Według dr. Mercoli
Żelazo jest niezbędne dla setek funkcji biologicznych, w tym syntezy DNA, transportu tlenu i zużycia energii. Żelazo stanowi około 6% ludzkiego ciała, a 25% z tego jest magazynowane w postaci ferrytyny. Żelazo jest niezbędne każdej żywej istocie. Rośliny, zwierzęta, bakterie, a nawet komórki rakowe nie przetrwałyby bez żelaza.
Rośliny używają tego pierwiastka do wytwarzania chlorofilu, podczas gdy zwierzęta i ludzie potrzebują go do wytwarzania hemoglobiny w celu transportu tlenu i dwutlenku węgla. Organizm odzyskuje żelazo z czerwonych krwinek i wchłania je z pożywienia. Częstym objawem niedoboru żelaza jest niedokrwistość. Jednak niedokrwistość nie zawsze występuje u dzieci z niedoborem żelaza.
Ponieważ żelazo jest potrzebne do rozwoju funkcji poznawczych i ustalenia normalnych wzorców zachowania, niedobór tego pierwiastka u dzieci może objawiać się słabą wydajnością w szkole. Istnieją ograniczone dowody, że stosowanie suplementacji może złagodzić szkody wyrządzone przez niedobór żelaza u małych dzieci.
Jednak wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że nadmiar żelaza jest częstszy niż niedobór żelaza i może powodować poważne problemy zdrowotne, w tym nowotwory i śmierć. Ponieważ organizm człowieka ma ograniczoną zdolność do wydalania żelaza, pierwiastek ten może łatwo gromadzić się w narządach, takich jak wątroba, serce i trzustka.
Nadmiar żelaza wpływa na stawy i metabolizm
Ponieważ żelazo znajduje się w całym ciele, nadmiar może spowodować rozwój wielu problemów i chorób. W jednym badaniu naukowcy odkryli, że nadmiar żelaza u osób z zespołem metabolicznym wpływał na ich ciśnienie krwi i inne wskaźniki ryzyka sercowo-naczyniowego, również na kontrolę glikemii.
Naukowcy przeanalizowali dane 64 osób, u których zdiagnozowano zespół metaboliczny. Pacjenci zostali losowo przydzieleni do jednej z dwóch grup. Członkowie pierwszej grupy oddali krew na początku badania i po czterech tygodniach. Ilość pobranej krwi zależała od poziomu żelaza u poszczególnych osób.
Naukowcy obserwowali czy nastąpiła zmiana skurczowego ciśnienia krwi, wrażliwości na insulinę, poziomu hemoglobiny A1c, poziomu glukozy w osoczu, częstości akcji serca i poziomu lipidów we krwi. Stwierdzili znaczące obniżenie skurczowego ciśnienia krwi w grupie, która oddała krew na początku i na końcu badania.
Nie stwierdzono istotnego wpływu na wrażliwość na insulinę, ale uczestnicy, którzy oddali krew, mieli niższy poziom glukozy we krwi, niższy poziom hemoglobiny A1c i mniejszą częstość akcji serca.
W innym badaniu naukowcy ocenili wynik oddawania krwi u osób z przewlekłą dną moczanową. Do badania włączono 12 osób z hiperurykemią, którzy oddawali część krwi w ciągu 28 miesięcy, aby utrzymać w organizmie możliwie najniższy poziom zapasów żelaza, bez wywoływania anemii.
Podczas badania zaobserwowali, że uczestnicy mieli znaczną redukcję liczby i nasilenia ataków dny moczanowej. Stwierdzono, że oddawanie krwi jest bezpieczne i korzystne.
Nadmiar żelaza jest bardziej powszechny niż niedobór
Żelazo jest również popularnym suplementem diety. Ponieważ jest dodawane do wielu multiwitamin i suplementów mineralnych, łatwo jest spożyć zbyt dużą ilość. Wiele przetworzonych produktów spożywczych również jest wzbogaconych w żelazo. Na przykład, dwie porcje wzbogaconych w żelazo płatków śniadaniowych mogą dostarczyć aż 44 mg tego pierwiastka, co niebezpiecznie zbliża się do górnej granicy tolerancji wynoszącej 45 mg dla osób dorosłych.
Jest to znacznie więcej niż zalecana dzienna porcja, która wynosi 8 mg dla mężczyzn i 18 mg dla kobiet przed menopauzą. Ponieważ organizm wydala tylko niewielkie ilości żelaza, prawie wszyscy dorośli mężczyźni i kobiety po menopauzie są narażeni na jego nadmiar, a wielu lekarzy nie docenia znaczenia kontrolowania poziomu tego pierwiastka. Kobiety, które regularnie tracą krew podczas miesiączki, nie mają tego samego ryzyka.
