Według dr. Mercoli
Pochodząca z Japonii ashitaba (Angelica keiskei koidzumi) jest gorzkim liściastym ziołem z rodzaju Angelica, blisko spokrewnionym z marchewką. Jest również znana jako „liść jutra” ze względu na szybki wzrost i zdolności regeneracyjne. Jest łatwa w uprawie, a nowe liście szybko odrastają po zerwaniu.
Roślina ta jest dobrze znana w Chinach i Japonii, będąc częścią tamtejszej diety od czasów starożytnych. Była tam również od setek lat stosowana w medycynie jako ogólny promotor zdrowia i środek przeciwstarzeniowy.
Pierwsze wzmianki o ashitaba znajdują się w chińskim kompendium Materia Medica, opracowanym w latach 1552–1578 przez Li Shizhen – słynnego lekarza i farmakologa stosującego akupunkturę. Według dochodzenia z 2013 roku, ashitaba „może być przydatnym środkiem zapobiegającym zaburzeniom nauki i pamięci spowodowanym przez AD [chorobę Alzheimera] i starzenie się”.
Ashitaba – potężny induktor autofagii
Nowsza recenzja, opublikowana w lutym 2019 roku w Nature Communications, podkreśla mechanizm leżący u podstaw korzyści przeciwstarzeniowych zioła ashitaba. Okazuje się, że roślina jest silnym induktorem autofagii. Autofagia oznacza „samo-zjadanie” i odnosi się do procesu eliminacji przez organizm uszkodzonych komórek, elementów komórkowych i toksyn poprzez ich trawienie. Jak wyjaśniono we wstępie artykułu:
„Ułatwia to dostarczanie składników pochodzących z recyklingu do biosyntezy, a tym samym przyczynia się do odnowy cytoplazmatycznej, a w konsekwencji do odmładzania komórek.
I odwrotnie, upośledzenie lub rozregulowanie funkcji autofagicznej powoduje patologie związane z wiekiem. W sumie autofagia jest w dużej mierze związana z cytoprotekcją i ogólnym zdrowiem”.
Jak zauważają autorzy artykułu, proces starzenia jest jednym z najbardziej celowych podejść do walki z przewlekłą chorobą, ponieważ starzenie się komórek jest podstawową cechą wielu chorób. Opóźniając zwyrodnienie komórkowe związane ze starzeniem, możesz dłużej pozostać zdrowszym.
Zdrowa i skuteczna autofagia jest ważną częścią tego procesu, ponieważ bez niej organizm nie może się skutecznie zregenerować. Jak zauważają autorzy, „upośledzenie lub rozregulowanie procesu autofagii powoduje patologie związane z wiekiem”.
Flawonoidy są ogólnie znane ze swoich właściwości przeciwzapalnych, przeciwnowotworowych, przeciwnowotworowych i cytoprotekcyjnych. W przypadku ashitaba, jednym z jego kluczowych flawonoidów jest 4,4'-dimetoksychalkon (DMC), który według wspomnianego artykułu jest „naturalnym induktorem autofagii o filogenetycznie zachowanych właściwościach przeciwstarzeniowych”. Wykazano również, że:
„…podawanie DMC promuje cytoprotekcję i autofagię u różnych gatunków i… indukcja autofagii jest wymagana dla korzystnych efektów tego związku.
Aktywacja autofagii przez DMC zależy od konkretnych czynników transkrypcyjnych GATA, ale nie od kinazy TORC1 – głównego regulacyjnego czynnika autofagii. Sugeruje to synergiczne współdziałanie z innymi procesami przeciwstarzeniowymi, które opierają się na sygnalizacji TORC1”.
DMC promuje długowieczność u wszystkich gatunków
W pracy badawczej starano się zidentyfikować naturalne związki o właściwościach przeciwstarzeniowych. W tym celu zbadano 180 różnych flawonoidów roślinnych „pod kątem ich zdolności do przeciwdziałania związanej z wiekiem śmierci komórkowej”. Przy użyciu trzech różnych testów wykazano, że „DMC jest hitem cytoprotekcyjnym” – twierdzą autorzy. DMC osiągnęło nawet lepsze wyniki niż resweratrol. Wyniki wykazały, że leczenie DMC:
- Zmniejsza związany z wiekiem wzrost populacji komórek apoptotycznych i nekrotycznych;
- Zmniejsza populację komórek gromadzących reaktywne formy tlenu;
- Promuje klonogenność podczas starzenia (klonogenność odnosi się do zdolności komórki do tworzenia kolonii komórek w teście przeżycia komórek).
W celu oceny zdolności DMC do przeciwdziałania starzeniu, przetestowano go na nicieniach i muszkach owocowych. Przewlekłe leczenie przedłużyło medianę życia obu tych organizmów wielokomórkowych o około 20%, a efekt był niezależny od ich diety (zarówno składu pokarmu, jak i ilości).
