Według dr. Mercoli
Każdy może złapać wirusa SARS-CoV-2, który powoduje COVID-19. Podejmując proste kroki, możesz znacząco wpłynąć na ryzyko infekcji i ciężkość choroby. Objawy COVID-19 mogą wahać się od łagodnych do śmiertelnych.
Istnieją czynniki, które zwiększają ryzyko ciężkiego przebiegu choroby. Należą do nich podstawowe schorzenia, takie jak otyłość, choroby serca, cukrzyca typu 2 i przewlekła obturacyjna choroba płuc.
W jednej z ocen pacjentów z COVID-19 z sześciu szpitali w Atlancie, naukowcy odkryli niezależne czynniki, które zwiększały ryzyko hospitalizacji, takie jak: płeć męska, palenie tytoniu, cukrzyca typu 2, zaawansowany wiek i otyłość.
Dane pokazały również, że w przypadku Afroamerykanów częstość hospitalizacji była większa, co koreluje z niższym poziomem witaminy D – istotnego czynnika ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19. W jednym z szacunków opublikowanych na kilka miesięcy przed ogłoszeniem COVID-19 naukowcy stwierdzili, że 40% osób dorosłych w Stanach Zjednoczonych ma niedobór witaminy D. Jednak liczba ta wzrasta do 76% w przypadku Afroamerykanów.
Istnieją również czynniki, które mogą zmniejszyć ryzyko ciężkiego przebiegu choroby. Należą do nich: utrzymanie poziomu witaminy D w zakresie od 60 ng/ml do 80 ng/ml, skuteczne leczenie wszelkich chorób podstawowych, uzyskanie wysokiej jakości snu, aktywność fizyczna i odpowiednie nawodnienie.
Zaburzenia krzepnięcia zwiększają ryzyko ciężkiego przebiegu choroby COVID-19
Dr James DiNicolantonio I Mark McCarty opublikowali kontynuację artykułu opublikowanego 12 lutego 2020 roku. DiNicolantonio jest naukowcem zajmującym się badaniami układu sercowo-naczyniowego; McCarty jest teoretykiem biomedycznym i dietetykiem.
W pierwszym artykule opublikowanym w Progress in Cardiovascular Diseases wysunęli argument za konkretnymi nutraceutykami, które mogą przynieść ulgę osobom zakażonym COVID-19. Drugi artykuł został niedawno opublikowany w Open Heart BMJ. Zaproponowano w nim mechanizm, który może prowadzić do rozwoju ciężkiej postaci choroby.
Postawiona przez nich hipoteza, którą uważali za wiarygodną, miała na celu zapoczątkowanie dyskusji i badań dotyczących interakcji między wirusem a komórkami śródbłonka naczyniowego.
Podstawą hipotezy była wysoka częstość powikłań krzepnięcia u osób z ciężkim przebiegiem COVID-19. DiNicolantonio i McCarty uważają, że mechanizm wydaje się odzwierciedlać infekcję komórek śródbłonka naczyniowego. Komórki te mają wysoką ekspresję receptorów dla białka ACE2, które wykorzystuje wirus SARS-CoV-2 do wniknięcia do komórek.
Pacjenci z ciężkim przebiegiem COVID-19 mają nadkrzepliwość, co prowadzi do ostrej niewydolności oddechowej. W jednym badaniu pacjenci przyjęci do szpitala uniwersyteckiego w Padwie we Włoszech z powodu ostrej niewydolności oddechowej wykazywali „wyraźnie nadkrzepliwe profile tromboelastometryczne”. Naukowcy doszli do następującego wniosku:
„Podsumowując, pacjenci z COVID-19 i ostrą niewydolnością oddechową wykazują raczej silną nadkrzepliwość niż koagulopatię konsumpcyjną. Tworzenie i polimeryzacja fibryny mogą predysponować do zakrzepicy i korelować z gorszym przebiegiem choroby”.
Istnieją pewne dowody na to, że zakażenie komórek śródbłonka wirusem SARS-CoV-2 prowadzi do uszkodzenia komórek, co odgrywa istotną rolę w niewydolności narządów.