Innym czynnikiem przyczyniającym się do możliwości przeciążenia żelazem jest hemochromatoza. Jest to jedna z najbardziej rozpowszechnionych chorób genetycznych wśród Amerykanów. Wpływa niekorzystnie na regulację poziomu żelaza w organizmie, co oznacza, że osoby, które chorują, mają tendencję do wchłaniania większych ilości żelaza niż osoby zdrowe.
Do wystąpienia choroby potrzeba dwóch odziedziczonych kopii mutacji genetycznej, jednej od matki i jednej od ojca. Wyniki jednego z badań wykazały, że 40–70% osób z wadliwymi genami rozwija kliniczne objawy przeciążenia żelazem.
Inną częstą przyczyną nadmiaru żelaza jest regularne spożywanie alkoholu. Alkohol zwiększa ilość żelaza wchłanianego z diety. Innymi słowy, jeśli pijesz alkohol z żywnością bogatą w żelazo, prawdopodobnie wchłoniesz więcej żelaza niż potrzebujesz.
Inni czynniki mogą obejmować gotowanie w garnkach i patelniach, spożywanie przetworzonej żywności, picie wody o wysokiej zawartości żelaza oraz stosowanie wielu witamin i suplementów mineralnych razem.
Poważne niedobory krwi to kolejna konsekwencja pandemii COVID-19
Oddawanie krwi jest jednym z najprostszych sposobów na obniżenie poziomu ferrytyny i przeciążenia żelazem. Promuje zdrowie i może uratować życie komuś innemu. Niestety, Amerykański Czerwony Krzyż musiał odwołać prawie 2700 akcji pobrań krwi w całym kraju, kiedy ludzie zaczęli stosować dystans społeczny z powodu przepisów związanych z SARS-CoV-2.
Spowodowało to około 86 000 mniej pobrań krwi i doprowadziło do niedoboru krwi. Czerwony Krzyż pobiera krew w różnych stałych miejscach oraz podczas zorganizowanych akcji w miejscach pracy, na kampusach i w szkołach.
Ponad 80% pobranej krwi, pochodzi z krwiobusów. Chociaż istnieje wiele miejsc do oddawania krwi, co poprawia możliwość jej oddania, dostępność krwi pozostaje niska. Chris Hrouda, prezes Służby Biomedycznej Czerwonego Krzyża, wyraził swoje zaniepokojenie niedoborem krwi w rozmowie z dziennikarzem z Press Herald:
„Z naszego doświadczenia wynika, że amerykańska opinia publiczna zbiera się, aby wspierać potrzebujących w czasach niedoboru, a wsparcie podczas tego bezprecedensowego kryzysu zdrowia publicznego jest potrzebne bardziej niż kiedykolwiek. Niestety, kiedy ludzie przestają oddawać krew, zmusza to lekarzy do dokonywania trudnych wyborów dotyczących opieki nad pacjentem, dlatego potrzebujemy zdrowych osób, aby podwinęli rękaw i dali dar życia.
Wiemy, że ludzie chcą pomóc, ale w tym czasie mogą wahać się, czy przyjść i oddać krew. Chcemy zapewnić opinię publiczną, że oddawanie krwi jest procesem bezpiecznym i zastosowaliśmy dodatkowe środki ostrożności w naszych ośrodkach krwiodawstwa i krwiobusach, aby chronić wszystkich dawców”.
Aby oddać krew, potrzebujesz tylko karty dawcy krwi, prawa jazdy lub dwóch dokumentów tożsamości. Kwalifikują się osoby, które mają co najmniej 17 lat, ważą co najmniej 110 (50 kg) funtów, a ich stan zdrowia jest ogólnie dobry.
Dlaczego nadmiar żelaza może być niebezpieczny?
Na poziomie komórkowym żelazo może reagować z nadtlenkiem wodoru w wewnętrznej błonie mitochondrialnej. Jest to normalny etap komórkowego oddychania tlenowego. Jednak nadmiar żelaza katalizuje tworzenie zbyt wielu szkodliwych wolnych rodników hydroksylowych z nadtlenku.
Jest to ścieżka, która może przyspieszyć rozwój chorób przewlekłych. Ponadto badania pokazują również, że nadmiar żelaza promuje apoptozę i ferroptozę w kardiomiocytach. Ferroptoza to śmierć komórki zależna od żelaza i regulowana przez żelazo. Kardiomiocyty wytwarzają i kontrolują skurcze. Apoptoza to zaprogramowana śmierć chorych i zużytych komórek.
Nadmiar żelaza może upośledzać czynność serca przez nieprawidłowości mitochondrialne i śmierć komórek mięśniowych w sercu. Przeciążenie żelazem stanowi również problem w chorobie Alzheimera. Nagromadzenie żelaza zwiększa stres oksydacyjny, który powoduje „efekt rdzewienia” w mózgu, powszechnie występujący u pacjentów z chorobą Alzheimera.