DMC chroni również przed uszkodzeniem wątroby spowodowanym nadmiernym spożyciem alkoholu u zwierząt i hamuje proliferację niektórych ludzkich komórek rakowych, w szczególności kostniakomięsaka, raka szyjki macicy i komórek nerwiaka płodowego.
Co ważne, stwierdzono, że DMC indukuje „autofagię we wszystkich testowanych systemach – od drożdży po ssaki”. Innymi słowy, ma zdolność wywoływania autofagii u różnych gatunków, a kluczowym elementem przeciwstarzeniowego działania jest jego zdolność do wywoływania autofagii. W dyskusji autorzy podsumowują znaczenie swoich ustaleń:
„Podczas gdy korzystne efekty niektórych strategii behawioralnych i dietetycznych (zwłaszcza ograniczenie kalorii) są niepodważalne, większość osób ma trudności z ich ścisłym i trwałym przestrzeganiem.
Zachęciło to do poszukiwania potencjalnych farmakologicznych alternatyw. Niniejsza praca identyfikuje flawonoid 4,4'-dimetoksychalkon (DMC) jako związek przeciwstarzeniowy o działaniu kardioprotekcyjnym u myszy i potencjalnym promotorze długowieczności u badanych gatunków…
Według naszej wiedzy, jak dotąd nie jest znane naturalne źródło DMC. Co ciekawe, wykryto DMC w trzonie i liściach (ale nie w korzeniach) bogatej w chalkony rośliny Angeliki keiskei koidzumi (powszechnie znanej pod japońską nazwą ashitaba), której Azjatycka medycyna ludowa przypisuje działanie sprzyjające długowieczności i zdrowiu. To podsyca oczekiwanie, że DMC może znaleźć zastosowanie terapeutyczne u ludzi”.
Frank Madeo, profesor Instytutu Biologii Molekularnej Uniwersytetu w Grazu w Austrii, powiedział w wywiadzie dla Times of Malta: „Zawsze miło jest znaleźć naukowe uzasadnienie dla tradycyjnych medycznych opowieści ludowych”.
Zastosowania lecznicze dla ashitaba
Tradycyjne zastosowania ashitaba obejmowały leczenie różnych dolegliwości, w tym między innymi gorączki, zapalenia stawów, niestrawności i zapalenia wątroby. Współczesna nauka potwierdza zasadność wielu z jej tradycyjnych zastosowań. Na przykład badania dotyczące ashitaba i jej składników wykazują, że może ona być przydatna w zapobieganiu i/lub leczeniu:
Nadciśnienia tętniczego |
Depresji |
Zawału serca i udaru mózgu |
Grypy |
Otyłości |
Cukrzycy typu 2 i zespołu metabolicznego |
Infekcji bakteryjnych |
Stłuszczenia wątroby |
Nowotworów |
Wywołanego alkoholem uszkodzenia wątroby i uszkodzenia wątroby spowodowanego toksycznością acetaminofenu |
Utraty pamięci i demencji, w tym choroby Alzheimera |
Uszkodzenia DNA wywołanego paleniem tytoniu |
Badania potwierdziły również, że ashitaba jest nietoksyczna i ogólnie dobrze tolerowana, w tym przez osoby z zespołem metabolicznym.
Właściwości lecznicze Angelica keiskei
Właściwości lecznicze ashitaba wynikają z zawartości wielu cennych fitozwiązków o działaniu przeciwutleniającym (w jednym badaniu wykorzystano proszek z Ashitaba, a w innym świeży sok lub sfermentowaną roślinę ashitaba), flawonoidów i karotenoidów. W badaniu opublikowanym w 2014 roku wymieniono wiele z tych związków i omówiono, w jaki sposób wpływają na zdrowie, w tym zwrócono uwagę na biodostępność.
W japońskim badaniu stwierdzono, że ksantoangelol – składnik rośliny ashitaba – indukował apoptozę w komórkach nerwiaka płodowego, przy czym nerwiak płodowy jest „rzadkim typem nowotworu rozwijającym się w układzie współczulnym, sieci nerwów przenoszących wiadomości z mózgu po całym ciele”.
W badaniu przeprowadzonym na zwierzętach, również w Japonii, wykazano, że korzenie ashitaba hamują wzrost guza i przerzuty, zapobiegając również supresji immunologicznej powodowanej przez guzy w płucach uczestników badania. W badaniu opublikowanym w 2003 roku wykazano, że kilka związków znalezionych w ashitaba, w tym kumaryny, flawony, chalkony i niektóre mniej znane związki, mają działanie hamujące raka:
• Flawony hamują wzrost raka piersi, a ponadto mają działanie przeciwalergiczne, przeciwwirusowe, przeciwzapalne, przeciwutleniające i przeciwnowotworowe.
