Według dr. Mercoli
Korzyści płynące z witaminy D zostały dobrze udokumentowane na przestrzeni lat. Uważam, że optymalizacja poziomu witaminy D do wartości między 60 a 80 ng/ml to jedna z najlepszych rzeczy, jaką można zrobić, aby uchronić się przed jesiennym sezonem chorób zakaźnych, który w tym roku prawdopodobnie obejmie zarówno grypę, jak i COVID-19.
Pracownicy służby zdrowia ostrzegają przed drugą falą COVID-19, co oznacza, że nadszedł czas, aby zacząć optymalizować poziom witaminy D. Równie ważne jak podniesienie stężenia witaminy D do jesieni, jest utrzymanie jej na tym samym poziomie przez cały rok.
W idealnym przypadku organizm wytwarza witaminę D, gdy skóra jest wystawiona na działanie promieni słonecznych. Dlatego witamina D jest nazywana również witaminą słoneczną. Najlepszym wskaźnikiem poziomu witaminy D jest badanie krwi mierzące stężenie 25-hydroksywitaminy D, zwanej także 25-OH witaminą D.
Oprócz kluczowej roli, jaką odgrywa w układzie odpornościowym, naukowcy odkryli również, że jest ona integralną częścią optymalizacji poziomu leptyny, która z kolei jest powiązana z otyłością. W jednym z badań naukowcy zmierzyli poziom witaminy D i markery metaboliczne w dwóch grupach dopasowanych pod względem wieku i płci.
Zaobserwowano, że osoby z niedoborem lub niewystarczającą ilością witaminy D mają większe ryzyko rozwoju zespołu metabolicznego. Wyniki kilku badań ujawniły również związek między niskim poziomem witaminy D a niealkoholową stłuszczeniową chorobą wątroby, chociaż wyniki nie były spójne.
Ból stopy związany z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego lub biodrowego
Niedawno udowodniono, że niedobór witaminy D jest powiązany z bólem stopy związanym z chorobą zwyrodnieniową stawów kolanowych (OA). Przed zagłębieniem się w wyniki badań ważne jest, aby zrozumieć związek między bólem krzyża a bólem stopy związanym z ciężką chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego.
W badaniu, którego wyniki opublikowano w 2010 roku, naukowcy odkryli, że osoby z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego i bólami innych stawów częściej doświadczały silniejszego bólu kolana. Dokładniej, naukowcy zaobserwowali, że gdy ból występował w dolnej części pleców, stopie i łokciu po tej samej stronie co chore kolano, osoba ta oceniała ból kolana jako silniejszy niż osoby, które nie czuły bólu w innych stawach.
Badanie było prowadzone przez lekarza z Harvard Medical School i obejmowało wykorzystanie danych z Osteoarthritis Initiative – badania nad chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego z udziałem ludzi z kilku lokalizacji w północno-wschodniej części Ameryki Północnej. W badaniu udział wzięło 1389 uczestników w wieku od 45 do 79 lat. Wyniki pokazały, że 57,4% badanych odczuwało ból w dolnej części pleców oraz że te osoby odczuwały większy ból w kolanie.
Kolejna grupa uczestników w tym samym przedziale wiekowym została zapisana do drugiego badania. Przeanalizowano dane 1255 osób, u których występowały objawy bólu kolana związanego z OA. Zauważono, że 25% z nich miało ból stóp, przy czym większość z nich odczuwała ból obu stóp.
Po uwzględnieniu zmiennych zakłócających odkryto, że osoby z bólem stóp miały również niższe wyniki w innych miarach zdrowia w porównaniu z osobami, które nie odczuwały bólu. Pacjenci odczuwający ból obustronny lub ipsilateralny, mieli gorsze wyniki zdrowotne. Sugerowało to, że strona ciała po której wystąpił ból stopy ma znaczenie.
W trzecim badaniu opublikowanym w Journal of the American Podiatric Medical Association naukowcy ocenili również tę stronę ciała, po której wystąpił ból stopy i porównali go z obecnością choroby zwyrodnieniowej kolana. Jeden z autorów skomentował znaczenie tej identyfikacji:
„Z badania wynika, że lekarz oceniający pacjenta pod kątem bólu stopy powinien również zapytać o możliwy ból biodra lub kolana i odwrotnie, aby mógł zająć się wszystkimi problemami pacjenta. W medycynie często sprowadza się to do zapytania o to „jak wygląda wynik rezonansu magnetycznego lub prześwietlenia?”
Jednak bardzo ważne jest przeprowadzenie dokładnego wywiadu dot. historii medycznej i badania fizykalnego. Kompleksowa ocena ortopedyczna może skłonić do wdrożenia szerszej strategii leczenia i ewentualnie skierowania pacjenta do innego specjalisty”.
Witamina D może zmniejszyć poziom bólu
Osoby z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego mogą odczuwać łagodny, umiarkowany lub silny ból. The Arthritis Foundation porównuje leki przeciwbólowe stosowane w chorobie zwyrodnieniowej stawów, wymieniając niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), paracetamol i zastrzyki ze steroidami lub kwasem hialuronowym jako główne metody leczenia.
W niektórych przypadkach w leczeniu przewlekłego bólu stosuje się leki przeciwdepresyjne, takie jak duloksetyna (Cymbalta). Stosowane leki mają długą listę działań niepożądanych. W jednym z badań porównano leczenie bólu stawów za pomocą NLPZ z leczeniem opioidami, które mają również właściwości uzależniające. Naukowcy odkryli, że oba rodzaje leków zmniejszały ból, a ich skuteczność była prawie identyczna.
Analizując stosowanie opioidów w różnych hrabstwach, naukowcy zaobserwowali, że tam, gdzie częściej występuje niepełnosprawność i artretyzm, rośnie również ilość recept na opioidy.
W niedawno opublikowanym badaniu naukowcy starali się ustalić, czy wystarczający poziom witaminy D może zmniejszyć ból stopy u osób z chorobą zwyrodnieniową kolana. Korzystając z danych pochodzących z randomizowanego, podwójnie zaślepionego badania kontrolowanego placebo, przeprowadzono analizę danych post-hoc.
Uczestnicy badania zostali losowo przydzieleni do grupy otrzymującej przez dwa lata miesięczną dawkę witaminy D3 lub placebo. Średni wiek uczestników badania wynosił 63,2 lat. Spośród 413 pacjentów włączonych do badania, 340 ukończyło badanie. Naukowcy wykorzystali Manchester Foot Pain and Disability Index (MFPDI) do oceny bólu odczuwanego przez pacjentów. Na początku badania 23,7% pacjentów odczuwało ból niesprawnej stopy.
Dane wykazały większą poprawę u osób otrzymujących witaminę D oraz u pacjentów, którzy utrzymywali wystarczający poziom witaminy D. Naukowcy doszli do wniosku, że „suplementacja i utrzymanie odpowiedniego poziomu witaminy D może złagodzić ból stóp u osób z chorobą zwyrodnieniową kolana”. W artykule opublikowanym w Rheumatology Advisor zauważono, że badanie miało kilka ograniczeń, z których jedno mogło znacząco zaniżać wyniki:
„Badanie miało kilka ograniczeń, w tym te wynikające z analizy post-hoc, brak danych na temat klinicznego znaczenia różnic w wynikach MFPDI i potencjalne niedoszacowanie korzyści płynących ze stosowania witaminy D, ponieważ >60% pacjentów w grupie placebo miało wystarczający poziom witaminy D pod koniec obserwacji”.
Powolna progresja choroby zwyrodnieniowej stawów zależna od kwasów tłuszczowych omega-3
Drugim składnikiem odżywczym, którego organizm używa do zapobiegania lub spowalniania postępu choroby zwyrodnieniowej stawów, są kwasy tłuszczowe omega-3. Tłuszcz w diecie jest niezbędny dla utrzymania dobrego zdrowia. Nadmiar lub niedobór żywności jest szkodliwy, ale bez zdrowych tłuszczów organizm nie funkcjonuje prawidłowo.
Tłuszcze wielonienasycone (PUFA) to jeden z rodzajów niezbędnych tłuszczów, co oznacza, że trzeba je spożywać, ponieważ organizm ich nie wytwarza. Dwa główne rodzaje PUFA to kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6.
Oba rodzaje kwasów tłuszczowych muszą być spożywane w odpowiednich ilościach, w przeciwnym razie może rozwinąć się przewlekły stan zapalny. Wysokie stężenia kwasów tłuszczowych omega-6 występują w przetworzonej żywności oraz niektórych olejach, w tym w oleju kukurydzianym, szafranowym i słonecznikowym. Chociaż idealny stosunek omega-3 do omega-6 wynosi 1 do 1, większość osób stosujących dietę zachodnią spożywa 16 razy więcej kwasów tłuszczowych omega-6 niż uważa się za zdrowe.
Jak napisałem niedawno, jednym z problemów związanych z przewlekłym stanem zapalnym może być fakt, że sprzyja on powstawaniu szkodliwej i niebezpiecznej burzy cytokin występującej u osób z ciężkim przebiegiem COVID-19. Indeks omega-3 to miara kwasów tłuszczowych omega-3 we krwi, a konkretnie w błonach krwinek czerwonych. Wyraża się ją w procentach, przy czym wynik od 8% wzwyż jest wartość idealną, kwalifikującą do grupy o najniższym ryzyku.
