Jak plastikowe słomki zawładnęły światem?

Według dr. Mercoli

W USA każdego dnia używa się prawie 500 milionów plastikowych słomek, z których wiele powoduje zanieczyszczenie środowiska. Chociaż liczba może wydawać się ekstremalna, prawdopodobnie nie zauważyłeś, ile słomek zużywasz. Niemal za każdym razem, gdy zamawiasz drinka w restauracji, istnieje spora szansa, że dostaniesz słomkę.

Niestety, choć może to wydawać się nieszkodliwe, australijscy naukowcy szacują, że aż 8,3 miliarda plastikowych słomek zanieczyszcza plaże na całym świecie. Osiem milionów ton plastiku przepływa do oceanu każdego roku, a słomki są przedmiotem zmian, ponieważ dla większości zdrowych osób słomka jest często czymś, bez czego można łatwo się obejść.

Innymi słowy, wyeliminowanie plastikowej słomki z codziennego użytku prawdopodobnie nie wymaga radykalnej zmiany zachowania. Jednak chociaż słomka nie jest niezbędnym narzędziem, można ją znaleźć w prawie każdym domu i restauracji na całym świecie.

Kto jako pierwszy zaczął używać słomek?

Słomki do picia są jednym z najstarszych przyborów, ale stały się popularne podczas rewolucji przemysłowej pod koniec XIX wieku. Starożytni Sumerowie byli jednym z pierwszych społeczeństw znanych z warzenia piwa i używali długich, cienkich rurek wykonanych z metalu, aby dotrzeć do cieczy poniżej linii fermentacji.

W latach 80. XIX wieku Marvin Stone pił sok z mięty za pomocą łodygi życicy, która była standardową słomką w jego czasach. Podobno Stone nienawidził pozostałości po drinku na słomce, więc stworzył własne urządzenie, owijając paski papieru wokół ołówka i sklejając je ze sobą. Opatentował ten projekt w 1888 roku i do 1890 roku produkował je masowo.

Kolejny etap ewolucji słomek nastąpił w 1930 roku, kiedy wynalazca Joseph Friedman dodał wgłębienia do papierowej słomki, aby ułatwić jej zginanie bez ryzyka złamania. Szpitale jako pierwsze przyjęły tę nową wersję słomki, ponieważ pozwoliło to pacjentom pić w pozycji leżącej. Do lat 60. XX wieku na rynku panowały słomki papierowe. Według Davida Rhodesa, kierownika Aardvark Paper Drinks Straws: „Popularność papierowej słomki powoli spadała w latach 60. i 70. XX wieku. W połowie lat 70. [wszystkie] zniknęły z rynku”.

Plastikowe słomki były jednym z wielu wytwarzanych produktów jednorazowego użytku i szybko stały się tańsze i trwalsze niż papier. Ponadto restauracje odkryły, że można je zaklinować w pokrywkach typu fast food bez ryzyka pęknięcia czy rozerwania.

Rhodes skomentował rosnącą tendencję do używania plastikowych słomek jednorazowego użytku, chociaż teoretycznie słomki z tworzyw sztucznych nadają się do wielokrotnego użytku, mówiąc: „Było lepiej, było taniej i nie rozpadły się. To był naprawdę lepszy produkt w niższej cenie, a w tamtych czasach nikt nie patrzył na przyszły wpływ, jaki wywrze on na nasze środowisko”.

Duzi producenci zaspokajali zapotrzebowanie społeczeństwa poszukującego produktów jednorazowego użytku, które można zabrać ze sobą w dowolne miejsce i wyrzucić. Plastics Europe, jeden z największych producentów tworzyw sztucznych na świecie, donosi, że w 1950 roku wyprodukowano 1,5 miliona ton plastiku. Jednak do 2015 roku liczba ta wzrosła do 320 milionów ton. Ze względu na to, co National Geographic nazywa „kacem po zanieczyszczeniu plastikiem”, korporacje, miasta, a nawet rządy analizują i proponują zakaz stosowania plastikowych słomek.

Miasta i firmy zakazujące używania plastikowych słomek

Jeśli będziesz chciał znaleźć plastikową słomkę w Seattle, nie będziesz miał szczęścia. W całym mieście wprowadzono zakaz używania słomek i plastikowych przyborów w barach i restauracjach, aby zmniejszyć zanieczyszczenie tworzywami sztucznymi.

Seattle to pierwsze duże miasto w USA, które podjęło tę świadomą ekologicznie decyzję, aby zmniejszyć zanieczyszczenie tworzywami sztucznymi, które szkodzi dzikiej faunie morskiej.

Seattle nie jest jedynym miastem, które rozważa zakaz plastikowych słomek i przyborów. Propozycje są rozpatrywane w Nowym Jorku, na Hawajach i w kilku miastach w Kalifornii, w tym Alameda, Carmel, San Francisco, Richmond i Berkeley. Inne miasta w stanie Waszyngton, a także w New Jersey i na Florydzie, również rozważają podjęcie działań mających na celu ograniczenie lub zakaz używania plastikowych słomek.

Premier Wielkiej Brytanii Theresa May ogłosiła plan zakazu sprzedaży plastikowych słomek, mieszadeł do napojów i plastikowych patyczków higienicznych. Firma McDonald's Corporation niedawno ogłosiła zakaz używania plastikowych słomek w Wielkiej Brytanii i Irlandii, podczas gdy zarząd Bon Appétit ogłosił, że wycofa plastikowe słomki w 1000 amerykańskich placówek.

W odpowiedzi na prośby 16-letniej harcerki, Alaska Airlines postanowiła nie używać plastikowych słomek podczas lotów. Shelby O'Neil, założyciel grupy konserwatorskiej Jr Ocean Guardian Ambassadors, napisał do Alaska Airlines, opisując negatywny wpływ słomek na środowisko. Przewoźnik zużył 22 miliony słomek w ubiegłym roku.

Podążając śladami Alaska Airlines, American Airlines ogłosiło, że zastąpi plastikowe słomki i mieszadła do napojów alternatywami przyborami ulegającymi biodegradacji i będzie stosować bardziej ekologiczne naczynia.

American Airlines, największa na świecie linia lotnicza, oświadczyła, że ten ruch pozwoli zlikwidować ponad 71 000 funtów plastiku rocznie. Hilton Hotels ogłosiło, że usunie słomki z 650 zarządzanych przez siebie nieruchomości do końca 2018 roku szacując, że wyeliminuje to ponad 35 milionów słomek rocznie z gospodarki odpadami. Hyatt Corporation również przystępuje do akcji, twierdząc, że dostarczy słomki tylko na żądanie, wykorzystując przyjazne dla środowiska alternatywy, jeśli będą dostępne.

Starbucks daje z siebie wszystko

Ogłoszenie firmy Starbucks o wyeliminowaniu plastikowych słomek i mieszadeł z ich placówek do 2020 roku zostało ogłoszone zaledwie kilka dni po tym, jak Seattle, w którym jest siedziba główna firmy, wprowadziło zakaz używania plastikowych przyborów i słomek w zakładach spożywczych. Ogłoszenie może być impulsem dla ekologów do przekonania innych zakładów spożywczych, aby wyeliminowały użycie plastikowych słomek i znalazły bezpieczniejsze dla środowiska alternatywy. Plastikowa pokrywka Starbucks została zaprojektowana do zimnych napojów.

Ogłoszenie to zyskało firmie Starbucks uznanie mediów i jest traktowane jako kamień milowy w dziedzinie ochrony środowiska, ponieważ jest to pierwsza duża sieć restauracji, która podjęła działania w odpowiedzi na rosnące obawy dotyczące zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi. Korporacja ma ponad 28 000 sklepów i generuje 22,4 miliarda dolarów przychodu ze sprzedaży – z czego połowa pochodzi z zimnych napojów zwykle podawanych ze słomką. Ta zmiana pokazuje również różnice kulturowe między Starbucks a bliskimi konkurentami, takimi jak McDonald's i Dunkin’ Donuts.

Dunkin' Donuts ogłosił, że wyeliminuje kubki styropianowe do 2020 roku, ale nie wspomniał o plastikowych naczyniach ani słomkach. Natomiast McDonald's ogłosił, że rozpoczął testowanie alternatyw dla plastiku w 14 000 placówek w USA.

Zakaz używania plastikowych słomek w Starbucks jest sprytnym posunięciem, które pomoże firmie przywrócić reputację i przypomni konsumentom, co odróżnia ich od konkurencji. Ekolodzy mają nadzieję, że posunięcie to będzie wystarczające, aby zachęcić inne restauracje do przyjęcia podobnego stanowiska w celu ochrony środowiska.

Plastikowe słomki stanowią zagrożenie dla dzikiej przyrody

Ruch bez słomek zyskał znaczną popularność trzy lata temu, po tym, jak film pokazujący żółwia morskiego z plastikową słomką zaklinowaną w nosie stał się popularny. Od tego czasu wiele lokalnych samorządów uchwaliło przepisy ograniczające użycie i dystrybucję plastikowych słomek, ale Seattle jako pierwsze całkowicie ich zakazało.

Podczas gdy słomki mogą stanowić ułamek zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi w oceanie, ich rozmiar sprawia, że są podstępne, ponieważ mogą być spożyte przez ryby. Jenna Jambeck, profesor inżynierii na University of Georgia, wzywa ludzi do tego, aby nie używali plastikowych słomek, co pozwoli trzymać je z dala od plaż i oceanów. Jambeck była główną autorką przełomowego badania, które zmierzyło, ile odpadów z tworzyw sztucznych przedostaje się do oceanu każdego roku (8 milionów ton rocznie).

