Według dr. Mercoli
W latach 70. mniej niż 4 procent Amerykanów cierpiało na kamienie nerkowe. Do lat dziewięćdziesiątych liczba ta wzrosła do ponad 5 procent. Dzisiaj, przy stale rosnących wskaźnikach, kamienie nerkowe wystąpią u jednego na 10 dorosłych Amerykanów w pewnym momencie ich życia – zwykle w wieku od 20 do 50 lat.
W większości przypadków kamienie nerkowe przechodzą bez powodowania trwałych uszkodzeń, ale ból podczas ich przejścia może być rozdzierający. Kamienie nerkowe są również czasami związane z bólem dolnej części pleców, bólem brzucha, nudnościami lub wymiotami, gorączką i dreszczami.
Ogólnie rzecz biorąc, im większy kamień, tym więcej bólu i objawów spowoduje. Czasami potrzebne są inwazyjne zabiegi, aby usunąć kamienie, a każdego roku ponad pół miliona ludzi udaje się na izby przyjęć w USA z powodu kamieni nerkowych.
Gdy już je masz, rośnie ryzyko ponownego wystąpienia kamieni. Około 35 do 50 procent ludzi będzie miało kolejny atak kamieni nerkowych w ciągu pięciu lat, chyba że zostaną wprowadzone zmiany. Jakie zmiany? Zgodnie z nowymi wytycznymi wydanymi przez American College of Physicians (ACP), jedną z najprostszych strategii jest picie większej ilości wody.
Utrzymanie odpowiedniego nawodnienia zmniejsza ryzyko nawrotu kamieni nerkowych
Czynnikiem ryzyka numer jeden dla kamicy nerkowej jest picie niewystarczającej ilości wody. Jeśli nie pijesz wystarczającej ilości wody, Twój mocz będzie miał wyższe stężenie substancji, które mogą się wytrącać i tworzyć kamienie.
Związki chemiczne tworzące kamień obejmują wapń, szczawian, moczan, cysteinę, ksantynę i fosforan. Te substancje chemiczne powinny być wydalane z moczem przez nerki, ale jeśli jest za mało płynu, mogą łączyć się ze sobą, tworząc kamienie. Według National Kidney Foundation:
„W moczu są rozpuszczone różne odpady. Kiedy w zbyt małej ilości płynu jest za dużo odpadów, zaczynają tworzyć się kryształy. Kryształy przyciągają inne pierwiastki i łączą się, tworząc bryłę, która powiększy się, chyba że wydostanie się z organizmu wraz z moczem… U większości osób wystarczająca ilość płynu wymywa kryształki lub inne substancje chemiczne zawarte w moczu, co zapobiega tworzeniu się kamieni”.
Nowe wytyczne ACP wzywają osoby, które miały kamienie nerkowe w przeszłości, do zwiększenia spożycia płynów, aby wydalały co najmniej dwa litry moczu dziennie, co według nich może zmniejszyć nawrót kamieni o co najmniej połowę. Aby to osiągnąć, zalecają zwiększone spożycie płynów w ciągu dnia, wskazując, że zarówno woda, jak i woda mineralna są korzystne.
Badania pokazują, że wśród pacjentów z kamieniami nerkowymi, u osób, które zwiększyły nawodnienie tak, aby wydalać dwa litry moczu dziennie, wskaźnik nawrotów wyniósł 12 procent w porównaniu z 27 procentami wśród osób, które nie zwiększyły spożycia płynów.
National Kidney Foundation zaleca picie więcej niż 12 szklanek wody dziennie, ale prostszym sposobem sprawdzenia, czy pijesz wystarczającą ilość wody, jest sprawdzenie koloru moczu; kolor moczu powinien być jasny, jasnożółty (ciemniejszy mocz jest bardziej skoncentrowany).
Zapotrzebowanie na wodę u każdej osoby jest inne, w zależności od konkretnych potrzeb metabolicznych i poziomu aktywności, ale utrzymanie jasnożółtego moczu znacznie przyczyni się do zapobiegania kamicy nerkowej.
Pamiętaj, aby zwiększać spożycie wody za każdym razem, gdy zwiększasz aktywność i gdy jesteś w cieplejszym klimacie. Jeśli zdarzy Ci się przyjmować suplementy multiwitaminowe lub zawierające witaminy z grupy B, w tym witaminę B2 (ryboflawinę), kolor Twojego moczu będzie bardzo jasnożółty, prawie fluorescencyjny, a to nie pozwoli Ci użyć koloru moczu jako wskaźnika stanu nawodnienia.
Woda zmniejsza ryzyko, ale napoje gazowane je zwiększają
Jedna ważna kwestia: nie każdy napój wpłynie na zwiększenie wydalania moczu. Podczas gdy woda i woda mineralna mają działanie ochronne, picie napojów gazowanych wiąże się ze zwiększeniem ryzyka powstawania kamieni nerkowych, być może dlatego, że zawarty w tych napojach kwas fosforowy zakwasza mocz, co sprzyja tworzeniu się kamieni.
Ponadto w jednym z południowoafrykańskich badań stwierdzono, że picie napojów gazowanych zaostrza warunki w moczu, które prowadzą do powstawania kamieni nerkowych ze szczawianu wapnia. Problemem jest także cukier, w tym fruktoza (i syrop glukozowo-fruktozowy).
Dieta bogata w cukier może zwiększyć ryzyko kamicy nerkowej, ponieważ cukier zaburza relacje mineralne w organizmie, zakłócając wchłanianie wapnia i magnezu. Spożywanie niezdrowych cukrów i napojów gazowanych przez dzieci jest ważnym czynnikiem wpływającym na to, że kamienie nerkowe mogą wystąpić nawet u dzieci w wieku 5 lat.
Cukier może również zwiększać wielkość nerek i powodować patologiczne zmiany w nerce, takie jak tworzenie się kamieni nerkowych. Według National Kidney Foundation należy zwrócić szczególną uwagę na kontrolowanie poziomu fruktozy:
„Jedzenie zbyt dużej ilości fruktozy koreluje ze zwiększonym ryzykiem rozwoju kamieni nerkowych. Fruktozę można znaleźć w cukrze stołowym i syropie glukozowo-fruktozowym. U niektórych osób fruktoza może być metabolizowana do szczawianu”.
Więc jeśli pijesz napoje gazowane, ich ograniczenie lub wyeliminowanie z diety jest ważną strategią do wdrożenia. W jednym badaniu osoby z kamieniami nerkowymi, które usunęły napoje gazowane z diety, zmniejszyły ryzyko nawrotu kamieni o około 15 procent.
Kamienie nerkowe zostały powiązane ze zwiększonym ryzykiem złamań kości
Jak wspomniano, kamienie nerkowe zwykle mijają bez trwałych powikłań, jednak istnieje pewne długoterminowe ryzyko. Na przykład, kamienie nerkowe zwiększają ryzyko zachorowania na przewlekłą chorobę nerek, a nowe badania pokazują również, że mogą być związane z bardziej kruchymi kościami.
Wcześniejsze badania sugerowały, że osoby z kamieniami nerkowymi mają niższą gęstość mineralną kości. W nowym badaniu wykorzystano dane ponad 52 000 osób i wykazano, że osoby z kamieniami nerkowymi są znacznie bardziej narażone na złamania kości. Konkretnie:
- Mężczyźni z kamieniami nerkowymi byli o 10 procent bardziej narażeni na złamania kości niż mężczyźni bez nich
- Nastolatkowie z kamieniami nerkowymi mieli o 55 procent wyższe ryzyko złamań kości niż osoby bez nich
- Kobiety z kamieniami nerkowymi miały zwiększone ryzyko złamania od 17 do 52 procent w zależności od wieku (od 20 do 60 lat); kobiety w wieku 30–39 lat miały najwyższe ryzyko
Fluorek również jest związany z kamieniami nerkowymi
Jeśli mieszkasz w okolicy z fluorowaną wodą pitną (taką jaka występuje w większości Stanów Zjednoczonych), możesz być zainteresowany tym, że wysoki poziom fluoru w wodzie jest związany z kamieniami nerkowymi. Stan ten był prawie pięciokrotnie częstszy w obszarze o wysokim poziomie fluoru (3,5 do 4,9 części na milion lub ppm) niż w podobnym obszarze bez wysokiego poziomu fluoru w wodzie.
Ogólnie rzecz biorąc, częstość występowania kamieni nerkowych w obszarze o wysokiej zawartości fluoru była prawie dwukrotnie większa u osób z fluorozą niż u osób bez nich. Fluoroza zębów – stan, w którym szkliwo zębów stopniowo odbarwia się i powstają przebarwienia – jest jedną z pierwszych oznak nadmiernej ekspozycji na fluor.
Ostatecznie może to doprowadzić do poważnego uszkodzenia zębów, a co gorsza... Ważne jest, aby zdać sobie sprawę, że fluoroza zębów NIE JEST problemem „tylko kosmetycznym”. Może to również wskazywać, że reszta ciała, taka jak kości i narządy wewnętrzne, w tym mózg, również została narażona na działanie fluoru. Innymi słowy, jeśli fluor wywiera szkodliwy wizualnie wpływ na powierzchnię zębów, można być praktycznie pewnym, że uszkadza również inne części ciała, takie jak kości. System filtracji wody z odwróconą osmozą pomoże usunąć fluor z wody pitnej.
Aktywność fizyczna, unikanie przejadania się to dwa bardziej skuteczne narzędzia do zapobiegania kamieniom nerkowym
Jesteś bardziej podatny na kamienie nerkowe, jeśli jesteś przykuty do łóżka lub siedzisz przez dłuższy czas, częściowo dlatego, że ograniczona aktywność powoduje uwalnianie większych ilości wapnia przez kości. Aktywność fizyczna pomoże również rozwiązać problem wysokiego ciśnienia krwi – stanu, który podwaja ryzyko wystąpienia kamieni nerkowych. Nawet niewielkie ilości ćwiczeń mogą być korzystne dla zmniejszenia ryzyka. W badaniu z udziałem ponad 84 000 kobiet w okresie pomenopauzalnym stwierdzono, że osoby, które ćwiczyły, miały do 31% mniejsze ryzyko wystąpienia kamieni nerkowych. Powiązanie to występowało nawet przy niewielkiej aktywności fizycznej.
Badania wykazały niższe ryzyko po trzech godzinach marszu w tygodniu, czterech godzinach lekkiego ogrodnictwa lub zaledwie jednej godzinie umiarkowanego joggingu. Jeśli chodzi o dietę, kobiety, które spożywały ponad 2200 kalorii dziennie, zwiększały ryzyko wystąpienia kamieni nerkowych nawet o 42 procent. Otyłość również zwiększała to ryzyko. Należy zauważyć, że chociaż otyłość zwiększa ryzyko kamicy nerkowej, operacja odsysania tłuszczu, która zmienia układ trawienny, czyni je bardziej powszechnymi. Po operacji odsysania tłuszczu poziomy szczawianu są zwykle znacznie wyższe (szczawian jest najczęstszym rodzajem kryształu kamienia nerkowego).
3 dodatkowe sposoby dietetyczne pozwalające uniknąć kamieni nerkowych
Już omówiliśmy picie dużej ilości wody i unikanie napojów gazowanych, nadmiaru cukru i fruktozy. Co jeszcze może pomóc zmniejszyć ryzyko kamicy nerkowej?
1. Upewnij się, że otrzymujesz wystarczającą ilość magnezu — Magnez jest odpowiedzialny za ponad 300 reakcji biochemicznych w organizmie człowieka, a niedobór tego minerału został powiązany z kamieniami nerkowymi. Szacuje się, że 80 procent Amerykanów ma niedobór magnezu więc może to być główny czynnik. Magnez odgrywa ważną rolę w przyswajaniu wapnia przez organizm, ponieważ jeśli spożywasz zbyt dużo wapnia bez odpowiedniej ilości magnezu, nadmiar wapnia może faktycznie stać się toksyczny i przyczynić się do chorób, takich jak kamienie nerkowe.
Magnez pomaga zapobiegać łączeniu się wapnia ze szczawianem, który, jak wspomniano, jest najczęstszym rodzajem kamienia nerkowego. Zielone warzywa liściaste, takie jak szpinak i boćwina, są doskonałym źródłem magnezu, a jednym z najprostszych sposobów upewnienia się, że jesz ich wystarczająco dużo, jest wyciskanie soków z warzyw. Sok warzywny jest doskonałym źródłem magnezu, podobnie jak niektóre ziarna i orzechy, takie jak migdały i nasiona, np. nasiona dyni, słonecznika i sezamu. Awokado również jest dobrym źródłem magnezu.
2. Jedz pokarmy bogate w wapń (ale uważaj na suplementy) — W przeszłości osoby cierpiące na kamienie nerkowe były ostrzegane, aby unikały pokarmów bogatych w wapń, ponieważ wapń jest głównym składnikiem większości kamieni nerkowych. Obecnie istnieją dowody na to, że unikanie wapnia może wyrządzić więcej szkody niż pożytku. Harvard School of Public Health przeprowadził badanie z udziałem ponad 45 000 mężczyzn, a mężczyźni, którzy stosowali dietę bogatą w wapń, mieli o jedną trzecią mniejsze ryzyko wystąpienia kamieni nerkowych niż osoby spożywające niższe ilości wapnia. Okazuje się, że dieta bogata w wapń blokuje reakcję chemiczną, która powoduje tworzenie się kamieni.
Wapń wiąże się ze szczawianami (z pożywienia) w jelicie, co następnie zapobiega ich wchłanianiu do krwi, a następnie przenoszeniu do nerek. Tak więc szczawiany w moczu mogą być ważniejsze dla ryzyka tworzenia kryształów kamieni nerkowych ze szczawianu wapnia niż wapń w moczu. Należy zauważyć, że dla zdrowia korzystny jest wapń z żywności – a nie suplementy wapnia, które w rzeczywistości zwiększają ryzyko wystąpienia kamieni nerkowych o 20 procent.
3. Unikaj niesfermentowanej soi — Soja i produkty spożywcze na bazie soi mogą promować powstawanie kamieni nerkowych u osób ze skłonnością do nich, ponieważ mogą zawierać wysoki poziom szczawianów, które mogą wiązać się z wapniem w nerce tworząc kamienie nerkowe. To tylko jeden z powodów, dla których niesfermentowana soja – taka jak w mleku sojowym, burgerach sojowych, lodach sojowych, a nawet tofu – nie jest zdrową żywnością. Mocno wierzę, że dojdziesz do tego samego wniosku, co ja – to znaczy, że ryzyko spożywania niesfermentowanych produktów sojowych przewyższa wszelkie możliwe korzyści.