Według dr. Mercoli
Badania ujawniły związek pomiędzy ostrym i przewlekłym stresem a szerokim spektrum problemów zdrowotnych, w tym zaburzeniami funkcji mózgu.
Jedno z najnowszych badań przeprowadzonych na zwierzętach ujawniło, że wyższy poziom hormonów stresu może przyspieszyć utratę pamięci krótkotrwałej u osób starszych. Wyniki badań wskazują, że reakcja organizmu na stres może być czynnikiem, który wpływa na starzenie się mózgu. Zgodnie z raportem Business Standard:
„U szczurów z wysokim poziomem hormonu stresu – kortykosteronu – wystąpiły zmiany strukturalne w mózgu i deficyt pamięci krótkotrwałej.
Dr Robert Sapolsky powiedział, że starsze zwierzęta z wyższym poziomem hormonów stresu we krwi mają „starsze” kory czołowe niż zwierzęta z mniejszym poziomem hormonów stresu, a zatem stres może stymulować starzenie się tego kluczowego rejonu mózgu”.
Wcześniejsze badania pokazały również związek pomiędzy chronicznym stresem a upośledzeniem pamięci operacyjnej. Inne badania sugerują, że stres może przyspieszyć rozwój poważniejszego otępienia znanego jako choroba Alzheimera, które obecnie dotyka około 5,4 milionów Amerykanów, w tym jedną na osiem osób w wieku powyżej 65 lat.
Na szczęście istnieją przekonujące badania pokazujące, że mózg ma wielką plastyczność i zdolność regeneracji, którą można kontrolować poprzez dietę i styl życia.
Opierając się na odkryciach łączących demencję z przewlekłym stresem, posiadanie skutecznych narzędzi do radzenia sobie ze stresem może być ważną częścią zapobiegania chorobie Alzheimera, nie mówiąc już o osiągnięciu i utrzymaniu optymalnego zdrowia w ogóle.
Wpływ stresu na pamięć i starzenie się mózgu
Według doniesień z Uniwersytetu w Iowa, gdzie przeprowadzono wyżej opisywane badania, podwyższony poziom kortyzolu wpływa na pamięć, powodując stopniową utratę synaps w korze przedczołowej.
Jest to region mózgu związany z pamięcią krótkotrwałą. Kortyzol – hormon stresu – ma „korozyjny” efekt, z czasem zmniejszając ilość synaps odpowiedzialnych za przechowywanie i przetwarzanie informacji:
„Krótkoterminowe podwyższenie poziomu kortyzolu ma kluczowe znaczenie dla przeżycia: pomaga radzić sobie i reagować na wyzwania życiowe, zwiększając czujność i zdolność myślenia.
Jednak nadmiernie wysoki poziom lub długotrwałe podwyższenie poziomu kortyzolu, co ma miejsce, gdy mamy do czynienia z długotrwałym stresem, może prowadzić do negatywnych konsekwencji, takich jak problemy z trawieniem, lęki, przyrost masy ciała i wysokie ciśnienie krwi”.
Naukowcy sugerują, że można ochronić pamięć poprzez normalizację poziomu kortyzolu. Taka interwencja byłaby szczególnie korzystna dla osób, które są szczególnie narażone na podwyższone stężenie kortyzolu, takich jak osoby cierpiące z powodu depresji lub długotrwałego stresu po traumatycznych wydarzeniach.
Stres może się przyczyniać do rozwoju choroby Alzheimera
W ubiegłym roku argentyńscy naukowcy przedstawili dowody sugerujące, że stres może być czynnikiem wywołującym początek choroby Alzheimera. Badanie wykazało, że 72%, czyli prawie trzech z czterech pacjentów z Alzheimerem doświadczyło silnego stresu emocjonalnego w ciągu dwóch lat przed zdiagnozowaniem tej choroby.
W grupie kontrolnej tylko 26%, czyli co czwarty pacjent doświadczył silnego stresu lub smutku. Większość stresorów rozpoznanych w grupie osób chorych na Alzheimera dotyczyła:
- Żałoby: śmierci współmałżonka, partnera lub dziecka;
- Doświadczenia przemocy np. napaści lub rozboju;
- Wypadków samochodowych;
- Problemów finansowych, w tym „szoku emerytalnego”;
- Zdiagnozowania poważnej choroby u członka rodziny.
Według głównego autora badania – dr. Edgardo Reicha:
„Zgodnie z naszymi odkryciami, stres prawdopodobnie wyzwala pierwsze objawy demencji, chociaż wykluczam go jako jedyną przyczynę otępienia. Badania potwierdzają, że stres może wywołać proces zwyrodnieniowy w mózgu i przyspieszyć dysfunkcję układu neuroendokrynnego i immunologicznego. Jest to odkrycie obserwacyjne i nie oznacza bezpośredniej przyczynowości. Potrzebne są dalsze badania, aby szczegółowo zbadać te mechanizmy”.
Stres niszczy zdrowie na wiele sposobów
Dr Robert Sapolsky spędził trzydzieści lat badając wpływ stresu na zdrowie człowieka. W specjalnym wydaniu National Geographic 2008 pt. Killer Stress, wyjaśnia, jak stres wpływa na ciało i mózg. Poprzez zrozumienie, jak stres wpływa na funkcjonowanie organizmu, można się lepiej przygotować do walki z nim i złagodzić jego szkodliwy wpływ.
Gdy doświadczasz ostrego stresu, Twój organizm uwalnia hormony stresu (takie jak kortyzol), które przygotowują je do walki lub ucieczki od stresującego wydarzenia.
Rośnie tętno, płuca przyjmują więcej tlenu, zwiększa się przepływ krwi, a działanie układu odpornościowego zostaje tymczasowo stłumione, co zmniejsza reakcję zapalną na patogeny i inne ciała obce.
Kiedy stres staje się przewlekły, układ odpornościowy staje się mniej wrażliwy na kortyzol, a ponieważ stan zapalny jest częściowo regulowany przez ten hormon, ta zmniejszona wrażliwość wzmaga odpowiedź zapalną i pozwala zapaleniu wymknąć się spod kontroli. Z kolei stan zapalny jest cechą charakterystyczną większości chorób, od cukrzycy po choroby serca, raka i chorobę Alzheimera.
Nie jest więc zaskakujące, że naukowcy odkryli powiązania pomiędzy stresem a różnymi dolegliwościami, począwszy od bólu fizycznego i przewlekłego stanu zapalnego, po poronienia i zaburzenia zdrowia jelit (które jest kluczowe dla zachowania zdrowia psychicznego i fizycznego).
Naukowcy odkryli nawet, że lęk wywołany stresem może zmienić mózg w taki sposób, że zaburzeniu ulegnie zmysł powonienia, przekształcając neutralne zapachy w niepożądane. Stres jest również związany z utratą ostrości wzroku, a poradzenie sobie z nim może wyeliminować potrzebę noszenia okularów lub szkieł kontaktowych.
Pokonaj stres za pomocą psychologii energetycznej
Chociaż wyeliminowanie wszelkiego stresu z życia jest praktycznie niemożliwe, istnieją narzędzia, które pozwolą Twojemu organizmowi skutecznie kompensować zwarcia bioelektryczne, które mają miejsce, gdy jesteś zestresowany lub niespokojny. Pamiętaj, że stres jest konieczny w życiu. Pod wieloma względami jest jak ćwiczenie, ale należy się nim właściwie zająć. Moim ulubionym narzędziem do zarządzania stresem są Techniki Emocjonalnej Wolności (EFT). Jest to narzędzie psychologii energetycznej, które może pomóc w przeprogramowaniu reakcji organizmu na codzienny stres, zmniejszając w ten sposób ryzyko wystąpienia niepożądanych skutków dla zdrowia.
