Życie bez śmieci: jak zacząć żyć według stylu zero waste

Według dr. Mercoli

Łatwo zignorować problem śmieci. „Wyrzucamy” odpady do kontenera, a raz w tygodniu przyjeżdża śmieciarka i wszystko zabiera. Ponieważ kontener na śmieci jest poza zasięgiem wzroku, rzadko zastanawiamy się, dokąd są one zabierane lub nie zdajemy sobie sprawy, że śmieci wcale nie znikają. Po prostu zostają przeniesione na wysypiska śmieci i do spalarni.

Przeciętny Amerykanin wyrzuca ponad 7 funtów (3 kg) śmieci dziennie. Poza tym Amerykanie codziennie wyrzucają zdumiewającą liczbę 60 milionów butelek po wodzie, czyli prawie 700 butelek na minutę.

Oczywiście, producenci żywności i detaliści muszą przestać obciążać konsumentów winą za nadmierną ilość śmieci, ponieważ to oni je tworzą. Muszą radykalnie ograniczyć ilość plastikowych opakowań, plastikowych butelek, torebek i styropianowych pojemników na żywność.

Konsumenci mogą wywierać presję na producentów generujących duże ilości śmieci, takich jak Coca-Cola lub lokalne sklepy spożywcze, restauracje i pralnie chemiczne. Nowy dokument RT pt. „Life Without Litter” przedstawia wysiłki korespondenta Jamesa Browna, aby zmniejszyć ilość odpadów generowanych każdego dnia w ciągu dwóch tygodni, poprzez przyjęcie stylu życia zero waste.

Chociaż mieszkający w Moskwie Brown nie przestał generować odpadów, był w stanie znacznie zmniejszyć ilość śmieci, kształcąc się, będąc bardziej świadomym swojej konsumpcji i myśląc przed zakupem lub użyciem produktów generujących śmieci.

Recykling w Rosji

Podobnie jak inne kraje, Rosja jest zalewana pakowaną żywnością, która generuje duże ilości śmieci, a także wszechobecną reklamą, która zachęca ludzi do kupowania takiej żywności. Ale w przeciwieństwie do niektórych innych krajów, Rosja ma niewiele miejsc na recykling odpadów – powiedział Brown.

W rzeczywistości spółdzielnia, w której on i jego żona mieszkają, ma jeden pojemnik na śmieci – zarówno na odpady, które nie nadają się do recyklingu, jak i na odpady, które można poddać recyklingowi. Jak na ironię, dokument pokazuje znak z napisem „Kochaj czyste miasto” w pobliżu miejsca odbioru śmieci, w którym nie umożliwiono segregacji przedmiotów nadających się do recyklingu. Recykling w Rosji jest „jeszcze w powijakach”.

Na początku dwutygodniowego wyzwania Browna dotyczącego redukcji ilości odpadów, kamera śledzi go przez cały dzień, gdy zbiera generowane przez siebie odpady. Widzimy, jak w pracy używa plastikowych kubków i plastikowych talerzy, które normalnie wyrzucałby, ale teraz je zbiera.

Po pracy Brown idzie na zakupy do sklepu spożywczego i pokazuje widzom, ile śmieci już zgromadził, mimo że jeszcze niczego nie ugotował. Gdy patrzy na stos śmieci z codziennych zajęć, zastanawia się nad krótką przydatnością tych przedmiotów w porównaniu do ich długiego życia jako śmieci.

Brown doskonale zdaje sobie sprawę z zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi, które jest spowodowane środkami do higieny osobistej i czyszczenia w domu. Chociaż nie chce dodawać nowych odpadów do gór plastikowych śmieci, nie chce też rezygnować ze środków higieny osobistej i produktów pozwalających utrzymać czystość w domu.

Produkty do higieny osobistej nie generujące śmieci

W celu sprawdzenia, w jaki sposób można zastąpić produkty do czyszczenia i higieny osobistej, które wytwarzają odpady, produktami o niskiej lub zerowej ilości odpadów, Brown ogląda film z poradami Lauren Singer, który zawiera demonstrację pasty do zębów wykonanej z oleju kokosowego, sody oczyszczonej i olejków eterycznych. W artykule Women in the World o Singer, która prowadzi styl życia zero waste, zauważono, że:

„…Zmiany w jej stylu życia pozwoliły jej zmieścić wszystkie śmieci z ostatnich czterech lat w jednym słoiku o pojemności 16 uncji (ok. 500 ml). Jako studentka studiów środowiskowych, Singer powiedziała, że pewnego dnia zajrzała do lodówki i uświadomiła sobie, że: „Każda rzecz zapakowana jest w plastik”. „Pomyślałam: Wow, jestem tak samo zła”. Protestowałam przeciwko przemysłowi naftowemu i gazowemu, ale wspierałem ich jako konsumentka”...