W metaanalizie badań mierzących poziomy kwasów tłuszczowych omega-3, naukowcy zaobserwowali obszary o „bardzo niskim poziomie omega-3 we krwi (mniejszym lub równym 4%)” obejmujące Amerykę Północną, Środkową i Południową, Europę i Afrykę.
Jest to ważne, ponieważ równowaga kwasów tłuszczowych omega-3 i omega-6 może pomóc w regulowaniu stanu zapalnego i spowolnieniu postępu choroby zwyrodnieniowej stawów po urazie, co wykazano w badaniach na zwierzętach. W modelu naturalnie występującej choroby zwyrodnieniowej stawów, zwierzęta karmione dietą bogatą w kwasy omega-3 miału o 50% mniejsze ryzyko rozwoju tej choroby w porównaniu ze zwierzętami karmionymi standardową dietą.
W badaniu z udziałem ludzi naukowcy zaobserwowali, że suplementacja olejem rybnym nie zmieniła objętości chrząstki w chorobie zwyrodnieniowej stawu kolanowego, ale zmniejszyła nasilenie bólu u uczestników badania w ciągu dwóch lat. Ponadto naukowcy odkryli związek między chorobą zwyrodnieniową stawów a zespołem metabolicznym.
Chociaż zespół metaboliczny zwiększa ryzyko wystąpienia choroby zwyrodnieniowej stawów, zrównoważenie stosunku kwasów tłuszczowych omega-3 do omega-6 może pomóc zmniejszyć potencjalne ryzyko rozwoju zespołu metabolicznego. Autorzy jednej z ostatnich metaanaliz doszli do następującego wniosku:
„Obecna metaanaliza wykazała, że wyższe spożycie PUFA omega-3, ale nie PUFA omega-6, wiązało się z niższym ryzykiem MetS; wzmacnia to aktualne dowody dotyczące wpływu krążących / dietetycznych kwasów tłuszczowych omega-3 na zdrowie”.
W drugim artykule autorzy napisali:
„Ostatnio wykazano odwrotną zależność między kwasami tłuszczowymi omega-3, stanem zapalnym, otyłością i chorobami układu krążenia… Wykazano, że kwasy tłuszczowe omega-3 przyczyniają się do zmniejszenia produkcji mediatorów stanu zapalnego, wpływając pozytywnie na otyłość i cukrzycę typu 2. Ponadto znacznie zmniejszają występowanie czynników ryzyka CVD”.
Na podstawie powyższych badań widać, że kwasy tłuszczowe omega-3 mają wpływ na poziom bólu w chorobie zwyrodnieniowej stawów, mogą spowalniać postęp tej choroby, a także zapobiegać zespołowi metabolicznemu, który również zwiększa ryzyko choroby zwyrodnieniowej stawów.
Liczba osób z chorobą zwyrodnieniową stawów podwoiła się
Autorzy badania opublikowanego przez Harvard University odkryli, że ludzie obecnie mieszkający w Ameryce są ponad dwa razy bardziej narażeni na chorobę zwyrodnieniową stawu kolanowego niż osoby, które mieszkały tam przed II wojną światową. Przeanalizowano ponad 2000 szkieletów w celu określenia czasu trwania choroby.
Co ciekawe, zaobserwowano znaczny wzrost liczby chorych na zwyrodnienie stawów po uwzględnieniu czynników zakłócających, takich jak dłuższe życie i gwałtowny wzrost wskaźników otyłości po 1940 roku. Naukowcy uwzględnili również wiek i wskaźnik masy ciała i nadal obserwowali wzrost liczby chorych. W artykule opublikowanym w Harvard Gazette zacytowano jednego z autorów:
„Po raz pierwszy mogliśmy wykazać, że ta wszechobecna przyczyna bólu występuje obecnie dwukrotnie częściej niż nawet w niedawnej przeszłości. Jednak jeszcze większym zaskoczeniem jest to, że nie dzieje się tak tylko dlatego, że ludzie żyją dłużej lub tyją – wpływ mają również inne czynniki prawdopodobnie związane z naszym współczesnym środowiskiem. Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego nie jest konieczną konsekwencją starości. Powinniśmy myśleć o niej jak o chorobie, której można częściowo zapobiec”.
Analiza szkieletów osób w wieku powyżej 50 lat wykazała, że choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego występowała 2,6 razy częściej u osób urodzonych w epoce postindustrialnej niż u osób urodzonych pod koniec XIX wieku. Naukowcy odkryli również, że wskaźnik choroby zwyrodnieniowej obu stawów kolanowych w erze postindustrialnej był 1,4 razy wyższy.
Jeśli należysz do osób chorujących na zwyrodnienie stawów, rozważ zastosowanie suplementu witaminy D3 w celu podniesienia poziomu tego składnika odżywczego we krwi.