EFT zostały opracowane w latach 90. przez Gary'ego Craiga – absolwenta Stanford specjalizującego się w leczeniu i samodoskonaleniu. To technika podobna do akupunktury, która opiera się na koncepcji, że energia życiowa przepływa przez ciało wzdłuż niewidocznych ścieżek zwanych meridianami. EFT stymuluje różne energetyczne punkty meridianowe poprzez uciskanie ich opuszkami palców, jednocześnie używając ustnych afirmacji. Można to robić samodzielnie lub pod nadzorem wykwalifikowanego terapeuty.
Dzięki tej technice przeprogramowujesz sposób, w jaki ciało reaguje na stresory emocjonalne. Ponieważ czynniki stresogenne są zazwyczaj związane z problemami fizycznymi, wiele chorób i objawów może się poprawić lub zniknąć. W przypadku poważnych lub głęboko zakorzenionych problemów emocjonalnych, gorąco polecam wizytę u doświadczonego terapeuty EFT, ponieważ niektóre problemy wymagają wysokiego poziomu wyrafinowania i zastosowania zaawansowanej techniki leczenia.
Inne wskazówki pomagające złagodzić stres
Regularne ćwiczenia, wystarczająca ilość snu i medytacja również są ważnymi czynnikami, które pomagają w radzeniu sobie ze stresem. Aromaterapia hamuje lęk, podobnie jak spędzanie czasu na łonie natury. W rzeczywistości oraz większe uznanie w dziedzinie zdrowia psychicznego zyskuje tzw. ekoterapia. Dwa ostatnie artykuły opublikowane w The Guardian opisywały, w jaki sposób spędzanie czasu na łonie natury może „poprawić zdrowie umysłu” i promować uczucie wewnętrznego spokoju i szczęścia. Oliver James pisze:
„Ekoterapia obejmuje wiele rodzajów działań, niezależnie od tego, czy są to okresy długotrwałego przebywania w dziczy, ogrodnictwo czy indywidualna terapia. Wszystkie łączy koncepcja, że kontakt z naturą poprawia samopoczucie i zdrowie...
Egocentryzm... często ulega zmniejszeniu przez świadomość istnienia czegoś znacznie większego – to mogą być góry, otwarte równiny czy bezkresne niebo. Poczucie, że dana osoba jest centrum wszechświata, jest kwestionowane przez samą skalę i złożoność natury... Samotność i brak presji, by zaspokoić potrzeby rówieśników i rodziny, prowadzą do znacznej poprawy takich cech jak szacunek, efektywność i kontrola.
Istnieje wiele doniesień o osobach w każdym wieku doświadczających duchowych przeżyć w wyniku kontaktu z dziką przyrodą... Zwiększona świadomość roślin, zwierząt i krajobrazu prowadzi do rozważań o istnieniu. Siła natury sprzyja poczuciu wyższych mocy i połączenia zarówno z samym sobą, jak i z innymi”.
Zwycięską kombinacją jest ćwiczenie na świeżym powietrzu. Aktywność fizyczna jest znana nie tylko z łagodzenia stresu i depresji, przynosi również korzyści mózgowi. Zachęca mózg do pracy z optymalną wydajnością, stymulując komórki nerwowe do rozmnażania, wzmacniając ich wzajemne połączenia i chroniąc je przed uszkodzeniem.
Podczas ćwiczeń, komórki nerwowe uwalniają białka zwane czynnikami neurotroficznymi. W szczególności jeden z nich, zwany neurotroficznym czynnikiem pochodzenia mózgowego (BDNF), wyzwala wiele innych substancji chemicznych, które promują zdrowie neuronów i bezpośrednio wzmacnia funkcje poznawcze, w tym uczenie się. Oczywiście, stres jest nieuniknioną częścią życia, ale to jak sobie z nim radzisz będzie decydować, czy przełoży się na późniejsze problemy zdrowotne.