• Kumaryna została zidentyfikowana jako potencjalnie szkodliwa, jeśli zostanie spożyta w zbyt dużej ilości, ale inne badania wskazują, że ma ona również kilka zalet. Aktualne badania wykazały, że kumaryna jest stosowana w leczeniu raka, nawet w zaawansowanym stadium, lub w celu zapobiegania nawrotom kilku rodzajów poważnych nowotworów, a także w celu promowania zdrowia żył.
• Odnośnie chalkonów, w tym sobawachalkonu, ksantoangelolu i 4-hydroksyderycyny, PharmaTutor wyjaśnia:
„Chalkony są prekursowami biosyntezy flawonoidów w roślinach… (i) mają szerokie spektrum aktywności biologicznej, w tym właściwości przeciwutleniające, przeciwbakteryjne, przeciwpasożytnicze, przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowe, owadobójcze, przeciw pierwotniakom, przeciwnowotworowe, cytotoksyczne i immunosupresyjne”.
• Ashitaba zawiera również silne związki, takie jak chlorofil, kwercetyna, luteina, alfa-karoten, beta-karoten i katechina.
Zróżnicowane działanie ashitaby
Wymienienie wszystkich mało znanych związków znajdujących się w ashitaba i tego, z czego ta roślina jest znana pod względem właściwości prozdrowotnych, nie byłoby kompletne bez wspomnienia o zawartości witamin, minerałów i innych składników odżywczych, które wzajemnie wspierają poprawę zdrowia i pomagają zapobiegać chorobom. Należą do nich błonnik, wapń, żelazo, magnez, mangan, potas i witaminy A, E, B1, B2, C i K.
Ponadto w badaniu opublikowanym w 2015 roku, które miało na celu zbadanie składników chemicznych znajdujących się w ashitaba, po raz pierwszy odnotowano liczne związki. W związku z tym japońskiemu ziołu przypisano wiele korzystnych efektów:
Zwiększenie poziomu adiponektyny — hormonu znanego z obniżania poziomu glukozy i zwiększania rozkładu tłuszczu |
Obniżenie poziomu receptora PPAR-y, który wpływa na tworzenie komórek tłuszczowych, czyli adipogenezę |
Wyzwalanie programowanej śmierci komórki (apoptozy) w komórkach rakowych |
Hamowanie aktywności enzymu konwertującego angiotensynę (ACE) w celu obniżenia ciśnienia krwi |
Zwiększenie przeciwutleniaczy peroksydazy glutationowej i dysmutazy ponadtlenkowej, co z kolei zmniejsza stan zapalny w organizmie |
Zmniejszenie depresji poprzez blokowanie oksydazy monoaminowej (MAO) — enzymu rozkładającego dopaminę i serotoninę |
Obniżenie poziomu inhibitora aktywatora plazminogenu typu 1 w osoczu (PAI-1), co zmniejsza ryzyko krzepnięcia krwi |
Jak uprawiać i stosować ashitabę?
Jak wspomniano, ashitaba jest szybko rosnącą rośliną, łatwą w uprawie. Chociaż znalezienie szkółek w USA może być trudne, jeśli masz szczęście, możesz je znaleźć jako rośliny wieloletnie w strefach mrozoodporności od 7 do 10, a także w regionach przybrzeżnych w pobliżu oceanu. Oto kilka ogólnych wskazówek dotyczących uprawy, zbioru i stosowania ashitaby:
- Posadź roślinę w głębokiej, żyznej glebie, w pełnym słońcu lub półcieniu. Utrzymuj stałą wilgotność, ale unikaj nadmiernego podlewania. Jeśli warunki glebowe są sprzyjające, roślina może rosnąć nawet do 4 stóp wysokości.
- Należy nawozić glebę wczesną wiosną za pomocą nawozu organicznego 10-10-10.
- Ashitaba zwykle kwitnie w drugim roku. Roślina wytworzy nasiona zanim zwiędnie i obumrze. Można je zebrać i ponownie zasiać. Ewentualnie pozwól, aby nasiona spadły na glebę i same się zasiały. Pędy roślin można zrywać i sadzić, tworząc nowe rośliny. Ich usunięcie pomoże zapobiec kwitnieniu i rozsiewaniu.
- Zbierz liście, odrywając lub odcinając poszczególne liście, które szybko odrastają. Rozłóż liście i pozostaw do całkowitego wyschnięcia przed przechowywaniem. Podczas suszenia należy unikać bezpośredniego światła słonecznego. W celu użycia korzeni, delikatnie poluzuj glebę i wyciągnij całą roślinę.
Świeże, surowe liście można spożywać jak każde liściaste zielone warzywo, więc spróbuj dodać trochę do sałatek, zup lub koktajli. Zacznij od małej ilości, ponieważ ashitaba jest raczej gorzka. W celu przygotowania herbaty, delikatnie zmiażdż garść liści w garnku z wodą i gotuj przez 15 minut. Jeśli chcesz zrobić kapsułki, najpierw zmiel suszone liście i łodygi na proszek.