Dlaczego Warto Jeść Sałatę Rzymską?

Rewitalizująca Sałata Rzymska
Nazwa botaniczna: Lactuca sativa

Uprawiana i stosowana przez trzy cywilizacje, sałata (Lactuca sativa) przetrwała próbę czasu. Sałatka rzymska, pochodząca ze wschodniego regionu Morza Śródziemnego i zachodniej części Azji, znana jest ze wszechstronnego zastosowania w wielu kuchniach.

Spośród wszystkich odmian sałaty, sałata rzymska jest najbardziej bogata w składniki odżywcze. Ciemniejszy kolor nie tylko wskazuje na bogactwo smaku, ale również na bogactwo składników odżywczych. Dowiedz się więcej o pozytywnym wpływie sałaty rzymskiej na zdrowie.

Co to jest sałata rzymska?

Sałata rzymska jest sałatą formującą główkę. Ma ciemnozielone i długie liście o chrupkiej konsystencji i wyraźnym smaku. Jest to jedna z czterech popularnych odmian sałaty, obok sałaty lodowej, masłowej i siewnej. Podobnie jak w przypadku większości sałat, kiedy liście sałaty rzymskiej zostaną złamane, wydobywa się z nich biały i mleczny płyn, który odpowiada za jej lekko gorzki smak.

Sałata rzymska jest również nazywana Kos, ponieważ uważa się, że pochodzi z greckiej wyspy o tej samej nazwie, znajdującej się u wybrzeży Turcji na Morzu Egejskim. W Stanach Zjednoczonych za „stolicę sałaty” uważana jest Kalifornia, ponieważ hiszpańscy misjonarze zasadzili sałatę w tym stanie już w XVII wieku.

Sałata rzymska ma do zaoferowania ważne właściwości prozdrowotne

Wyżej wymienione witaminy, minerały i składniki odżywcze przyczyniają się do zdolności sałaty rzymskiej do zapobiegania i/lub łagodzenia różnych problemów zdrowotnych.

Ważną zaletą sałaty rzymskiej jest jej zdolność do poprawy zdrowia serca co wynika z zawartości następujących związków:

• Witamina C i beta-karoten — ten duet pomaga zapobiegać utlenianiu cholesterolu. Lepki, utleniony cholesterol może gromadzić się w ścianach tętnic i tworzyć duże płytki, które mogą blokować przepływ krwi i przyczynić się do powstania skrzepu, co może prowadzić do ataku serca lub udaru mózgu.
• Błonnik pokarmowy — wiąże się z solami żółciowymi w okrężnicy i pomaga wydalić je z organizmu. To zmusza organizm do wytwarzania większej ilości żółci, która powstaje w wyniku rozkładu cholesterolu.
• Witamina B9 (kwas foliowy) — ta witamina jest wymagana do przekształcenia homocysteiny – szkodliwej substancji chemicznej – winne nieszkodliwe substancje. Nadmierne ilości homocysteiny mogą bezpośrednio uszkadzać naczynia krwionośne i zwiększać ryzyko zawału serca i udaru mózgu.
• Potas — ten minerał pomaga obniżyć ciśnienie krwi i ryzyko chorób serca.

Witamina A i beta-karoteny zawarte w sałacie rzymskiej to przeciwutleniacze mające zasadnicze znaczenie dla utrzymania zdrowej błony śluzowej, skóry oraz prawidłowego widzenia. Tymczasem witamina C zawarta w sałacie rzymskiej pomaga organizmowi w obronie przed szkodliwymi wolnymi rodnikami.

Sałata rzymska jest również dobrym źródłem witaminy K, która odgrywa istotną rolę w metabolizmie kości, promując aktywność osteoblastyczną w komórkach kostnych i pomagając zwiększyć masę kostną. Wykazano, że witamina C pomaga chorym na chorobę Alzheimera poprzez ograniczenie uszkodzeń neuronów w mózgu.

Sałata rzymska zawiera również istotne ilości kwasu foliowego, który jest jednym z wielu czynników wpływających na metabolizm enzymów wymaganych do syntezy DNA. Ponadto, ponieważ sałata rzymska jest bogata w kwas foliowy, jest wysoce zalecana w diecie kobiet w ciąży, aby zapobiec powstawaniu wad cewy nerwowej u dziecka.

Oprócz beta-karotenu, w sałacie rzymskiej występuje inny karotenoid zwany zeaksantyną. Jest selektywnie wchłaniany przez plamkę siatkówki oka, dostarczając przeciwutleniacze i filtrując promienie UV, które mogą uszkodzić siatkówkę.

Badania wykazały również, że dieta bogata w zeaksantynę i inne karoteny może zapewnić ochronę przed rozwojem związanego z wiekiem zwyrodnieniem plamki żółtej (ARMD), szczególnie u starszych osób. Dodanie sałaty rzymskiej do diety może również pomóc zminimalizować ryzyko osteoporozy, niedokrwistości z niedoboru żelaza, chorób sercowo-naczyniowych i choroby Alzheimera.

Uwaga: chociaż sałata może potencjalnie zapewnić wymienione wyżej korzyści, pamiętaj, że zawiera mniej składników odżywczych niż inne zielone warzywa liściaste. Dlatego wskazane jest, aby nie polegać wyłącznie na sałacie jako źródle składników odżywczych i zamiast tego mieszać ją z innymi warzywami, takimi jak zielone warzywa liściaste lub kiełki. Zamiana sałaty na kiełki i/lub zielone warzywa liściaste znacznie poprawi Twoje odżywianie i nada posiłkom bardziej interesujący smak.

Typowe zastosowania sałaty rzymskiej

Sałata rzymska jest popularnym składnikiem sałatek, kanapek i zielonych koktajli, ale ma również znaczenie kulturowe i historyczne.

Grecy i Rzymianie nie tylko używali sałaty rzymskiej jako pożywienia, ale także cenili ją jako lekarstwo ze względu na jej właściwości terapeutyczne. Tymczasem Egipcjanie używali sałaty do ozdabiania grobowców, a wizerunki tego warzywa znaleziono w miejscach pochówku. W średniowiecznej Europie sałatę rzymską stosowano ze względu na jej właściwości lecznicze, o czym można przeczytać w różnych średniowiecznych tekstach.

W medycynie Unani – systemie leczenia i utrzymania zdrowia w Azji Południowej – stosowano sałatę rzymską w celu regulacji wydzielania żółci, ciśnienia krwi, złagodzenia utraty apetytu i bezsenności. Sałata rzymska była również stosowana jako środek wzmacniający jelita i układ pokarmowy oraz jako metoda powstrzymywania popędu seksualnego.

Wysuszony lateks z sałaty rzymskiej był również używany do wywoływania snu i w postaci kropli do nosa. Ma właściwości uspokajające, przeciwskurczowe i przeciwbólowe.

Sałata rzymska jest centralnym punktem Sederu Paschalnego ze względu na gorzki smak liści. To symbolizuje gorycz, którą Egipcjanie dali Izraelitom podczas niewoli. Sałata jest zwykle podawana na urodziny, Nowy Rok i inne specjalne okazje w Chinach, ponieważ według lokalnych wierzeń przynosi szczęście.

Pyszny przepis z sałatą rzymską

Nie można zaprzeczyć, że sałata rzymska jest popularnym dodatkiem do sałatek, biorąc pod uwagę fakt, że wiele przepisów wymaga tego warzywa jako składnika. Jednym z takich przykładów jest poniższy przepis:

Upewnij się, że kupujesz ekologiczną sałatę rzymską – poszukaj zwartych główek sałaty z chrupiącymi i nieobrobionymi liśćmi oraz niezbyt brązowymi końcami łodyg. Najlepiej unikać sałaty z ciemnymi lub śliskimi plamami i/lub brązowymi, lub żółtymi przebarwieniami na krawędziach liści. Sałatę rzymską możesz kupić o każdej porze roku, ponieważ jest ona dostępna przez cały rok.

Umyj i wysusz sałatę rzymską przed przechowywaniem w lodówce, aby wyeliminować nadmiar wilgoci. W celu oczyszczenia jej, najpierw usuń zewnętrzne liście. Odetnij gorzkie końcówki sałaty. Pozostałe liście potnij lub porwij do pożądanego rozmiaru i odrzuć dolne korzenie. Opłucz i osusz sałatę. Jeśli masz wirówkę do sałaty, użyj jej do usunięcia nadmiaru wody.

Przechowuj sałatę rzymską w plastikowej torbie lub zawiń w wilgotną szmatkę. Umieść sałatę w pojemniku w lodówce, gdzie może być przechowywana od pięciu do siedmiu dni.

Umieszczenie sałaty rzymskiej w lodówce to idealny sposób, aby zachować jej świeżość i bogactwo składników odżywczych. Istnieją cztery czynniki, które mogą wpływać na ilość składników odżywczych zawartych w sałacie: czas przechowywania oraz ekspozycja na powietrze, światło i ciepło. Biorąc pod uwagę, że w sałacie rzymskiej znajdują się składniki odżywcze, które mogą ulec rozkładowi pod wpływem ciepła, chłodzenie spowalnia ich rozkład.

Ponadto pamiętaj o przechowywaniu sałaty rzymskiej z dala od jabłek, bananów i gruszek. Wytwarzają one etylen – substancję, która sprawia, że liście brązowieją.

Jak uprawiać sałatę rzymską w domu?

Uprawa sałaty rzymskiej w domu to dobry sposób na zapewnienie sobie stałej podaży tego warzywa. Jest to odporna roślina, która dobrze rośnie wiosną i jesienią w większości regionów. Sadzonki sałaty tolerują również lekki mróz. Sałatę rzymską można uprawiać w ogrodzie lub w pojemnikach.

Ta sałata rośnie najszybciej w pełnym słońcu, ale toleruje również cień. Idealne temperatury do uprawy mieszczą się w przedziale od 45 do 80 stopni Fahrenheita (7-27oC). Utrzymywanie odpowiedniej temperatury jest ważne, ponieważ zbytni upał sprawia, że liście stają się gorzkie, a zbyt niska temperatura może zamrozić sałatę.

Poziom pH gleby powinien wynosić między 6,0 a 7,0. Ponadto, gleba musi być bogata w próchnicę, zatrzymywać wilgoć, być dobrze przepuszczalna i zawierać dużą ilość azotu. Nie zapomnij dodać organicznego kompostu lub nawozu do roślin, aby przyspieszyć wzrost sałaty.

Najlepszym podejściem do sadzenia sałaty rzymskiej jest robienie tego w małych partiach. Sadzenie należy rozłożyć w czasie, ponieważ te rośliny zwykle szybko rosną. Według Heirloom Organics istnieją trzy sposoby sadzenia sałaty rzymskiej:

Jeśli chcesz by sałata miała delikatne i soczyste liście, należy ją regularnie podlewać, zwłaszcza podczas upałów. Ze względu na płytki system korzeniowy sałaty, zaleca się utrzymywanie odpowiedniej wilgotności gleby, aby roślina mogła stale rosnąć. Ściółkowanie to kolejny sposób na utrzymanie wilgoci w glebie i zapobieganie występowaniu chwastów (chyba że problem stanowią ślimaki). Nie zapomnij posadzić przy sałacie roślin, takich jak szczypiorek lub czosnek, ponieważ mogą one:

• Chronić bardzo wczesne sadzonki przed zimnem
• Chronić młode rośliny przed owadami
• Zacienić plony, gdy nadejdą upały, gdy będą wspierane przez podpórki

W miarę upływu sezonu należy posadzić sałatę oporną na zbyt szybkie kwitnienie. Zwiększona wilgotność, stres i wysokie temperatury (szczególnie w nocy) mogą przyczyniać się do przyśpieszonego kwitnienia. Upewnij się, że w sąsiedztwie sałaty znajdują się wysokie rośliny, siatka lub inne ekrany ochronne, aby sałata była osłonięta przed ciepłem.

Jeśli chcesz wiedzieć, kiedy zebrać sałatę rzymską, odlicz 60 do 70 dni od posadzenia. Jeśli posadzisz sałatę jesienią, dojrzeje ona mniej więcej w czasie pierwszego oczekiwanego mrozu. Dojrzałe rośliny nie są tak odporne na mróz jak sadzonki. Ponadto, ponieważ dojrzałe rośliny mają tendencję do szybkiego więdnięcia, uważnie obserwuj rośliny.

Sałatę rzymską należy zbierać rano, aby zachowała chrupkość przez noc.

W celu sprawdzenia jędrności sałaty rzymskiej, delikatnie naciśnij serce sałaty wierzchem dłoni. Unikaj ściskania jej, aby zapobiec powstawaniu przebarwień. Jeśli sałata jest twarda, weź ostry nóż i przekrój główkę sałaty poniżej najniższych liści. Możesz również zbierać sałatę, wyciągając rośliny wraz z korzeniami.