Według dr. Mercoli
Z 101 606 zgłoszonymi przypadkami COVID-19 w 96 krajach i terytoriach na dzień 6 marca 2020 roku i bez znanego lekarstwa, ludzie szukają sposobów na ochronę przed infekcją. Logicznie rzecz biorąc, wiele osób ucieka się do noszenia masek na twarz podczas wyjścia na zewnątrz.
Ponieważ zakup masek staje się coraz trudniejszy, eksperci ds. zdrowia wydają publiczne oświadczenia, że maski nie chronią zdrowych ludzi przed infekcją. Czy to prawda? Czy może jest to próba zapewnienia odpowiedniej podaży pracownikom służby zdrowia? Według artykułu z 4 marca 2020 roku opublikowanego w Time:
„Wydaje się intuicyjnie oczywiste, że jeśli umieścisz coś – czy to szalik, czy maskę – przed nosem i ustami, odfiltruje to niektóre z wirusów znajdujących się w powietrzu” – mówi dr William Schaffner, profesor medycyny w wydziale chorób zakaźnych na Uniwersytecie Vanderbilt.
Jedyny problem: nie jest to skuteczne przeciwko chorobom układu oddechowego, takim jak grypa i COVID-19. Gdyby tak było, „CDC zaleciłoby to lata temu” – powiedział. „Nie robi tego, ponieważ tworzy rekomendacje oparte na podstawach naukowych”.
Czy maski chronią wyłącznie pracowników służby zdrowia?
Według amerykańskich Centrów Kontroli i Zapobiegania Chorobom maski chirurgiczne nie są przeznaczone do ochrony przed patogenami przenoszonymi w powietrzu i nie są uważane za ochronę dróg oddechowych. Są one zaprojektowane wyłącznie w celu zapobiegania przedostawaniu się dużych cząstek w kropelkach (które mogą zawierać patogeny) z ust i nosa.
Częściowym problemem jest to, że tego rodzaju maski nie osłaniają szczelnie twarzy. Większość ludzi ma również tendencję do częstego dotykania twarzy, w ten sposób przenosząc patogeny z rąk na twarz.
Według lekarza naczelnego USA dr. Jerome Adamsa, noszenie maski może faktycznie zwiększyć ryzyko infekcji, ponieważ większość osób dotyka twarzy jeszcze częściej, gdy ją nosi. CDC zaleca noszenie maski chirurgicznej tylko w przypadku:
- Ludzi z objawami, ponieważ maska będzie hamować rozprzestrzenianie się wirusa podczas kaszlu i kichania
- Opiekunów zakażonych pacjentów
Dr Nipunie Rajapakse, specjalista chorób zakaźnych w Klinice Mayo, wyjaśnia:
„Aktualne zalecenia dotyczące masek są takie, że jeśli jesteś chory, masz gorączkę i kaszel, możesz nosić maskę chirurgiczną, aby zapobiec przeniesieniu wirusa na inne osoby.
Jeśli jesteś zdrowy, noszenie maski nie przynosi dodatkowych korzyści, ponieważ maska nie jest hermetyczna i niekoniecznie zapobiega wdychaniu wirusów, które są bardzo małe”.
Co z maskami N95?
CDC nie zaleca również, aby ogół społeczeństwa nosił maski N95, które są zaprojektowane tak, aby ściśle przylegały do twarzy i potrafiły odfiltrować co najmniej 95% znacznie mniejszych (o wielkości 0,3 mikrona) cząstek unoszących się w powietrzu. Według amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków:
„Dla ogółu amerykańskiego społeczeństwa noszenie środków ochronnych układu oddechowego (takich jak maska N95) nie przynosi dodatkowych korzyści zdrowotnych, a bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia związane z COVID-19 uważa się za niskie”.
Jednak oglądając i słuchając wiadomości mało osób myśli, że ryzyko zdrowotne związane z COVID-19 zostało „uznane za niskie”. Być może dziennikarze nie dostali tej informacji?
Tak czy inaczej, dziwne wydaje się to, że maski chirurgiczne i maski z filtrem N95 są powszechnie uważane za kluczowe narzędzia kontroli zakażeń w placówkach służby zdrowia, ale opinia publiczna jest teraz informowana, że nie będą chronić przed chorobami układu oddechowego, takimi jak COVID-19.
Co mówią badania?
Więc jaka jest prawda na temat używania masek? Czy chronią tylko pracowników służby zdrowia przed zachorowaniem, a w przypadku osób chorych przed rozprzestrzenianiem wirusa na innych, czy też mogą zapobiec zarażeniu zdrowych osób? Badanie opublikowane w 2009 roku w Emerging Infectious Diseases miało na celu odpowiedzieć na to pytanie w dobie wybuchu ptasiej grypy (H5N1). Według autorów badania:
„Przeprowadziliśmy prospektywne, randomizowane badanie klastrowe, w którym porównano maski chirurgiczne, niedopasowane maski P2 i brak masek w zapobieganiu chorobom grypopodobnym (ILI) w gospodarstwach domowych.