Według Singer styl życia zero waste jest znacznie łatwiejszy do osiągnięcia i tańszy, niż ludzie myślą. „Jem zdrowiej, oszczędzam mnóstwo pieniędzy i stałam się większą minimalistką” – powiedziała Singer. „Absolutnie uwielbiam ten styl życia. Nie widzę w przyszłości możliwości życia w żaden inny sposób”.

Brown próbuje również używać domowego, bezodpadowego szamponu wykonanego z octu jabłkowego, który wydaje się działać zadowalająco, przynajmniej pierwszego dnia. Próbuje też prać ubrania w wodzie z gotowanej fasoli. Mówi, że znalazła miejsce w Moskwie, które używa musztardy w proszku do czyszczenia naczyń.

Świadome zakupy to dopiero początek

W trakcie trwania eksperymentu zero waste, Brown wraca do sklepu spożywczego, tym razem niosąc własne torby. Z przyjemnością odkrywa, że sprzedawcy żywności chętniej wkładają towary do jego torby niż do toreb dostępnych w sklepie.

Niemniej jednak Brown wciąż napotyka odpady, których nie można uniknąć. W rzeczywistości, jak mówi, jedynymi produktami, które mógł znaleźć i kupić bez opakowania, były pory, natka pietruszki i ananas. Po uważnych zakupach Brown jest w stanie przygotować swój pierwszy „bezodpadowy posiłek” – zupę krem z brokułów.

Brown cieszy się, że odpady, które on i jego żona produkują w ciągu jednego tygodnia, spadły z pięciu do dwóch toreb. Jednak, gdy zaprasza swojego przyjaciela i ekoaktywistę Siergieja Dorkina do swojego mieszkania, aby przeanalizował śmieci, dostaje rozczarowujące wieści. Niektóre z tych, które według Browna można poddać recyklingowi, nie nadają się do recyklingu.

„Odpady organiczne”, zwykle żywność, nie są wystarczająco czyste, aby mogły zostać poddane recyklingowi – stwierdził Dorkin. Toreb plastikowych z naklejkami papierowymi nie można poddać recyklingowi, ponieważ papier „zapcha materiał po zgnieceniu”.

W końcu, chociaż plastikowe opakowania do żywności wykonane z materiału oznaczonego kodem identyfikacyjnym żywicy 2 lub 4 można poddać recyklingowi, jeśli plastik jest przymocowany do folii metalowej lub materiału kompozytowego, jak to często ma miejsce w przypadku pojemników na żywność, nie można go poddać recyklingowi. Niestety, tylko około 70% tego, co według Browna można poddać recyklingowi, w rzeczywistości nadaje się do recyklingu. Jak się okazuje, recykling nie jest tak prosty, jak segregacja tworzyw sztucznych.

Potrzebne są lepsze metody usuwania odpadów

Film „Life Without Litter” pokazuje, że bardzo trudno jest całkowicie wyeliminować odpady w sposób, w jaki zrobili to Lauren Singer i inni.

Potrzebna jest większa edukacja na temat tego, co podlega recyklingowi, a także większa dostępność do centrów recyklingu, szczególnie w przypadku przedmiotów takich jak torby plastikowe. Możemy jednak rozpocząć ten proces od uświadomienia sobie, że kiedy wyrzucamy śmieci, wcale się ich nie pozbywamy. Po prostu zostają przeniesione na wysypiska śmieci i do spalarni.

Składowiska odpadów wydają się bardziej ekologiczne niż „wysypiska śmieci”, ale nie są one rozwiązaniem naszych problemów z ogromną ilością odpadów wytwarzanych każdego dnia. W latach 70. XX wieku w USA było 20 000 wysypisk śmieci; do 1986 roku istniało 6034 aktywnych wysypisk. Według Agencji Ochrony Środowiska w 1997 roku USA posiadały 3 091 aktywnych wysypisk i ponad 10 000 starych wysypisk miejskich.

