Które mydło jest najlepsze do zapobiegania infekcjom?

Według dr. Mercoli

Higiena rąk na lotniskach może znacznie zmniejszyć ryzyko pandemii

Jak zauważono w badaniu opublikowanym w grudniu 2019 roku w czasopiśmie Risk Analysis, w którym badano wzorce rozprzestrzeniania się wirusów grypy, loty międzykontynentalne umożliwiają błyskawiczne rozprzestrzenianie się zakaźnych patogenów.

Oprócz prędkości, z jaką zarażona osoba może podróżować z jednego kraju do drugiego, ryzyko rozprzestrzeniania się choroby pandemicznej zwiększa się podczas podróży samolotem z tego prostego powodu, że samoloty przewożą duże grupy ludzi w ograniczonej przestrzeni z ograniczonymi możliwościami odpowiedniego zadbania o higienę.

Gdyby ludzie częściej myli ręce podczas podróży, ryzyko infekcji pandemicznej mogłoby zostać znacznie zmniejszone – według przytoczonego badania, nawet o 69% – co jest informacją, której nie należy ignorować.

Do najbardziej skażonych powierzchni, których często dotykają pasażerowie na lotniskach i w samolotach, należą samoobsługowe ekrany do odprawy, podłokietniki, poręcze, przyciski, klamki do drzwi, siedzenia, stoliki i uchwyty łazienkowe. Według przytoczonego badania, 10 kluczowych portów lotniczych o największym wskaźniku rozprzestrzeniania się infekcji to:

Dotykanie twarzy jest wektorem transmisji chorób

Jeśli uważasz, że Twoje ręce są czyste tylko dlatego, że wyglądają na czyste, nadszedł czas na przemyślenie tego. Wirusy i bakterie są mikroskopijne i nie ma absolutnie żadnego sposobu, aby sprawdzić, czy ręce są wolne od zarazków. Zakłada się, że tak nie jest.

Częste mycie rąk w sezonie grypy i innych epidemii jest kluczowym środkiem bezpieczeństwa, po części dlatego, że większość ludzi dotyka twarzy średnio 23 razy na godzinę.

Jak zauważono w American Journal of Infection Control, przyzwyczajenie dotykania twarzy jest wektorem do samo zarażania i przenoszenia chorób zakaźnych. Innymi słowy, za każdym razem, gdy dotykasz twarzy, ryzykujesz wprowadzeniem patogenów chorobotwórczych do organizmu, ponieważ mogą zostać przeniesione z rąk na twarz.

Przesłanie jest takie, że dotykanie ust, nosa i oczu jest powszechnym i w dużej mierze nieświadomym zachowaniem powodującym rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych. Lekarstwem na to zachowanie jest regularne mycie rąk, a zwłaszcza po niektórych czynnościach:

• Za każdym razem, gdy odwiedzasz placówkę opieki zdrowotnej — przed wejściem do pokoju pacjenta i przed opuszczeniem pomieszczenia należy umyć ręce. Szacuje się, że 1 na 4 pacjentów wychodzi ze szpitala z zarazkami na rękach, co sugeruje, że pacjenci powinni bardziej uważać na mycie rąk w miejscach opieki zdrowotnej
• Bezpośrednio przed jedzeniem
• Po skorzystaniu z toalety i po każdej zmianie pieluchy
• Przed i po opiece nad chorym i/lub leczeniu skaleczenia lub rany

Nabierz nawyku czyszczenia telefonu komórkowego

Nawiasem mówiąc, telefony komórkowe to kolejny znaczący wektor dla chorób zakaźnych. Nawet jeśli często myjesz ręce, gdy tylko dotkniesz telefonu komórkowego, ponownie zanieczyścisz ręce i możesz przenieść te zarazki na wszystko, czego dotkniesz.

Zatem nawyk regularnego czyszczenia telefonu jest w Twoim interesie. Magazyn PC sugeruje stosowanie ściereczek do soczewek zawierających alkohol, zwykle używanych do czyszczenia obiektywów aparatu. Pamiętaj również o wyczyszczeniu obudowy telefonu i zwróceniu uwagi na jego tył, jeśli używasz czytnika linii papilarnych do odblokowania telefonu.

Właściwa technika mycia rąk

Teraz nawet ludzie, którzy regularnie myją ręce, mogą nie robić tego poprawnie, tracąc w ten sposób ważną okazję do powstrzymania rozprzestrzeniania się zarazków. Aby upewnić się, że faktycznie usuwasz zarazki podczas mycia rąk, postępuj zgodnie z tymi wskazówkami:

1. Użyj ciepłej wody
2. Użyj łagodnego mydła
3. Pokryj pianą z mydła całe ręce aż do nadgarstków, myjąc je przez co najmniej 20 sekund
4. Upewnij się, że pokrywasz mydłem wszystkie powierzchnie, w tym grzbiety dłoni, nadgarstki, miejsca między palcami oraz wokół i poniżej paznokci
5. Dokładnie opłucz ręce pod bieżącą wodą
6. Wytrzyj ręce czystym ręcznikiem lub pozwól im wyschnąć na powietrzu
7. W miejscach publicznych używaj ręcznika papierowego również po to, aby otworzyć drzwi i uchronić się przed zarazkami, które się na nich znajdują

Dlaczego mydło jest najbardziej skuteczne w walce z wirusami?

Upewnij się, że korzystasz z najbardziej skutecznych produktów. Wbrew powszechnemu przekonaniu mydło antybakteryjne NIE jest idealne do zabijania chorobotwórczych wirusów znajdujących się na rękach. Podobnie jak antybiotyki, mydło antybakteryjne działa tylko na bakterie, a nie na wirusy.

Nawet w przypadku bakterii badania wykazały, że mydło antybakteryjne nie zapewnia dodatkowych korzyści w porównaniu ze zwykłym mydłem.

Jeśli chodzi o wirusy, zwykłe mydło działa najlepiej. Jak szczegółowo opisano w serii postów na Twitterze profesora Palli Thordarsona, który specjalizuje się w chemii biomimetycznej, supramolekularnej i biofizycznej oraz nanomedycynie, mydło skutecznie zabija wirusa COVID-19, „jak i większość innych wirusów”.

Powodem tego jest to, że wirus jest „samoorganizującą się nanocząstką, której najsłabszym ogniwem jest dwuwarstwowa osłonka lipidowa (tłuszczowa)”. Mydło rozpuszcza tę błonę tłuszczową, powodując rozpad wirusa i czyniąc go nieszkodliwym. Nawet alkohol nie jest tak skuteczny do inaktywacji wirusów, chociaż może być bardziej praktyczny przy odkażaniu powierzchni innych niż dłonie i ciało.

Sposób działania mydła

Cząsteczka mydła nadaje się do mieszania oleju i wody, ponieważ ma wspólne cechy każdej z tych substancji. Cząsteczki mydła są amfipatyczne, co oznacza, że mają zarówno właściwości polarne, jak i niepolarne, co daje im zdolność rozpuszczania większości rodzajów cząsteczek.

Jak zauważył Thordarson, amfifile (substancje tłuszczowe) w mydle są „strukturalnie bardzo podobne do lipidów w błonie wirusa”, więc „cząsteczki mydła „konkurują” z lipidami w błonie wirusa”. Krótko mówiąc, mydło rozpuszcza „klej”, który utrzymuje wirusa razem.

Alkaliczność mydła tworzy również ładunek elektryczny, dzięki czemu mydło jest hydrofilowe (wykazujące powinowactwo do wody). Atomy wodoru w cząsteczkach wody mają ładunek nieznacznie dodatni, więc kiedy zmoczysz ręce, a następnie użyjesz mydła, cząsteczka ta z łatwością połączy się z najbliższą cząsteczką wody. Dlatego podczas mycia rąk pod bieżącą wodą zdekonstruowany wirus może zostać łatwo zmyty.

Używanie środków dezynfekujących na bazie alkoholu

Amerykańskie Centrum Kontroli i Prewencji Chorób zaleca mycie rąk mydłem i wodą. Odkażacz do rąk na bazie alkoholu jest zalecany tylko wtedy, gdy mydło i woda są niedostępne, ponieważ mydło skuteczniej eliminuje wirusy. Jak wspomniano na stronie internetowej CDC:

„Wiele badań wykazało, że środki odkażające o stężeniu alkoholu między 60–95% są bardziej skuteczne w zabijaniu zarazków niż te o niższym stężeniu alkoholu lub odkażacze do rąk niezawierające alkoholu.

Środki dezynfekujące do rąk bez 60–95% alkoholu 1) mogą nie działać równie dobrze w przypadku wielu rodzajów zarazków; oraz 2) ograniczają wzrost zarazków, zamiast je zabijać.

Używając środka dezynfekującego do rąk, nałóż produkt na dłonie jednej ręki (przeczytaj etykietę, aby dowiedzieć się, jaka jest odpowiednia ilość) i pocieraj produkt po powierzchni dłoni, aż wyschną”.

Jak zauważył Thordarson, wadą etanolu i innych alkoholi jest to, że nie mogą one rozpuścić błony lipidowej utrzymującej wirusa razem. Właśnie dlatego mydło i woda działają najlepiej.

To powiedziawszy, w przeglądzie opublikowanym w 2017 roku w Journal of Hospital Infection stwierdzono, że 80% roztwory etanolu były „wysoce skuteczne” przeciwko 21 różnym wirusom w ciągu 30 sekund, chociaż niektóre wirusy (wirus polio typu 1, kaliciwirus, wirus poliomawirusowy, wirus zapalenia wątroby typu A i wirus pryszczycy – choroby jamy ustnej) były bardziej wytrzymałe i wymagały użycia 95% roztworu alkoholu.