Plastikowe słomki to nie jedyne produkty z rosnącej listy rzeczy, w przypadku których ekolodzy walczą o zakaz, opodatkowanie lub bojkot, starając się zmniejszyć zanieczyszczenie tworzywami sztucznymi. W jednym z badań naukowcy szacują, że masa plastiku w oceanie przewyższy masę ryb do 2050 roku.

Ponad 70 procent ptaków morskich i 30 procent żółwi ma plastik w żołądku. Po spożyciu plastiku, śmiertelność zwierząt morskich wzrasta o 50 procent. Plastikowe słomki należą do 10 przedmiotów najczęściej znajdowanych podczas sprzątania plaży. Ze względu na swój rozmiar są często mylone przez zwierzęta z pożywieniem, a ze względu na swój kształt mogą powodować uduszenie i śmierć.

Fotograf dzikiej przyrody – Doug Allan – walczy również o zmniejszenie zanieczyszczenia wybrzeży tworzywami sztucznymi i plastikowymi słomkami. Wielokrotnie nagradzany fotograf pracował w najbardziej ekstremalnych środowiskach na świecie, robiąc zdjęcia niedźwiedziom polarnym i orkom w arktycznych temperaturach. Wspomina filmowanie na odległym północno-wschodnim wybrzeżu Szkocji i znajdowanie plastikowych słomek na prawie każdej części plaży.

Ale nie tylko dzikie zwierzęta cierpią z powodu plastikowych słomek. Szacuje się, że co roku 1400 osób odwiedza pogotowie w wyniku obrażeń spowodowanych przez słomkę. Większość dotyczy małych dzieci z ranami w jamie ustnej lub otarciami rogówki. Niektóre małe dzieci wkładają je również do uszu i nosa. W innych przypadkach dorośli ulegają zranieniu podczas picia ze szklanki, zapominając o słomce znajdującej się w napoju, którą potrafią uszkodzić oko lub nos.

Pokrywki są poddawane recyklingowi, ale słomki nie są

Większość plastikowych słomek jest zbyt lekka, aby przejść przez sortownik do recyklingu. Chociaż teoretycznie można je poddać recyklingowi, wpadają przez ekrany i mieszają się z innymi materiałami zbyt małymi, by je rozdzielić, przez co zostają usunięte jako śmieci. Jednak pokrywki są wystarczająco duże, aby można było je sortować i poddawać recyklingowi.

Chociaż większość ludzi jest zadowolona z usunięcia plastikowych słomek z gastronomii i spodziewanego zmniejszenia zanieczyszczenia oceanów, American Chemistry Council (ACC) – organizacja handlowa reprezentująca producentów tworzyw sztucznych, nie jest z tego zadowolona. Steve Russell, wiceprezes ds. tworzyw sztucznych w ACC, uważa, że nie należy skupiać się na konkretnym produkcie, ale raczej na globalnym problemie gospodarki odpadami jako lepszym sposobie zapobiegania przedostawaniu się większej ilości odpadów z tworzyw sztucznych do oceanów.

Jednak, jak można sobie wyobrazić, zmiany w polityce gospodarowania odpadami na dużą skalę są dokonywane latami, a zmiana jednego zachowania polegającego na piciu z kubka zamiast przez słomkę zaczyna znacznie szybciej zmniejszać zanieczyszczenie plaż i szkodzenie dzikiej przyrodzie.

Nie możemy polegać wyłącznie na gospodarowaniu odpadami; musimy po prostu zmniejszyć całkowitą produkcję i wykorzystanie produktów z tworzyw sztucznych. Można zakopać plastikowe śmieci, ale kończy nam się miejsce. Kate Melges z Greenpeace powiedziała w wywiadzie dla stacji telewizyjnej KIRO 7 z Seattle: „[Greenpeace] zajmuje stanowisko w sprawie zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi... popiera to, co musi się wydarzyć, czyli zakaz stosowania wszystkich plastikowych produktów jednorazowego użytku”.

Wybieraj produkty wielokrotnego użytku zamiast produktów jednorazowego użytku

Bardzo ważne jest, aby przemyśleć kulturę, w której powstaje tak wiele odpadów i stać się bardziej kreatywnym w sposób zrównoważony. Najlepiej jest kupować produkty, które nie są wykonane ani zapakowane w plastik. Inną ważną kwestią jest wybór przedmiotów wielokrotnego użytku zamiast jednorazowego użytku, co jest możliwe w wielu przypadkach. Na przykład, wybranie następujących opcji pomoże Ci zbliżyć się do stylu życia z minimalną ilością odpadów, jednocześnie zmniejszając Twój udział w generowaniu zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi: