Według dr. Mercoli
Wielu z nas zna i w pełni docenia wartość diety niskowęglowodanowej, z dużą zawartością wysokiej jakości tłuszczów i umiarkowaną ilością białka, ale jej wdrożenie może być wyzwaniem. Domini Kemp i Patricia Daly napisały świetną książkę pt. „The Ketogenic Kitchen: Low Carb. High Fat. Extraordinary Health”, która może pomóc wprowadzić tę dietę.
Ketoza odżywcza ma ogromne korzyści terapeutyczne, nie tylko w leczeniu szerokiej gamy przewlekłych chorób zwyrodnieniowych, ale także w zapobieganiu im. Podstawowym wyzwaniem jest wdrożenie i utrzymanie zgodności z programem.
Kemp i Daly chorowały na raka. Twierdzą, że ketoza odżywcza odegrała ważną rolę w ich powrocie do zdrowia.
Kemp stoczyła walkę z czerniakiem i rakiem piersi
Urodzona i wychowana na Bahamach Irlandka, Kemp jest szefową kuchni i pisarką kulinarną. Mieszka obecnie w Irlandii. W wieku 20 lat zdiagnozowano u niej czerniaka złośliwego. Następnie w 40. roku życia rozpoznano raka piersi.
„To był ten moment, gdy stwierdziłam: OK, muszę zastosować inną dietę niż ta która jest standardowo zalecana. Z pewnością [w Irlandii] piramida żywieniowa jest nadal mocno promowana. Przejrzałam wszystkie ulotki na oddziale onkologicznym i pomyślałam: Nie. Musi być lepszy sposób” – mówi Kemp.
Walka Daly o oko
Daly została terapeutką żywieniową w 2011 roku. Poznała Kemp około rok po rozpoczęciu swojej działalności. Podobnie jak Kemp, Daly zachorowała na raka w młodym wieku. W wieku 28 lat zdiagnozowano u niej złośliwego czerniaka oka.
Objęto ją opieką standardową, w tym radioterapią płytkową – jedną z najbardziej inwazyjnych terapii w konwencjonalnej opiece onkologicznej. Jako triathlonistka, Daly dobrze znała swoje ciało i zdawała sobie sprawę z wagi brania osobistej odpowiedzialności za własne zdrowie podczas i po leczeniu.
„Dorastając w Szwajcarii, miałam dostępnych wiele bezpłatnych terapii. Dla mnie zawsze było oczywiste, że powinnam podejmować działania, aby pomóc samej sobie, dlatego zaczęłam uczyć się terapii żywieniowych miesiąc po zakończeniu leczenia” – powiedziała Daly.
„Początkowo moje leczenie działało bardzo dobrze, ale bardzo szybko doszło do nawrotu choroby. Ponad dwa lata później guzy powiększyły się ponad dwukrotnie i musiałam wrócić do... najsilniejszej możliwej radioterapii oka.
Miałam prawie wszystko, co mogło się rozwinąć w oku. Obrzęk. Nadmierną angiogenezę (rozwój naczyń krwionośnych, które dostarczają krew do guza)... Miałam zaćmę i ryzyko rozwoju jaskry. Wszystko, co możliwe”.
Niwelowanie różnic między nauką a gotowaniem
Zarówno Daly, jak i Kemp wychowywały się na dietach opartych na węglowodanach. Daly, jako triathlonistka, była szczególnie obciążona ilością węglowodanów. Obecnie, Kemp jest w fazie remisji od trzech lat po zakończeniu leczenia i czuje się świetnie.
Daly jest w fazie remisji od sześciu lat. Zachowała wzrok. Osobiście uważam, że dieta ketogeniczna ma moc łagodzenia cierpienia.
Kiedy Daly i Kemp po raz pierwszy zdecydowały się na zastosowanie diety ketogenicznej, praktycznie nie było dostępnych książek na ten temat ani przepisów kulinarnych, co utrudniało dostosowanie planu posiłków.
„Bardzo polegałam na badaniach dr Johannesa Coya i profesor Ulrike Kämmerer z Niemiec” – mówi Daly. „Jestem wdzięczna za to, że mam język [niemiecki]. W tamtym czasie dr Thomas Seyfried i dr Dominic D'Agostino właśnie stawali się dostępni online.
Jednak bardzo trudno było to wszystko połączyć i wypełnić lukę między nauką a gotowaniem. Jak prawidłowo gotować, aby to wszytko dopasować?”
Światło słoneczne może wpłynąć na ryzyko choroby
Na marginesie, niedawno przeprowadziłem wywiad z dr. Alexandrem Wunschiem, który przywiązuje bardzo dużą wagę do roli światła słonecznego w utrzymaniu optymalnego stanu zdrowia.
Zasadniczo, podczas gdy żywność, którą spożywasz (głównie węglowodany lub tłuszcz) jest przekształcana w elektrony, które są wykorzystywane w mitochondrialnym łańcuchu transportowym, tylko 30% ATP zużywanego w komórkach pochodzi z tych elektronów.
Większość ATP powstaje w odpowiedzi na światło słoneczne, a szczególne znaczenie ma bliska podczerwień. Tak więc ekspozycja na światło jest bardzo istotna dla zdrowia. Źródła światła LED emitują głównie niebieskie światło i nie emitują bliskiej podczerwieni, co zwiększa ryzyko rozwoju przewlekłych chorób zwyrodnieniowych, takich jak nowotwory.
Diody LED są szczególnie szkodliwe dla oczu, zwiększają ryzyko rozwoju zaćmy i związanego z wiekiem zwyrodnienia plamki żółtej (AMD), które jest główną przyczyną ślepoty wśród osób starszych.
Nie wszystkie rodzaje tłuszczów są zdrowe
Inną ważną kwestią, którą należy wziąć pod uwagę jest to, że chociaż dieta ketogeniczna zaleca spożywanie dużych ilości tłuszczów, nie wszystkie tłuszcze kwalifikują się do jedzenia. Większość Amerykanów spożywa tłuszcze, które powodują pogorszenie stanu zdrowia. Obejmuje to margaryny, produkty masłopodobne i przetworzone oleje roślinne.
Do zdrowych rodzajów tłuszczu należą m.in. kokosy i olej kokosowy, olej MCT, ekologiczne masło wyprodukowane z mleka krów karmionych trawą, smalec, ghee (masło klarowane), awokado, żółtka jaj od kur z wolnego wybiegu, ekologiczne produkty mleczne i surowe orzechy, takie jak makadamia i pekan.
Kolejnym zdrowym tłuszczem, który jest bardzo ważny, jest kwas dokozaheksaenowy (DHA), należący do grupy kwasów tłuszczowych omega-3 pochodzenia zwierzęcego. DHA jest składnikiem strukturalnym komórek i nie jest spalany jako paliwo. Jest transportowany do mózgu i bierze udział w przekształcaniu fotonów ze słońca w elektrony, które napędzają mitochondria.
Możesz przyjmować suplementy, takie jak olej z kryla lub olej rybny, ale nie sądzę, by były tak dobre, jak jedzenie owoców morza nieskażonych rtęcią, takich jak dziki łosoś z Alaski i mniejsze ryby np. sardynki i sardele.
Należy pamiętać, że w przeciwieństwie do powszechnego przekonania NIE MOŻNA uzyskać wystarczającej ilości DHA ze źródeł roślinnych. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat znaczących różnic między źródłami DHA, przeczytaj mój poprzedni artykuł pt. „Istotne różnice pomiędzy kwasami tłuszczowymi omega-3 pochodzenia roślinnego i zwierzęcego”.
Ketogeniczne pułapki i wyzwania
Jedną z rzeczy, która powstrzymuje wiele osób od stosowania diety ketogenicznej, jest błędne przekonanie, że będzie wymagało to specjalnych umiejętności w kuchni lub że dieta będzie wymagała zbyt dużego wysiłku.
Oczywiście, jeśli nigdy nie gotowałeś świeżych warzyw, musisz nauczyć się czegoś nowego, ale poza tym dieta ketogeniczna jest całkiem łatwa do opanowania, gdy tylko zrozumiesz jej podstawowe zasady.
Inną częstą pułapką jest brak monitorowania. Jeśli jesteś zdrowy, to może nie mieć wielkiego znaczenia, ale jeśli próbujesz rozwiązać problem przewlekłej choroby, zdaj sobie sprawę, że to nie jest kolejna dieta, tylko potężna terapia metaboliczna.
Zatem zrób odpowiednie badania krwi i monitoruj stan swojego zdrowia. Nie myśl, że możesz po prostu jeść więcej masła i wszystko będzie dobrze. Potrzebujesz odpowiedniego wsparcia i monitorowania.
Pomocne może być zastosowanie monitora odżywiania. Moim ulubionym jest cronometer.com/Mercola. To jest moja wersja podstawowego monitora, który został specjalnie zaprojektowany do wspomagania ketozy odżywczej i jest całkowicie darmowy. Pracownicy służby zdrowia mogą założyć profesjonalne konto, które umożliwia im dostęp i ocenę wszystkich danych swoich klientów.
Daly napisała także obrazkowy przewodnik w postaci elektronicznej pt. Keto and Low Carb, który wizualnie pokazuje, jak różne ilości tłuszczu, białka i węglowodanów faktycznie wyglądają na talerzu.
Zalety okresowego postu
Poza dietą ketogeniczną, kolejnym potężnym narzędziem służącym do zwiększenia biogenezy mitochondrialnej jest okresowy post, który również pomaga zoptymalizować stan zdrowia i zwiększa szanse na wyleczenie z przewlekłej choroby.
Zarówno post na wodzie, jak i okresowy post (który jest łatwiejszy do wdrożenia niż wielodniowy post), mają korzystny wpływ na zdrowie. Post radykalnie zwiększa zdolność organizmu do spalania tłuszczu jako głównego źródła energii, jest to również skuteczny sposób na zrzucenie zbędnej wagi.
Daly zgadza się z tym mówiąc, że pości także ze względów praktycznych.
„W momencie, kiedy zaczynałam, nie natknąłem się na tę opcję [postu]. Zaczęłam od spożywania maksymalnie 60 gramów węglowodanów netto dziennie i zmniejszenia liczby [posiłków] do trzech posiłków dziennie, co było dla mnie, jak już wcześniej powiedziałam, dużym wyzwaniem”.
Co zrobić, jeśli nie chcesz schudnąć?
Podobnie jak post, dieta ketogeniczna ułatwia utratę wagi, ponieważ dzięki nim organizm uzyskuje dostęp do tkanki tłuszczowej i zaczyna ją spalać. Ale co zrobić, jeśli chcesz zastosować ketozę odżywczą jako terapię metaboliczną, ale nie chcesz schudnąć? Czy nadal możesz je bezpiecznie stosować? Czy jest możliwe, aby przybrać na wadze podczas stosowania tej diety?
Chociaż strategia umieszczania jedzenia na mniejszym talerzu może wydawać się sprzeczna z intuicją, ponieważ ta technika jest często używana do jedzenia mniejszych porcji, Daly wyjaśnia, że gdy osoba bez apetytu otrzymuje duży talerz pełny jedzenia, istnieje szansa, że zje około 10 procent lub mniej. Mniejszy talerz będzie wydawać się mniej zniechęcający. Trzeba również zwiększyć częstotliwość posiłków.
Większość ludzi z pewnością może samodzielnie wdrożyć ten program żywienia. Wystarczy pobrać książkę kucharską, używać cronometer.com/Mercola i zastosować poznane informacje. Jednak są okoliczności, w których naprawdę potrzebujesz profesjonalnego specjalisty, który Cię poprowadzi.
Jest to szczególnie ważne, jeśli próbujesz rozwiązać problem tak poważny jak choroba nowotworowa. Daly sugeruje również włączenie do tego onkologa i/lub pielęgniarki onkologicznej. To prawda, że ten cel może wydawać się zbyt idealistyczny. Większość konwencjonalnych onkologów nie rozważa zastosowania interwencji dietetycznych, takich jak ketoza odżywcza. Warto jednak spróbować.
Więcej informacji
Poza nowotworami, istnieje wiele zastosowań ketozy odżywczej, w tym w leczeniu insulinooporności, cukrzycy typu 2, napadów padaczkowych (szczególnie u dzieci, które nie reagują na leki) i stanów neurologicznych, takich jak choroba Alzheimera i Parkinsona.
Ogólna wskazówka mówi, że spożywanie do 50 gramów węglowodanów netto (całkowita zawartość węglowodanów minus błonnik) przy jednoczesnym utrzymaniu niskiej lub umiarkowanej ilości białka jest wystarczające, aby umożliwić przejście w stan ketozy odżywczej.
Jeśli masz insulinooporność lub cukrzycę typu 2, możesz potrzebować zmniejszenia ilości węglowodanów netto do 40 gramów, a nawet poniżej 30 gramów dziennie. W przypadku choroby nowotworowej dozwolona ilość węglowodanów netto może być jeszcze niższa.
W celu określenia indywidualnego spożycia węglowodanów netto, ważne jest mierzenie nie tylko poziomu glukozy we krwi, ale także ketonów, co można określić badając mocz, oddech lub krew.
Pozwala to stwierdzić, czy naprawdę jesteś w stanie ketozy odżywczej, czego nie można być pewnym polegając tylko na zliczaniu gramów spożywanych węglowodanów. Ketoza odżywcza to stan, w którym ilość ketonów we krwi pozostaje w zakresie od 0,5 do 3,0 milimoli na litr (mmol/L).
Zatem monitor odżywiania znacząco poprawi Twoją zdolność do zrozumienia, ile i jaki rodzaj żywności pomaga Ci utrzymać ketogeniczne cele żywieniowe, a jednocześnie będziesz w stanie ocenić wartość odżywczą spożywanych produktów.
Możesz dowiedzieć się więcej o korzyściach płynących z używania monitora odżywiania w artykule pt. „Monitoruj drogę do lepszego zdrowia dzięki temu potężnemu narzędziu”.