Możesz to zrobić nawożąc glebę kompostem lub organicznym nawozem.
- Zrób dziurę w ziemi i włóż tam roślinę. Korona powinna znajdować się na poziomie gruntu.
- Podlej skrzyp po zasadzeniu. Upewnij się, że gleba będzie odpowiednio nawilżona przez cały czas.
Jak prawidłowo zbierać i przechowywać skrzyp polny?
Najlepszy czas na zbiór skrzypu jest późną wiosną, kiedy jego liście są jeszcze jasnozielone. Przechowywanie całorocznego zapasu skrzypu jest dość łatwe. Należy pamiętać, że liście należy dokładnie wysuszyć. Oto przewodnik od „The Daring Gourmet” wyjaśniający krok po kroku, w jaki sposób prawidłowo przechowywać liście skrzypu:
- Po zebraniu opłucz liście, aby pozbyć się brudu. Zanim je zawiesisz, susz je na słońcu przez kilka minut.
- Przewiąż pęczek skrzypu sznurkiem. Upewnij się, że poszczególne rośliny mają wystarczającą ilość powietrza.
- Umieść skrzyp w ciemnym miejscu z dobrą cyrkulacją powietrza. Suszenie zajmie dwa do trzech tygodni. Możesz określić, czy rośliny są całkowicie suche przełamując łodygę i sprawdzając czy nie ma już wilgoci.
- Pokrój liście i przechowuj je w hermetycznym szklanym pojemniku. Umieść pojemnik w ciemnym miejscu. Można je przechowywać przez okres do jednego roku.
Niezwykłe właściwości zdrowotne naparu ze skrzypu polnego
Jednym z najbardziej popularnych produktów ze skrzypu jest napar, który jest szeroko stosowana w celu złagodzenia różnych schorzeń. Istnieje wiele sklepów, które oferują napar ze skrzypu w postaci sypanej herbaty lub w torebkach, ale jeśli masz obecnie wystarczającą ilość tego zioła, możesz zrobić własny napar.
Napar ze skrzypu polnego jest zwykle stosowany jako lek na bóle brzucha lub przeziębienie, chociaż niektórzy twierdzą, że zapewnia dużo więcej korzyści zdrowotnych. Niektóre korzyści płynące ze spożywania skrzypu polnego obejmują:
- Łagodzenie skurczy miesiączkowych
- Wspomaganie krzepnięcia krwi
- Łagodzenie opryszczki
- Leczenie infekcji oka np. zapalenia spojówek i rogówki
Poniżej znajduje się przepis z The Right Tea, według którego możesz przygotować swój pierwszy napar ze skrzypu polnego:
Składniki
- 2-3 łyżki proszku ze skrzypu polnego na szklankę wody
- Woda źródlana lub filtrowana
- Ekologiczny miód, opcjonalnie
Przygotowanie
- Zagotuj wodę w czajniku.
- Wsyp 2 do 3 łyżek skrzypu polnego (na szklankę wody) do czajniczka do herbaty.
- Wlej wodę. Odstaw na 5 do 10 minut.
- Odcedź. Dodaj łyżeczkę ekologicznego miodu, aby napar był słodszy.
Należy jednak zauważyć, że nie jest wskazane długotrwałe stosowanie naparu ze skrzypu polnego. Zalecana jest przerwa po tygodniu codziennego stosowania, aby dać organizmowi czas na leczenie i uzupełnienie poziomu witamin, na które skrzyp ma bezpośredni wpływ.
Przeciwwskazania i ewentualne działania niepożądane skrzypu polnego
Zwróć uwagę, że stosowanie skrzypu polnego, podobnie jak innych ziół, może wywołać różne działania niepożądane, szczególnie jeśli jest stosowany bez konsultacji z lekarzem. Niektóre działania niepożądane, które mogą wystąpić w wyniku długotrwałego stosowania skrzypu to:
- Niedobór tiaminy (witaminy B1) — Osoby cierpiące na niedobór tiaminy powinny unikać skrzypu, ponieważ zaobserwowano, że niszczy on tiaminę podczas trawienia.
- Niedobór potasu — Właściwości moczopędne skrzypu polnego zwiększają ryzyko wystąpienia niedoboru potasu poprzez zmniejszanie jego zapasów w organizmie.
- Obniża poziom cukru we krwi — Spożywanie skrzypu może zmieniać poziom glukozy we krwi, co może być trudne do opanowania u osób z cukrzycą. Jeśli chorujesz na cukrzycę, najlepiej unikać stosowania skrzypu, chyba że w konsultacji z lekarzem.
Należy również pamiętać, że tematem tego artykułu jest skrzyp polny (Equisetum arvensis), a nie inne gatunki roślin z rodziny Equisetum. Skrzyp błotny (Equisetum palustre) to inna odmiana, która jest bardzo toksyczna dla koni i bydła i nigdy nie powinna być spożywana przez ludzi. Zatem przed spożyciem upewnij się, że masz odpowiednią rośłinę.
Kobiety w ciąży lub karmiące piersią nie powinny stosować żadnych produktów ze skrzypu polnego, aby zapewnić bezpieczeństwo sobie i dziecku. To przeciwwskazanie wynika z zawartości nikotyny i braku badań, które jednoznacznie określają toksyczność skrzypu.