W sezonach zimowych 2006 i 2007 obserwowano 286 dorosłych osób ze 143 gospodarstw domowych, które były narażone na choroby układu oddechowego ... Stosowanie masek wiązało się ze znacznie zmniejszonym ryzykiem infekcji ILI.
Doszliśmy do wniosku, że stosowanie masek w gospodarstwie domowym wiąże się z niską przyczepnością i jest nieskuteczne w kontrolowaniu sezonowych ILI. Jeśli maska szczelnie by przylegała, jej użycie może zmniejszyć transmisję wirusa podczas ciężkiej pandemii grypy”.
Innymi słowy, użycie maski było nieskuteczne z powodu jej niskiej przyczepności, a nie dlatego, że nie zapobiegają przenoszeniu choroby. W rzeczywistości, gdyby więcej osób nosiło maski, wskaźniki infekcji byłyby prawdopodobnie niższe.
Maski na twarz są „niedoceniane” w kontroli zakażeń
W artykule pt. „Disrupting the Transmission of Influenza A: Face Masks and Ultraviolet Light as Control Measures", opublikowanym w Health Policy and Ethics w 2007 roku, stwierdzono:
„W przypadku pandemii grypy, w której może brakować skutecznych szczepionek i leków przeciwwirusowych, zahamowanie przenoszenia wirusa grypy będzie jedyną realną strategią ochrony społeczeństwa. Omawiamy dwie takie procedury – maski na twarz i światło ultrafioletowe (UV).
W dużej mierze przeoczone, potencjalna użyteczność każdej z nich jest niedoceniana. Skuteczność jednorazowych masek na twarz można zwiększyć przez uszczelnienie krawędzi maski na twarzy. Maski wielokrotnego użytku powinny być składowane, ponieważ podaż masek jednorazowych prawdopodobnie okaże się nieodpowiednia…”
W artykule podkreślono kilka czynników, które mogą sprawić, że maski będą zawodne i nieskuteczne. Występuje problem dopasowania maski do twarzy i jej uszczelnienia, fakt, że nie można ich ponownie użyć wielokrotnie, ryzyko zanieczyszczenia kontaktowego podczas dotykania lub zdejmowania maski oraz fakt, że oczy również są miejscem wejścia dla wirusa.
Zastosowanie maski może nie być skuteczne w izolacji
To powiedziawszy, badania dotyczące wskaźników przenoszenia chorób wśród osób używających masek na twarz lub masek N95 wykazały sprzeczne wyniki. Niektórzy twierdzą, że zmniejszają ryzyko infekcji, podczas gdy inni uważają, że nie są bardziej skuteczne niż mycie rąk. Przykładem może być następujący fragment systematycznego przeglądu opublikowanego w 2012 roku:
„Istnieją ograniczone dane dotyczące stosowania masek w celu ograniczenia przenoszenia grypy… Kryteria włączenia do przeglądu obejmowały randomizowane kontrolowane badania oraz quasi-eksperymentalne i obserwacyjne badania ludzi… z wynikiem potwierdzonej laboratoryjnie lub klinicznie zdiagnozowanej grypy i innych wirusowych infekcji dróg oddechowych.
Zakwalifikowano 17 badań. W sześciu z ośmiu randomizowanych kontrolowanych badań nie stwierdzono istotnych różnic między grupą kontrolną i interwencyjną (noszenie masek z lub bez higieny rąk; maski N95/P2).
W jednym badaniu przeprowadzonym w gospodarstwie domowym stwierdzono, że noszenie maski w połączeniu z odkażaniem rąk ograniczało wtórne przenoszenie infekcji górnych dróg oddechowych/chorób przypominających grypę/grypy potwierdzonej laboratoryjnie…
W jednym badaniu szpitalnym stwierdzono niższy odsetek klinicznych chorób układu oddechowego związanych z użyciem maski N95 w porównaniu z maskami medycznymi.
W ośmiu z dziewięciu retrospektywnych badań obserwacyjnych stwierdzono, że stosowanie maski było niezależnie związane ze zmniejszonym ryzykiem ciężkiego ostrego zespołu oddechowego (SARS)…
Żadne z badań nie wykazało jednoznacznego związku między stosowaniem maski a ochroną przed zakażeniem grypą. Niektóre dowody sugerują, że stosowanie maski najlepiej podejmować w ramach pakietu ochrony osobistej, zwłaszcza higieny rąk. Skuteczność masek jest prawdopodobnie związana ze wczesnym, spójnym i prawidłowym użyciem”.
Zalecane strategie zapobiegania infekcjom
Obecnie urzędy ds. zdrowia zalecają stosowanie następujących strategii w celu zminimalizowania rozprzestrzeniania się infekcji:
- Często myj ręce mydłem i wodą przez co najmniej 20 sekund
- Unikaj dotykania oczu, nosa i ust
- Podczas kaszlu zasłoń twarz jednorazową chusteczką lub zrób to w zgięcie łokcia. Wyrzuć chusteczkę do kosza na śmieci i umyj ręce
- Jeśli źle się poczujesz, pozostań w domu i unikaj miejsc publicznych
Jeśli masz objawy choroby, takie jak kaszel lub kichanie, pamiętaj o założeniu maski chirurgicznej, aby ograniczyć rozprzestrzenianie się wirusa, gdy przebywasz w pobliżu innych osób. Jeśli chodzi o to, czy powinieneś nosić maskę, aby zapobiec zarażeniu COVID-19 (lub innej chorobie zakaźnej), odpowiedź jest nieco bardziej nieuchwytna. Na podstawie opublikowanych dowodów wydaje się jednak, że maski mogą być co najmniej umiarkowanie pomocne, pod warunkiem, że:
- Używasz ich konsekwentnie;
- Używasz maski N95 lub N100, prawidłowo ją zakładając w celu zapewnienia właściwego uszczelnienia;
- Nie dotykasz maski podczas noszenia (jeśli kropelki wylądowały na masce, wirusy w kropelkach nadal są zakaźne i mogą przenosić się na ręce. Więc jeśli dotkniesz maski, musisz umyć ręce);
- Prawidłowo zdejmujesz maskę (z tego samego powodu, co powyżej);
- Używasz maski jednocześnie z częstym myciem rąk i innymi podstawowymi zaleceniami dotyczącymi higieny.
Nadal istnieje wiele niewiadomych na temat COVID-19
Nadal nie wiemy wielu rzeczy o COVID-19, jego pochodzeniu, mechanizmach infekcji, szybkości inkubacji i transmisji oraz o leczeniu. Obecnie okres inkubacji wydaje się wynosić od 2 do 14 dni, co nie jest dokładnym pomiarem.
Problem komplikuje odkrycie, że wirus może się rozprzestrzeniać w okresie inkubacji i może pozostać zaraźliwy przez nieokreślony czas, nawet po wyzdrowieniu. 30 stycznia 2020 roku niemieccy lekarze zgłosili przypadek przeniesienia wirusa z bezobjawowego nosiciela, mówiąc:
„… Godne uwagi jest to, że transmisja wirusa następowała podczas okresu inkubacji pacjenta, u którego choroba była krótka i niespecyficzna.
Fakt, że osoby bezobjawowe są potencjalnymi źródłami infekcji 2019-nCoV, może uzasadniać ponowną ocenę dynamiki transmisji wirusa.
W tym kontekście wykrycie 2019-nCoV i wysokiego obciążenia wirusem plwociny u pacjenta, który wyzdrowiał (Pacjent 1), budzi obawy o przedłużone wydalanie 2019-nCoV po wyzdrowieniu”.
Jeśli chodzi o sposób rozprzestrzeniania się, wirus może przenosić się z jednej osoby na drugą przez kropelki z dróg oddechowych emitowane podczas mówienia, kaszlu lub kichania. Oprócz wdychania wirusa, możesz zostać zarażony przez dotknięcie zanieczyszczonej powierzchni, uścisk dłoni, picie z jednej szklanki lub dzielenie przyborów z osobą zakażoną, która przechodzi chorobę bezobjawowo lub objawowo, a do zarażenia może dojść nawet do kilku dni po wyzdrowieniu.
Jeśli COVID-19 może rozprzestrzeniać się w okresie inkubacji i przez pewien czas po wyzdrowieniu, noszenie maski na twarz jako strategii zapobiegawczej może być rozsądne. W końcu maski chirurgiczne mają na celu ograniczenie rozprzestrzeniania się wirusa.
Jeśli nie wiesz, czy zostałeś narażony, nie będziesz wiedział, czy zarażasz. Ograniczenie noszenia masek do osób, które mają objawy oznacza, że ludzie będą chodzić i rozprzestrzeniać chorobę przez okres do dwóch tygodni. Jeśli mają na sobie maskę, ograniczają rozprzestrzenianie wirusa.
Chociaż nie jest to krótkoterminowe rozwiązanie obecnego niedoboru masek ochronnych, być może rozsądniej byłoby zwiększyć globalną produkcję w ramach przygotowań do tego rodzaju epidemii.