Rola NADPH w patogenezie
Według dr. DiNicolantonio i McCarty’ego, „sugeruje się, że skaza zakrzepowa związana z COVID-19 odzwierciedla endotelliopatię wywołaną infekcją wirusową komórek śródbłonka”.
Zaproponowano, że powikłania krzepnięcia w zakażeniu COVID-19 mogą powstać, gdy zainfekowane komórki wykorzystają szlak sygnałowy wodorofosforanu dinukleotydu nikotynamidoadeninowego (NADPH). NADPH jest kluczowym czynnikiem w produkcji reaktywnych form tlenu (ROS) wytwarzanych podczas metabolizmu tlenu.
Jest również aktywnym elementem komunikacji podczas infekcji wirusowych i bakteryjnych. Kluczową kwestią jest to, że wewnątrzkomórkowe nagromadzenie reaktywnych form tlenu może hamować replikację wirusa. Jednak nadmierna ilość ROS zwiększa również stres komórkowy, co może prowadzić do śmierci komórki.
Przed pandemią SARS-CoV-2 naukowcy wykazali, w jaki sposób niektóre wirusy RNA aktywują oksydazę NADPH. COVID-19 również jest jednoniciowym wirusem RNA. Dr DiNicolantonio i McCarty postawili hipotezę, że po przeniknięciu do endosomów w komórkach śródbłonka, SARS-CoV-2 może aktywować NADPH.
Spowodowałoby to zwiększenie lokalnej produkcji super nadtlenku i nadtlenku wodoru. Super nadtlenek to reaktywna forma tlenu, w której elektron jest dodawany do cząsteczki tlenu. Dodanie innego elektronu powoduje powstanie nadtlenku wodoru.
Jak napisałem wcześniej, super nadtlenek odgrywa kluczową rolę w stresie oksydacyjnym, który występuje w przewlekłych chorobach zidentyfikowanych jako choroby współistniejące dla COVID-19, takich jak otyłość, choroby serca i cukrzyca.
Pulmonolog, dr Roger Seheult z MedCram.com, postawił hipotezę, że kiedy SARS-CoV-2 przyłącza się do receptora ACE2, zwiększa ilość wytwarzanego super nadtlenku, co z kolei powoduje stres oksydacyjny prowadzący do dysfunkcji komórek śródbłonka i zakrzepicy.
34.4% Amerykanów ma objawy lęku lub depresji
Ankieta obejmowała zmodyfikowaną wersję dwuczęściowego kwestionariusza zdrowia pacjenta (PHQ-2) i dwuczęściowej skali do oceny ogólncych zaburzeń lękowych (GAD-2), które są pytaniami powszechnie stosowanymi do badania objawów lękowych i depresyjnych. Pytania były następujące, z dozwoloną tylko jedną wybraną odpowiedzią:
„W ciągu ostatnich 7 dni, jak często odczuwałeś… brak zainteresowania lub przyjemności z robienia ulubionych rzeczy? Odpowiedzi: wcale, kilka dni, przez większość dni lub prawie codziennie
W ciągu ostatnich 7 dni, jak często odczuwałeś… przygnębienie, depresję lub uczucie beznadziejności? Odpowiedzi: wcale, kilka dni, przez większość dni lub prawie codziennie
W ciągu ostatnich 7 dni, jak często byłeś… zdenerwowany, niespokojny lub na skraju załamania nerwowego? Odpowiedzi: wcale, kilka dni, przez większość dni lub prawie codziennie
W ciągu ostatnich 7 dni, jak często… nie byłeś w stanie pozbyć się lub kontrolować niepokoju? Odpowiedzi: wcale, kilka dni, przez większość dni lub prawie codziennie”.
Zebrano informacje na temat objawów, które wystąpiły w ciągu ostatnich siedmiu dni. Objawy zwykle występowały ponad połowę dni lub prawie każdego dnia poprzedniego tygodnia. W sumie od 7 do 12 maja 34,4% dorosłych Amerykanów zgłosiło objawy lęku lub depresji, 30% zgłosiło objawy lęku, a 24,1% zgłosiło objawy depresji.