W wyniku dalszego spadku ilości aktywnych wysypisk, w 2009 roku w USA było ich 1908, co się zgadzało z przewidywaniami Waste 360, zgodnych z przepisami EPA ustanowionymi w 1991 roku. Nowsze przepisy wdrożone przez EPA w 2019 roku wskazują, że obecnie w USA istnieje około 1900 aktywnych wysypisk śmieci. Wiele składowisk odpadów zostało zamkniętych w całym kraju.

Jednak pomimo mniejszej liczby aktywnych wysypisk śmieci, nie oznacza to, że zmniejsza się również kumulacja odpadów: na przykład, Nowy Jork wysyła swoje śmieci do stanów Ohio i Pensylwanii, więc cokolwiek Nowy Jork „oszczędza” na zamknięciu swoich wysypisk śmieci trafia do innych stanów.

Ponieważ wiele wysypisk miejskich przyjmuje niebezpieczne odpady, są one niebezpieczne. Ich „odcieki” lub woda, która zawiera zanieczyszczenia, takie jak benzen, pestycydy, metale ciężkie i substancje chemiczne zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego, zanieczyszczają wody gruntowe i powierzchniowe. Na szczęście przepisy EPA wdrożone w 2017 roku wprowadzają nowe ograniczenia i zasady dotyczące obchodzenia się z odciekami, ich zbierania i usuwania.

Chociaż zasady te dotyczą również emisji do powietrza, faktem jest, że wysypiska odpowiadają za powstawanie niebezpiecznych zanieczyszczeń powietrza. Spalarnie są równie niebezpieczne, ponieważ emitują toksyczne materiały, takie jak dioksyny, rtęć i kadm oraz zanieczyszczenia powietrza cząstkami stałymi.

Inne ważne źródła odpadów

Omawiając śmieci i odpady, świat musi również zająć się problemem „zanieczyszczeń z odzieży” – odzież jest obecnie produkowana tak tanio, że ostatecznie postrzegana jest jako jednorazowa. Produkty i urządzenia elektroniczne również są obecnie uważane za jednorazowe i raczej są wyrzucane niż naprawiane.

W celu zademonstrowania wpływu nadmiernej produkcji odzieży na poziom zanieczyszczenia, Hugh Fearnley-Whittingstall – angielski kucharz, celebryta i działacz na rzecz ochrony środowiska, ułożył stos z 10 000 artykułów odzieżowych na środku centrum handlowego.

Zebrany tłum zapytano, ile czasu zajmie Wielkiej Brytanii pozbycie się takiej ilości ubrań. Podczas gdy ludzie w tłumie odpowiadali „tydzień” lub „kilka dni”, prawidłowa odpowiedź brzmi 10 minut! Fearnley-Whittingstall powiedział:

„Każdego roku zbieramy ubrania w Wielkiej Brytanii o wartości ponad 150 milionów funtów, które ostatecznie zostają spalone lub zakopane na wysypiskach śmieci. Wyrzucanie ubrań w obecnym tempie jest oczywiście katastrofą ekologiczną”.

Na koniec, nie zapominajmy o zanieczyszczeniu generowanym podczas wakacji. Tylko sezonowe kartki z życzeniami mogą zająć powierzchnię odpowiadającą boisku do piłki nożnej o wysokości 10 pięter, a ilość wstążki zużywana na prezenty wystarcza, aby otoczyć Ziemię. Szkoda, że wstążka i kartki okolicznościowe nie są ponownie używane. Same prezenty są również nadmiernie opakowywane.

Jak zmniejszyć ilość odpadów osobistych?

Istnieją jednak oznaki, że świat zaczyna zauważać problem marnotrawstwa. W 2019 roku 187 krajów dodało tworzywa sztuczne do traktatu konwencji bazylejskiej, który reguluje przepływ odpadów niebezpiecznych z jednego kraju do drugiego.

Jak widać w filmie dokumentalnym „Life Without Litter”, można znacznie zmniejszyć ilość śmieci, które generujemy, poprzez edukację, świadome zakupy i planowanie z wyprzedzeniem. Oto kilka dodatkowych wskazówek: