Według dr. Mercoli
Ciągle rośnie liczba dowodów na to, że unikanie toksycznych, przetworzonych przemysłowo olejów z nasion, często nazywanych „olejami roślinnymi”, ma zasadnicze znaczenie dla ochrony zdrowia, a ostatnie badania dodają spożycie żelaza jako czynnik zwiększający ryzyko chorób, szczególnie w przypadku osób z cukrzycą typu 2.
Przykłady olejów z nasion bogatych w wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-6 (PUFA) obejmują oleje z soji, nasion bawełny, słonecznika, rzepaku, kukurydzy i krokosza barwierskiego. Uważa się, że kwasy omega-6 mają działanie prozapalne ze względu na najbardziej rozpowszechnioną odmianę – kwas linolowy, który radykalnie zwiększa utlenianie wolnych rodników i powoduje dysfunkcję mitochondriów.
Wszystkie oleje z nasion zawierają kwas linolowy, nawet te „zdrowe”, takie jak olej z awokado i oliwa z oliwek, przy czym większość tego typu olejów dostępnych na rynku jest zafałszowana innymi olejami z nasion, które mają jeszcze wyższy poziom kwasu linolowego. Kupuj więc tylko sprawdzone marki z zaufanych źródeł. Ponadto przechowuj olej w lodówce. Kwas linolowy pozostanie płynny. Po prostu wylej ten olej do kosza, a pozostała oliwa z oliwek lub olej z awokado zyska na jakości.
Spożycie olejów z nasion bogatych w kwasy omega-6 może również sprzyjać stanom zapalnym ze względu na zawartość kwasu arachidonowego, który zwiększa produkcję związków prozapalnych. Ponadto, jak zauważyli naukowcy w czasopiśmie Nutrients: „kilka badań sugeruje, że kwasy omega-6 (PUFA) są związane z przewlekłymi chorobami zapalnymi, takimi jak otyłość, niealkoholowe stłuszczenie wątroby i choroby układu krążenia”.
Tymczasem żelazo, chociaż jest niezbędne do dostarczania tlenu, transportu elektronów w mitochondriach, syntezy DNA i nie tylko, może generować stres oksydacyjny, który prowadzi do uszkodzenia tkanek. Wcześniejsze badania wykazały, że spożycie żelaza może być związane ze zwiększonym ryzykiem cukrzycy. Naukowcy wykazali związek między spożyciem żelaza i PUFA a cukrzycową neuropatią obwodową (DPN) u osób z cukrzycą typu 2.
Znaleziono związek między spożyciem PUFA, żelaza i obwodową neuropatią cukrzycową
Obwodowa neuropatia cukrzycowa (DPN) to forma uszkodzenia nerwów, która może wystąpić u osób z cukrzycą. Uszkodzenie nerwów występuje najczęściej w nogach i stopach, przez co znacząco przyczynia się do zwiększonego ryzyka upadków i złamań w tej populacji. Oprócz długotrwałej cukrzycy, do innych czynników ryzyka DPN należą: insulinooporność, wysokie ciśnienie krwi, otyłość i wysoki poziom cukru we krwi. Ponadto uważa się, że głównym czynnikiem zwiększającym ryzyko rozwoju DPN jest stres oksydacyjny.
W przytoczonym badaniu koreańscy naukowcy przyjrzeli się powiązaniu spożycia żelaza i stosunkowi spożycia żelaza do spożycia PUFA (żelazo/PUFA) z ryzykiem rozwoju DPN u 147 osób z cukrzycą typu 2. Zarówno wysokie spożycie żelaza, jak i podwyższony stosunek żelaza do PUFA były związane z DPN, co sugeruje „znaczenie schematu spożycia żelaza i PUFA dla osób z cukrzycą typu 2”.
Wcześniej stwierdzono, że przeciążenie żelazem pogarsza uszkodzenia neuronów spowodowane stresem oksydacyjnym w obecności wysokich stężeń cukru. Naukowcy zasugerowali, że za powiązanie między żelazem a dysfunkcją komórek beta trzustki może odpowiadać DPN.
Badanie miało jednak ograniczenia, szczególnie w odniesieniu do PUFA, ponieważ nie zinterpretowano wyników badań w odniesieniu do kwasów omega-6 i omega-3. Kwasy tłuszczowe omega-3 pełnią rolę przeciwutleniającą i przeciwzapalną, co wiąże się z wieloma korzyściami zdrowotnymi.
Większość ludzi spożywa zdecydowanie za dużo kwasów omega-6 i za mało kwasów omega-3, co powoduje dysproporcję, która ma znaczący wpływ na zdrowie. W idealnej sytuacji, ten stosunek powinien wynosić 1 do 1. Jednakże kluczem nie jest zwiększenie poziomu kwasów omega-3, ale zmniejszenie poziomu kwasów omega-6 w celu poprawy stosunku. W przedstawionym badaniu oceniano spożycie kwasów tłuszczowych omega-6 i omega-3 łącznie, ale zauważono, że to stosunek żelaza do kwasów omega-6 wykazał istotny związek z DPN:
„Biorąc pod uwagę efekt przeciwutleniający związany z PUFA obserwowany w środowisku prooksydacyjnym związanym z żelazem, obliczyliśmy stosunek żelazo / PUFA i stwierdziliśmy, że wyższy stosunek żelazo / PUFA był związany z wyższym OR (ilorazem szans) DPN. Odkrycie to sugeruje, że stosunek żelaza do PUFA może być ważnym markerem DPN i może być stosowany jako wskaźnik do badań przesiewowych lub zapobiegania DPN u osób z cukrzycą typu 2.
Ponadto, mimo że stosunek żelazo / PUFA (omega-6), a nie stosunek żelazo / omega-3, wykazał statystycznie istotny związek z DPN po uwzględnieniu czynników zakłócających, musimy zachować ostrożność w interpretacji tych danych. Stosunkowo niewielka ilość kwasów omega-3 w porównaniu z omega-6 może przynieść nieistotne wyniki”.
Znaczenie karnozyny, zwłaszcza dla wegan
Jednym ze sposobów powstrzymania uszkodzeń oksydacyjnych spowodowanych spożyciem żelaza w obecności zbyt wielu kwasów omega-6 jest przyjmowanie karnozyny lub jej głównego prekursora – beta-alaniny. Karnozyna to dipeptyd złożony z dwóch aminokwasów: beta-alaniny i histydyny. To silny przeciwutleniacz, którego najwyższe stężenia znajdują się w mięśniach i mózgu.
Jeśli jesteś wegetarianinem lub weganinem, prawdopodobnie masz niższy poziom karnozyny w mięśniach. Jest to jeden z powodów, dla których wielu wegan, którzy nie kompensują odpowiednio niedoborów żywieniowych, ma problemy z budową mięśni. Sama karnozyna nie jest zbyt przydatna jako suplement, ponieważ jest szybko rozkładana na aminokwasy składowe przez enzymy. Następnie organizm przekształca te aminokwasy z powrotem do karnozyny w mięśniach.
Bardziej skuteczną alternatywą jest suplementacja beta-alaniny, która wydaje się być aminokwasem ograniczającym tempo tworzenia karnozyny. Wiadomo, że jedzenie wołowiny skutecznie podnosi poziom karnozyny w mięśniach, dlatego jeśli jesteś wegetarianinem lub weganinem, ten suplement może być dla Ciebie szczególnie ważny.
Choroby przewlekłe są zakorzenione w długotrwałym spożywaniu olejów z nasion
Wydaje się, że wiele chorób przewlekłych jest wynikiem katastrofalnego stopniowego pogorszenia stanu zdrowia wywołanego długotrwałym spożywaniem olejów z nasion (omega-6). Na przykład, dr Chris Knobbe, okulista oraz założyciel i prezes Cure AMD Foundation – organizacji non-profit zajmującej się profilaktyką zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem (AMD) – uważa, że zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD) powinno być nazywane zwyrodnieniem plamki związanym z dietą.
Dr Knobbe zbadał toksyczne aldehydy, które powstają z tłuszczów omega-6. Po spożyciu, tłuszcz omega-6 najpierw reaguje z rodnikiem hydroksylowym lub rodnikiem nadtlenkowym, w wyniku czego powstaje wodoronadtlenek lipidów.
Następnie wodoronadtlenek lipidów jest szybko rozkładany do toksycznych aldehydów, które powodują cytotoksyczność, genotoksyczność, mutagenność, rakotwórczość i inne niekorzystne efekty, w tym otyłość, nawet w bardzo niskich dawkach. Dr Knobbe wyjaśnił ten złożony proces w swojej prezentacji na corocznym spotkaniu ALLDOCS 2020:
„Oto, co robi nadmiar kwasów omega-6 w diecie zachodniej: wywołuje niedobory składników odżywczych i powoduje katastrofalną kaskadę peroksydacji lipidów… To powoduje uszkodzenie… fosfolipidu zawartego w błonach mitochondrialnych zwanego kardiolipidem. A to prowadzi do uszkodzenia łańcucha transportu elektronów… co powoduje niewydolność i dysfunkcję mitochondriów.
To z kolei prowadzi najpierw do powstania reaktywnych form tlenu, które wracają do tej kaskady peroksydacji. Więc jeśli wypełniasz swoje komórki tłuszczowe i błony mitochondrialne kwasami omega-6, ulegną utlenieniu, ponieważ są wielonienasycone.
Następna rzecz to insulinooporność, która prowadzi do rozwoju zespołu metabolicznego, cukrzycy typu 2, niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby. Kiedy mitochondria zawodzą, powstaje zredukowany kwas tłuszczowy, beta oksydacja, co oznacza, że nie można spalić tych tłuszczów jako paliwa.
W wyniku tego rośnie… uzależnienie od węglowodanów i wzrasta ryzyko otyłości. Wzrasta zmęczenie i waga ciała. Mitochondria nie spalają tłuszczu jako paliwa… to potężny mechanizm powstawania otyłości.
Brak energii na poziomie komórkowym prowadzi do mutacji jądrowego mitochondrialnego DNA, a to prowadzi do rozwoju nowotworów. Trzy tygodnie na diecie bogatej w PUFA powodują niewydolność serca u szczurów – tylko trzy tygodnie. Prowadzi to również do apoptozy i martwicy. W ten sposób dochodzi do rozwoju chorób takich jak AMD i choroba Alzheimera”.
Problem z kwasem linolowym
U podstaw szkodliwych reakcji biochemicznych wywoływanych przez oleje z nasion znajduje się kwas linolowy, który jest 18-węglowym tłuszczem omega-6. Jak wspomniano, kwas linolowy jest głównym kwasem tłuszczowym występującym w PUFA i stanowi około 80% składu olejów roślinnych. Kwasy tłuszczowe omega-6 muszą być zbilansowane kwasami omega-3, aby nie wywierały szkodliwych efektów – jednak w przypadku większości Amerykanów tak się nie dzieje.
Co gorsza, większość spożywanych przez ludzi kwasów omega-6 została uszkodzona i utleniona podczas przetwarzania. „Podczas utleniania kwasu linolowego powstają wodoronadtlenki lipidowe, które szybko ulegają rozkładowi do… utlenionych metabolitów kwasu linolowego” – powiedział dr Knobbe.
OXLAM (utlenione metabolity kwasu linolowego) są cytotoksyczne, genotoksyczne, mutagenne, rakotwórcze, aterogenne i trombogenne – stwierdził dr Knobbe. Ich właściwości miażdżycowe i działanie zakrzepowe są szczególnie niepokojące, ponieważ zwiększają ryzyko udaru mózgu i zakrzepów. Powodują również dysfunkcje metaboliczne.
Podczas kaskady peroksydacji lipidów spowodowanej nadmiernym spożyciem olejów z nasion omega-6, PUFA gromadzą się w błonach komórkowych, prowadząc do reakcji peroksydacji. Jak wspomniano, ponieważ istnieje wiele reaktywnych form tlenu, prowadzi to do rozwoju insulinooporności na poziomie komórkowym.
Będący dziennikarzem i lekarzem dr Paul Saladino wyjaśnił, że kwas linolowy „zmienia wrażliwość na insulinę na poziomie komórek tłuszczowych”, zasadniczo czyniąc je bardziej wrażliwymi na insulinę – a ponieważ komórki tłuszczowe kontrolują wrażliwość na insulinę całego organizmu, uwalniając wolne kwasy tłuszczowe, prowadzi to do rozwoju insulinooporności.
Niestety, nawet jedzenie tradycyjnie hodowanego kurczaka, który jest karmiony kukurydzą, jest problematyczne, ponieważ takie mięso jest bogate w kwas linolowy omega-6. Według dr Saladino, jedzenie dużej ilości kurczaka zwiększa spożycie oleju roślinnego i dodatkowo wypacza stosunek omega-6 do omega-3.
Unikanie przetworzonych olejów z nasion chroni zdrowie
W celu ochrony zdrowia należy ograniczyć spożycie przemysłowo przetworzonych olejów z nasion tak bardzo, jak to tylko możliwe. Oznacza to wyeliminowanie z diety następujących olejów:
Sojowy |
Kukurydziany |
Rzepakowy |
Olej z krokosza barwierskiego |
Słonecznikowy |
Arachidowy |
Nawet zbyt duże spożycie organicznej, biodynamicznej oliwy z oliwek może zmienić stosunek omega3:6 w złym kierunku, ponieważ oliwa z oliwek również jest źródłem kwasu linolowego omega-6, więc warto zastosować sztuczkę, którą opisałem powyżej, aby obniżyć zawartość LA w oliwie z oliwek. Ważne jest również, aby unikać przetworzonej żywności i fast foodów, ponieważ praktycznie wszystkie produkty tego typu zawierają te toksyczne oleje. Najłatwiej to zrobić, przygotowując większość posiłków w domu, dzięki czemu wiesz, co jesz.
Jeśli chcesz wiedzieć, ile kwasu linolowego spożywasz, po prostu wejdź na cronometer.com i wprowadź ilości spożywanych produktów. W celu uzyskania optymalnego stanu zdrowia, staraj się spożywać mniej niż 10 gramów kwasu linolowego dziennie.