Procenty różniły się w zależności od stanu – ponad 40% dorosłych w stanie Illinois, Luizjanie, Missisipi, Missouri i Waszyngtonie zgłaszało objawy depresji lub lęku. Afroamerykanie i osoby pochodzenia latynoskiego zgłaszali lęk lub depresję częściej niż osoby rasy białej i osoby pochodzenia azjatyckiego. Ponadto objawy były częściej zgłaszane przez kobiety, młodych ludzi i osoby o niższym poziomie wykształcenia.
Liczby utrzymywały się na stałym poziomie w kolejnych tygodniach: 33,9% dorosłych w USA zgłosiło objawy lęku lub depresji w tygodniu od 14 do 19 maja, a 34,3% zgłosiło to samo w tygodniu od 21 do 26 maja.
Selen może zmniejszać stres oksydacyjny i burzę cytokin
Dr DiNicolantonio i McCarty napisali, że trudno jest zlokalizować badania kliniczne mierzące biomarkery stresu oksydacyjnego u pacjentów z SARS-CoV-2. Zauważyli jednak, że „prowincje Chin, w których występuje niedobór selenu w glebie, odpowiadają poglądowi, że stres oksydacyjny odgrywa kluczową patogenną rolę w przebiegu COVID-19, ponieważ selen jest niezbędny do funkcjonowania wielu enzymów przeciwutleniających, w tym peroksydaz glutationowych i reduktazy tioredoksyny”.
Dr DiNicolantonio zasugerował, że hydroksychlorochina (HCQ), która jest powszechnie stosowana w leczeniu układowego tocznia rumieniowatego, może pomóc zmniejszyć ryzyko krzepnięcia w przebiegu COVID-19, podobnie jak w przypadku układowego tocznia rumieniowatego. Stwierdził, że:
„…że HCQ może również zapobiec aktywacji endosomalnej oksydazy NADPH w komórkach śródbłonka narażonych na SARS-CoV-2, zmniejszając w ten sposób ryzyko powikłań zakrzepowych związanych z zakażeniem COVID-19.
Jest to szczególnie interesujące w świetle zdolności HCQ do hamowania SARS-CoV-2 in vitro oraz wstępnych dowodów na to, że podawanie HCQ na wczesnym etapie infekcji COVID-19 może poprawić wyniki terapeutyczne, prawdopodobnie przez spowolnienie rozprzestrzeniania się wirusa z komórki do komórki”.
Potencjalnym nutraceutykiem o silnym wpływie na zmniejszenie poziomu NADPH jest spirulina, która może zmniejszyć poziom stanu zapalnego u zwierząt, gdy jest podawana doustnie:
„Ponadto stwierdzono, że fikocyjanobilina (PCB) – metabolit biliwerdyny będący chromoforem pochłaniającym światło w cyjanobakteriach (takich jak spirulina) i wielu niebiesko-zielonych algach – naśladuje zdolność względnie chemicznie niesprzężonej bilirubiny do hamowania kompleksu oksydazy NADPH”.
Inni rozważali, że spirulina może również wspierać reakcję na interferon typu 1, a tym samym obniżać potencjał burzy cytokin, która jest charakterystycznym objawem ciężkiej postaci COVID-19. Podwyższenie poziomu glicyny również może pomóc w hamowaniu NADPH. Ponadto glicyna może pomóc kontrolować powikłania zakrzepowe, ponieważ ma bezpośredni wpływ na płytki krwi.
Autorzy postawili hipotezę, że stosowanie glutationu może pośredniczyć w ekspresji enzymów odwracających utlenianie cysteiny. Oczekuje się, że ta reakcja będzie przeciwdziałać sygnalizacji nadtlenku wodoru. Korzyści można również osiągnąć, stosując sulforafan, kwas liponowy lub kwas ferulowy z N-acetylocysteiną (NAC):
„Środki, które hamują śródbłonkowy stres oksydacyjny przy jednoczesnym wspieraniu skutecznej aktywności eNOS, mogą nie tylko pomóc w kontrolowaniu powikłań zakrzepowych COVID-19, ale można spodziewać się, że zahamują nadmierny napływ neutrofili, które promują zaburzenia oddechowe tej chorobie”.
Stosowanie naturaceutyków może zmniejszyć ciężkość przebiegu choroby
Reakcje biochemiczne prowadzące autorów do tych wniosków mogą być nieco mylące. Przeczytaj artykuł pt. „Potential Roles of NAC and Glutathione in COVID-19 Treatment” (język angielski), w którym wyjaśniam, dlaczego NAC ma właściwości przeciwwirusowe i w jaki sposób może pomóc w zespole ostrej niewydolności oddechowej. Jest to poważne powikłanie związane z uszkodzeniem płuc.
Wymieniam również niektóre badania, które wykazały, że NAC jest korzystny w leczeniu problemów związanych z płucami oraz w jaki sposób może chronić przed zakrzepami krwi i udarami. Każdy z tych czynników odgrywa znaczącą rolę w leczeniu COVID-19.
Dr DiNicolantonio i McCarty podają szczegółowe zalecenia dotyczące suplementów, które mogą pomóc w zmniejszeniu zakrzepicy, a następnie w zmniejszeniu nasilenia choroby. Należą do nich:
Wodór molekularny — jest to jedna z absolutnie najlepszych strategii zahamowania patologii w chorobach takich jak COVID-19, ponieważ w razie potrzeby selektywnie zmniejsza stres oksydacyjny. Jednym z mechanizmów jest hamowanie NOX, co następnie zmniejsza zużycie NADPH, a tym samym zwiększa poziom NADPH. |
Spirulina — To postać niebiesko-zielonych alg, które rosną w słodkiej i słonej wodzie. Jest to prosty jednokomórkowy organizm, który technicznie jest formą sinic oferujących szereg korzyści zdrowotnych.
Spirulina może pomóc zwalczać stany zapalne, łagodzić alergie, poprawiać zdrowie mózgu i kontrolować wysokie ciśnienie krwi. Występuje w postaci kapsułek, tabletek, proszków i płatków. Dr DiNicolantonio zaleca spożywanie 15 g spiruliny (zaokrąglona łyżka proszku) raz dziennie. |
Glicyna w proszku — Dr DiNicolantonio i McCarty napisali: „w badaniach na gryzoniach stwierdzono, że suplementacja glicyny… wywiera działanie przeciwzapalne, immunomodulujące, cytoprotekcyjne, stabilizujące płytki krwi i antyangiogenne, które mogą mieć znaczenie kliniczne”.
Glicyna w proszku jest „niedroga, dobrze rozpuszczalna i ma przyjemny słodki smak”. Dr DiNicolantonio zaleca spożywanie 5 g glicyny dwa do trzech razy dziennie. Można jej używać jako zdrowego słodzika do herbaty lub kawy. |
Kwas liponowy — To naturalnie występujący związek i bezpośredni przeciwutleniacz. Niektóre dowody sugerują, że może pomóc w zużyciu glukozy, a podawanie dożylne może pomóc w zmniejszeniu obwodowej neuropatii cukrzycowej. Dr DiNicolantonio zaleca przyjmowanie 600 mg kwasu liponowego dwa do trzech razy dziennie. |
Proszek z brokułów — Dostarcza sulforafanu – związku wzmacniającego glutation. Dr DiNicolantonio zaleca 5 g proszku z brokułów jeden do dwóch razy dziennie. |
N-acetylocysteina (NAC) — została opisana jako „prekursor glutationu”. Jest silnym przeciwutleniaczem stosowanym dożylnie do leczenia przedawkowania paracetamolu (acetaminofenu, np. Tylenolu, APAP itd.). Inhalacja NAC pomaga pozbyć się śluzu z drzewa oskrzelowego.
Podawany doustnie może pomóc w zachowaniu funkcji nerek i jest stosowany w leczeniu zaburzeń psychicznych i uzależnień. Dr DiNicolantonio zaleca przyjmowanie 600 mg NAC dwa do trzech razy dziennie. |