Naukowcy sugerują, że obecność żelaza w płynie mózgowo-rdzeniowym jest silnie skorelowana z chorobą Alzheimera i charakterystycznym allelem ryzyka – APOE-ε4. Do tej pory konwencjonalne leczenie koncentrowało się na usuwaniu białek amyloidowych z mózgu. Chociaż podejście to wydawało się logiczne, sukces był ograniczony.
Obecne dowody wskazują, że zmniejszenie nadmiaru żelaza może być skutecznym sposobem spowolnienia lub zapobiegania chorobie Alzheimera.
GGT: predyktor toksyczności żelaza i śmiertelności
Drugim wymiernym czynnikiem mającym wpływ na toksyczność żelaza i śmiertelność jest transpeptydaza gamma-glutamylowa, czasami nazywana transferazą gamma-glutamylową (GGT). Jest to enzym wątrobowy zaangażowany w metabolizm glutationu oraz transport aminokwasów i peptydów. W wywiadzie przeprowadzonym z Gerry Koenig omawialiśmy GGT, wyniki pomiaru GGT i dlaczego jest to tak ważne dla zdrowia.
GGT może być stosowany jako marker przesiewowy na obecność nadmiaru wolnego żelaza, uszkodzenia wątroby oraz jako wskaźnik ryzyka nagłej śmierci sercowej i przewlekłej choroby nerek. W ostatnich latach naukowcy odkryli, że GGT wchodzi w interakcje z żelazem. Niski poziom zwykle chroni przed wysokimi poziomami ferrytyny.
Oznacza to, że jeśli poziom GGT jest niski, masz pewną ochronę, nawet jeśli poziom ferrytyny jest nieco wyższy niż idealny. Jednak, gdy zarówno poziom ferrytyny w surowicy, jak i GGT jest wysoki, oznacza to zwiększone ryzyko przewlekłych problemów zdrowotnych i wczesnej śmierci. Nawet jeśli poziom ferrytyny jest niski, należy zająć się podwyższonym poziomem GGT.
Chociaż test jest często stosowany jako marker alkoholowej choroby wątroby, wartość prognostyczna dotyczy również cukrzycy, zespołu metabolicznego, chorób sercowo-naczyniowych i śmiertelności z jakiejkolwiek przyczyny. GGT może być również stosowany jako wczesny marker miażdżycy, sztywności tętnic, cukrzycy ciążowej i różnych chorób wątroby, w tym wirusowego zapalenia wątroby.
Regularnie badaj poziom żelaza i GGT – utrzymuj optymalny poziom
Podobnie jak w przypadku wielu testów laboratoryjnych, normalne zakresy będą się różnić między laboratoriami i często są dalekie od idealnych, a normalne zakresy stosowane w przypadku GGT mogą nie być wystarczające do zapobiegania chorobom. Jak już wspominałem, zakres idealnego do „normalnego” poziomu GGT może być szeroki. Sugestie Koeniga, które mieszczą się w zakresie sugerowanym przez Klinikę Mayo, są następujące:
|
Idealny poziom GGT, jednostki na litr (U/L) |
Średni poziom, powyżej którego znacznie wzrasta ryzyko przewlekłej choroby |
„Normalny” poziom GGT |
Mężczyźni |
<16 U/L |
25 U/L |
Do 70 U/L |
Kobiety |
<9 U/L |
18 U/L |
Do 45 U/L |
Aby określić indywidualny optymalny zakres, należy zbadać zarówno poziom ferrytyny, jak i GGT. Według Koeniga, kobiety z poziomem GGT powyżej 30 jednostek na litr (U/L) są bardziej narażone na rozwój raka i choroby autoimmunologiczne. Podczas gdy inne testy mają szeroki zakres między tym, co zdrowe, a tym, co ryzykowne, zakres GGT decydujący o zdrowiu lub chorobie jest wyrażony pojedynczymi cyframi.
Idealny poziom ferrytyny u dorosłych mężczyzn i kobiet nie miesiączkujących wynosi od 30 nanogramów na mililitr (ng/ml) do 60 ng/ml. Niektóre laboratoria uważają za normalny zakres od 200 do 300 ng/ml, który jest zdecydowanie zbyt wysoki dla optymalnego zdrowia. Uważam, że idealny zakres wynosi od 20 ng/ml do 80 ng/ml.
Jak wykazano w powyższych badaniach, łatwo jest obniżyć poziom żelaza, oddając krew dwa lub trzy razy w roku. W przeszłości utrzymywałem poziom ferrytyny poniżej 100 ng/ml.
Jednakże, gdy rozpocząłem kompleksową strategię detoksykacji przy użyciu sauny w bliskiej i dalekiej podczerwieni, mój poziom ferrytyny spadał bez potrzeby oddawania krwi. Skuteczny program detoksykacji również może obniżyć poziom GGT.
Poprzez podniesienie poziomu glutationu, obniżasz poziom GGT. Aminokwas cysteina odgrywa ważną rolę w produkcji glutationu i można go znaleźć w serwatce, drobiu i jajach. Czerwone mięso i alkohol również podnoszą poziom GGT.