Kwas hialuronowy (znany również jako hialuronian) to polisacharyd znajdujący się w prawie każdej komórce organizmu. Jego główną funkcją jest zmniejszenie tarcia w stawach w celu utrzymania płynności ruchu oraz nawilżenie oczu. Jest to również kluczowy element skóry, który działa jako naturalne wsparcie skóry właściwej, dostarczając jej składniki odżywcze i utrzymując odpowiednie nawilżenie poprzez wyciąganie wody z organizmu. W rzeczywistości skóra zużywa większość kwasu hialuronowego – ponad połowę dostępnej ilości.
Organizm może wytwarzać kwas hialuronowy za pomocą enzymu – syntazy kwasu hialuronowego. Enzym łączy dwa cukry – kwas D-glukuronowy i N-acetyloglukozaminę – w celu wytworzenia kwasu hialuronowego.
Oprócz produkcji własnego kwasu hialuronowego można go również pozyskać z pożywienia. Mięsa pochodzące od zwierząt karmionych trawą, zwłaszcza wieprzowina, drób i wołowina, są bogate w ten kwas. Spożywanie wywaru kostnego z tych mięs jest korzystnym sposobem na uzyskanie tego kwasu z diety.
Ponadto niektóre pokarmy mogą pomóc w syntezie i optymalizacji produkcji kwasu hialuronowego w organizmie. Godne uwagi są produkty bogate w witaminę C, takie jak przyprawy i owoce cytrusowe. Korzystne są również produkty spożywcze bogate w magnez. Ciemnozielone warzywa, orzechy, fasola, awokado i banany to najlepsze wybory. Wynika to z tego, że niedobór magnezu jest związany z nieprawidłowościami dotyczącymi kwasu hialuronowego.
Historia kwasu hialuronowego
Kwas hialuronowy został po raz pierwszy odkryty w ciele szklistym krowiego oka w 1934 roku przez dr. Karla Meyera – urodzonego w Niemczech biochemika z Columbia University. Podczas przeprowadzania eksperymentów dowiedział się, że to właśnie ta substancja pomogła oku zachować swój kształt. Dr Meyer spekulował, że może mieć ona zastosowanie terapeutyczne.
W latach 40. odkryto, że grzebienie koguta stają się bogate w kwas hialuronowy w odpowiedzi na testosteron. Tego odkrycia dokonał dr Endre Balazs, węgierski naukowiec i światowy lider w dziedzinie biochemii okulistycznej, który również pracował na Uniwersytecie Columbia. Ponieważ grzebienie koguta były bardziej obfite w kwas hialuronowy niż oczy krów, ze względów ekonomicznych stały się ulubionym źródłem kwasu hialuronowego.
Innym sposobem przemysłowej produkcji kwasu hialuronowego są bakterie. Naukowcy dowiedzieli się, że bakterie paciorkowców grupy A i C mają zdolność wytwarzania kwasu hialuronowego. W świetle tego odkrycia naukowcy sfermentowali drobnoustroje i wyekstrahowali kwas hialuronowy w celu jego oczyszczenia. Z biegiem czasu inni naukowcy odkryli, że szczepy takie jak Agrobacterium, E. coli, Bacillus i Lactococcus również mogą być stosowane do produkcji kwasu hialuronowego.
Różne zastosowania i potencjalne zalety kwasu hialuronowego
Naukowcy uważają, że wraz z wiekiem zdolność organizmu do produkcji kwasu hialuronowego zmniejsza się, co zwiększa ryzyko wystąpienia pewnych chorób związanych z niedoborem tego związku. Poniższa tabela przedstawia kilka przykładów chorób związanych z problemami w produkcji kwasu hialuronowego:
Fibromialgia — ten stan czasami charakteryzuje się zbyt wysokim poziomem kwasu hialuronowego (HA) we krwi, szczególnie rano. Niektórzy sugerują, że jednym ze sposobów zdiagnozowania fibromialgii może być pomiar poziomu HA we krwi.
Ponieważ jednak poziomy wydają się rosnąć i spadać, normalizacja poziomu HA może być jednym ze sposobów na leczenie i złagodzenie objawów. |
Choroba zwyrodnieniowa stawów — kwas hialuronowy szybko staje się powszechnym podejściem w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów. Według jednego z badań, kwas hialuronowy okazał się pomocnym narzędziem w łagodzeniu objawów tego stanu zapalnego. |
Suche oko — w badaniu opublikowanym w czasopiśmie American Academy of Optometry naukowcy zasugerowali, że kwas hialuronowy łagodzi objawy suchego oka, szczególnie w ciężkich przypadkach. |
Zdrowie skóry — kwas hialuronowy pomaga utrzymać optymalną wilgotność skóry, sprawiając, że będzie silniejsza, gładsza i bardziej napięta. Z tego powodu wiele produktów do pielęgnacji skóry zawiera go jako główny składnik. |
Jaskra — według czasopisma medycznego Molecular Vision, zmniejszenie poziomu kwasu hialuronowego może zwiększyć ryzyko rozwoju jaskry pierwotnej otwartego kąta. |
Wypadanie płatka zastawki mitralnej (MVP) — MVP występuje, gdy płatki zastawki mitralnej w sercu wpadają do lewego przedsionka podczas skurczu, co choć zwykle nie zagraża życiu, może powodować ból w klatce piersiowej, zmęczenie i zawroty głowy.
Ten stan jest zwykle związany z niedoborem magnezu; zwiększenie poziomu magnezu, co z kolei zwiększa poziom kwasu hialuronowego, może pomóc w złagodzeniu objawów MVP.
|
Produkty spożywcze zwiększające produkcję kwasu hialuronowego
Oczywiste jest, że kwas hialuronowy odgrywa ważną rolę w codziennych funkcjach organizmu, więc jak zoptymalizować jego poziom? Najlepszą drogą jest dieta. Wiadomo, że niektóre pokarmy stanowią dobre źródło kwasu hialuronowego, podczas gdy inne mogą pomóc zwiększyć jego produkcję. Polecam następujące produkty:
• Mięso pochodzące od zwierząt karmionych trawą — większość mięs pochodzących od zwierząt hodowlanych, takich jak wołowina, indyk, wieprzowina, jagnięcina i kurczak, zawiera duże ilości kwasu hialuronowego. Możesz przygotować wywar z kości, chrząstki i więzadeł, aby uzyskać tę substancję.
• Rośliny okopowe — lokalni lekarze uważają, że seniorzy mieszkający w Yuzurihara – japońskiej wiosce poza Tokio – pozostają w dobrym zdrowiu ze względu na swoją dietę, która składa się głównie ze skrobiowych roślin okopowych, takich jak ziemniaki (zarówno zwykłe, jak i słodkie), imoji (korzeń ziemniaka) i konyako.
Jednak nie należy objadać się tymi produktami przez cały czas – skrobia jest rodzajem węglowodanów, które mogą prowadzić do przyrostu masy ciała, gdy są spożywane w nadmiarze. Zalecam ograniczenie konsumpcji i urozmaicenie diety innymi owocami i warzywami.
• Żywność bogata w witaminę C — uważa się, że kwas askorbinowy odgrywa kluczową rolę w produkcji kwasu hialuronowego. Do najlepszych źródeł tej witaminy należą: czerwona, żółta i pomarańczowa papryka, owoce cytrusowe i zioła takie jak natka pietruszki i kolendra.
• Żywność bogata w magnez — ten minerał może pomóc w syntezie produkcji kwasu hialuronowego. Do produktów bogatych w magnez należą: banany, jabłka, awokado, pomidory, melony, gruszki i brzoskwinie. Są one również bogate w inne składniki odżywcze, które mogą pomóc w dalszej optymalizacji stanu zdrowia.
Jeśli pomimo optymalnej diety cierpisz na choroby związane z nieprawidłowościami dotyczącymi kwasu hialuronowego, być może nadszedł czas, aby rozważyć przyjmowanie suplementu w celu złagodzenia obecnych objawów.
Uwagi przed zażyciem suplementu kwasu hialuronowego
Chociaż istnieje szansa, że suplementy kwasu hialuronowego mogą przynieść korzyści zdrowotne, nie zaleca się stosowania tych suplementów przez osoby cierpiące na pewne schorzenia. Należą do nich osoby, które:
- Mają nadwrażliwość lub alergię na mięso drobiowe i/lub jaja
- Obecnie przyjmują leki wpływające na krzepnięcie krwi, takie jak warfaryna i aspiryna
- Z zaburzeniami krzepnięcia krwi, takimi jak hemofilia
- Niedawno rozwinęły infekcję lub chorobę skóry w pobliżu dotkniętego stawu
Kobiety w ciąży i karmiące piersią również powinny unikać przyjmowania suplementów kwasu hialuronowego. Obecnie jest bardzo mało danych na temat tego, jak może to wpłynąć na dziecko i jakość produkowanego mleka. Ponownie, ze względów bezpieczeństwa radzę nie przyjmować tego suplementu w powyższych przypadkach. Zamiast tego odżywiaj się zdrowo z uwzględnieniem produktów, o których wcześniej wspomniałem.
Bezpieczne dawkowanie kwasu hialuronowego
Cleveland Clinic zaleca, aby suplementy kwasu hialuronowego przyjmowały tylko osoby dorosłe w wieku powyżej 18 lat. Można przyjmować 50 miligramów kwasu hialuronowego raz lub dwa razy dziennie podczas posiłków.
Jeśli planujesz stosować kwas hialuronowy w leczeniu jakiejś choroby, lekarz może zalecić większą dawkę. W przypadku choroby zwyrodnieniowej stawów lekarz może zalecić dawkę wynoszącą 80 miligramów dziennie przez osiem tygodni, a także zastrzyk zawierający 20 miligramów kwasu hialuronowego raz w tygodniu przez trzy tygodnie. Suche oko można złagodzić stosując 0,2% krople kwasu hialuronowego do oczu trzy do czterech razy dziennie łącznie przez trzy miesiące.
Przed zakupem jakiegokolwiek suplementu kwasu hialuronowego najlepiej najpierw udać się do lekarza, by uzyskać zalecenia dotyczące optymalnej dawki dopasowanej do indywidualnego przypadku. Może to pomóc w określeniu możliwego ryzyka i powikłań w przypadku przyjmowania innych leków i/lub aktualnie leczonej choroby.
Możliwe skutki uboczne przyjmowania kwasu hialuronowego
Obecnie dostępnych jest bardzo mało informacji na temat skutków ubocznych przyjmowania suplementów kwasu hialuronowego u zdrowych ludzi, ale spekuluje się, że ten rodzaj produktu może być dobrze tolerowany przez organizm ludzki. Chociaż te informacje mogą wydawać się zachęcające, ze względów bezpieczeństwa doradzam konsultację z lekarzem przed zastosowaniem suplementu.
Z drugiej strony, jeśli zdecydujesz się zażywać kwas hialuronowy w innych postaciach, takich jak zastrzyk lub produkt do pielęgnacji skóry, mogą wystąpić pewne działania niepożądane. Według Mayo Clinic wstrzyknięcie kwasu hialuronowego do chorego stawu może powodować problemy z poruszaniem się, sztywność mięśni i ból stawów po zabiegu.
Mniej powszechne skutki to obrzęk lub zaczerwienienie stawów. Ponadto należy mieć świadomość, że istnieje bardzo mała szansa wystąpienia poważniejszych powikłań, takich jak krwawienie, pęcherze, ból i przebarwienie skóry w miejscu wstrzyknięcia. Ponadto należy zauważyć, że amerykański Urząd ds. Żywności i Leków (FDA) zatwierdził kwas hialuronowy do wstrzykiwań wyłącznie do stosowania po operacji nosa lub twarzy.
Jeśli chodzi o produkty do pielęgnacji skóry z kwasem hialuronowym, jedynym efektem ubocznym, o którym musisz pamiętać, jest suchość skóry. Poza tym obecnie nie ma znaczących skutków ubocznych. Jeśli podczas stosowania tego rodzaju produktów do pielęgnacji skóry pojawi się suchość, możesz zastosować inny środek nawilżający.
Chociaż wiadomo, że kwas hialuronowy nie powoduje znaczących skutków ubocznych, nadal należy zachować czujność. Jeśli wystąpi coś niezwykłego po zażyciu suplementu, zastosowaniu kremu lub iniekcji, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem.
Upewnij się, że używasz kwasu hialuronowego wykonanego z wysokiej jakości źródeł
Przed przyjęciem suplementu kwasu hialuronowego lub innego rodzaju suplementu ważne jest, aby dokładnie zbadać i sprawdzić produkt, który zamierzasz kupić. Ponieważ większość suplementów kwasu hialuronowego pochodzi od kurczaków, upewnij się, że są one hodowane na wolnym wybiegu, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia działań niepożądanych i chorób.
Według czasopisma naukowego 3 Biotech, suplementy kwasu hialuronowego pochodzenia zwierzęcego mogą zawierać toksyny, które mogą powodować choroby. Niektóre szczepy bakterii stosowane w produkcji kwasu hialuronowego są patogenne. Ponownie, kupując suplementy kwasu hialuronowego (lub inne produkty z HA), upewnij się, że do produkcji kwasu wykorzystano kurczęta hodowane na wolnym wybiegu i/lub niepatogenne bakterie.
Często zadawane pytania na temat kwasu hialuronowego
P: Skąd pochodzi kwas hialuronowy?
O: Kwas hialuronowy można znaleźć w prawie każdej komórce organizmu, ale jego największe ilości występują w skórze, chrząstce, stawach i innych tkankach łącznych. Zewnętrzne źródło tego kwasu stanowi mięso zwierząt.
P: Jakie jest działanie kwasu hialuronowego na organizm?
O: Głównym celem kwasu hialuronowego jest smarowanie stawów. Pomaga on również utrzymać odpowiednią wilgotność skóry i oczu, aby zachować ich strukturę.
P: Gdzie mogę kupić kwas hialuronowy?
O: Możesz kupić suplement kwasu hialuronowego w postaci kapsułek w aptece. Produkty do pielęgnacji skóry zawierające ten składnik są obecnie sprzedawane na rynku i używane wyłącznie miejscowego stosowania. Dostępne są również zastrzyki, ale lekarz powinien je podawać wyłącznie w określonych przypadkach.
P: Do czego służy kwas hialuronowy?
O: Suplementy kwasu hialuronowego są zwykle używane przez seniorów w celu poprawy smarowania stawów ze względu na malejącą produkcję kwasu wraz z wiekiem.
P: Czy kwas hialuronowy jest dobry dla skóry?
O: Krem lub balsam z kwasem hialuronowym promuje zdrowie skóry, ale może pobierać wodę z głębszych warstw skóry, zwłaszcza jeśli mieszkasz w suchym klimacie.