Według autorów, „spektrum wirusobójczej aktywności etanolu na poziomie 95%… obejmuje większość klinicznie istotnych wirusów”. Uważa się również, że dezynfekcja rąk środkiem o zawartości alkoholu co najmniej 60% eliminuje wirusa COVID-19.

Pamiętaj, że częste stosowanie produktów na bazie alkoholu może wysuszyć skórę i spowodować, że stanie się szorstka. To może faktycznie pogorszyć sytuację, ponieważ popękana skóra czyni Cię bardziej podatnym na infekcje zapewniając drobnoustrojom idealne miejsce wejścia do organizmu.

Czy mydło w kostce jest siedliskiem zarazków?

Innym powszechnym nieporozumieniem jest to, że mydło w płynie jest bardziej higieniczne niż mydło w kostce, ponieważ wiele różnych rąk może dotykać jednej kostki mydła. Jednak obawa, że mydło w kostce może zawierać zarazki, jest bezpodstawna. Chociaż sporadyczne badania udokumentowały obecność bakterii na mydle w kostce, żadne badanie nie wykazało, że mydło w kostce jest źródłem infekcji.

Pierwsze rygorystyczne badania poświęcone odpowiedzi na to pytanie opublikowano w 1965 roku. Naukowcy celowo zanieczyścili ręce uczestników badania prawie 5 miliardami bakterii, w tym szczepami wywołującymi choroby, takimi jak gronkowce i E. coli.

Następnie te osoby umyły ręce mydłem w kostce, po czym druga osoba umyła ręce używając tego samego mydła. Pobrano próbki z rąk drugich osób. Naukowcy odkryli, że bakterie nie zostały przeniesione. Naukowcy doszli do wniosku, że:

• Mydła w kostkach nie wspierają wzrostu bakterii w warunkach użytkowania
• Mydła w kostkach są z natury przeciwbakteryjne ze względu na swój fizyczno-chemiczny charakter
• Poziom bakterii, które mogą występować w mydle w kostce, nawet w ekstremalnych warunkach użytkowania (intensywne użytkowanie lub źle zaprojektowane nie zmywalne mydelniczki), nie stanowi zagrożenia dla zdrowia

Suszenie rąk ręcznikiem papierowym czy suszarką - co jest lepsze?

Wielu uważa, że korzystanie z suszarki powietrznej jest lepsze niż używanie papierowego ręcznika w publicznej toalecie. Zaskakujące może się wydawać, że suszarki mogą rozprzestrzeniać znacznie więcej zarazków niż ręczniki papierowe.

Ekolodzy z University of Oregon badają różne metody suszenia rąk, zauważając, że „większość badań wykazała, że suszarki na ciepłe powietrze mogą zwiększać liczbę bakterii na rękach”. Uważa się, że przyczyną wzrostu obciążenia bakteryjnego są następujące czynniki:

• Bakterie wewnątrz mechanizmu suszącego są wydmuchiwane podczas użytkowania
• Recyrkulowane powietrze jest wzbogacone w bakterie
• Bakterie znajdujące się w głębszych warstwach skóry uwalniają się, gdy dłonie są pocierane o siebie pod strumieniem gorącego powietrza
• Niektóre kombinacje powyższych

Inne badania wykazały, że szybkie suszarki strumieniowe rozpylają 1300 razy więcej materiału wirusowego do otoczenia niż ręczniki papierowe, rozpraszając wirusy na odległość do 10 stóp (3 m) od suszarki.

Przesłanie jest takie, że podczas korzystania z publicznej toalety lepiej jest zrezygnować z korzystania z suszarek i zamiast tego użyć ręcznika papierowego.

Podczas pandemii unikaj ręczników materiałowych

Ręczniki materiałowe są najmniej higieniczną alternatywą w sezonie grypy lub pandemii, ponieważ wiążą się z najwyższym ryzykiem zanieczyszczenia krzyżowego. Według badań przeprowadzonych w 2014 roku na uniwersytecie w Arizonie, ręczniki mogą być najbardziej zaraźliwym produktem w domu.

Testy wykazały, że aż 89% ręczników kuchennych i prawie 26% ręczników łazienkowych zostało zanieczyszczonych bakteriami E. coli – drobnoustrojami związanymi z zatruciem pokarmowym i biegunką. Głównym tego powodem jest używanie wilgotnych ręczników, które stanowią doskonałą pożywkę dla bakterii.

Wilgotne ręczniki materiałowe są również dobrym miejscem do rozwoju wirusów. Jak zauważono w badaniu opublikowanym w 2012 roku w Applied and Environmental Microbiology, ręczniki materiałowe mogą łatwo przenosić wirusy z jednej powierzchni na drugą.

Dlatego odkażając dom (co jest wskazane, zwłaszcza gdy ktoś w domu jest chory), najlepiej użyć ręcznika papierowego. Gdy minie bezpośrednie ryzyko infekcji, możesz wrócić do używania ręczników materiałowych wielokrotnego użytku do codziennego sprzątania.