Dlaczego zmieniono nazwę najbardziej istotnej witaminy B?

Według dr. Mercoli

Cholina jest niezbędnym składnikiem odżywczym, ale zwykle nie jest klasyfikowana jako witamina. Według Biology Online witamina to „związek organiczny o niskiej masie cząsteczkowej, niezbędny do prawidłowego wzrostu i procesów metabolicznych, wymagany w śladowych ilościach”. Ponieważ organizm może wytwarzać pewną ilość choliny w wątrobie, nie jest klasyfikowana jako witamina.

Organizm potrzebuje witamin rozpuszczalnych w tłuszczach i wodzie, aby optymalnie funkcjonować. Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach są magazynowane w tkance tłuszczowej i wątrobie. Zawierają witaminy A, D, E i K. Witaminy rozpuszczalne w wodzie nie są magazynowane, a ich nadmiar jest zwykle wypłukiwany z organizmu wraz z moczem. Witaminy rozpuszczalne w wodzie obejmują m.in. witaminę C i wszystkie witaminy z grupy B.

Cholina znajduje się w rozpuszczalnych w tłuszczach i wodzie związkach w pożywieniu. Enzymy znajdujące się w organizmie człowieka uwalniają cholinę ze związków zawartych w pożywieniu. Następnie jest ona wchłaniana w jelicie cienkim i przenoszona do wątroby, skąd jest transportowana po całym organizmie, gdzie pomaga w tworzeniu błon komórkowych.

Organizm człowieka nie produkuje wystarczającej ilości choliny, aby zaspokoić swoje potrzeby. Dlatego należy pozyskiwać cholinę z pożywienia. Poziom choliny nie jest rutynowo badany, ale większość ludzi w USA spożywa mniej choliny niż wynosi zalecana dawka.

Chociaż objawy niedoboru u zdrowych dzieci i dorosłych są rzadkie, niewystarczająca ilość choliny może być powiązana z chorobami, takimi jak zwyrodnienie neurologiczne i choroby wątroby. Funkcje choliny w organizmie pokrywają się z funkcjami witamin z grupy B, co po części może wyjaśniać, dlaczego pierwotnie cholina była nazywana witaminą B4.

Cholina była kiedyś uważana za witaminę

Najwcześniejsze zarejestrowane informacje o cholinie pojawiły się w 1862 roku, kiedy Adolph Strecker odkrył, że podgrzana lecytyna wytwarza nową substancję chemiczną. Nazwał tę substancję choliną. Trzy lata później Oscar Liebreich zidentyfikował w ludzkim mózgu nową cząsteczkę, którą nazwał „neuriną”, a która później okazała się identyczna z choliną.

Prawie 100 lat później, w 1954 roku, Eugene Kennedy opisał ścieżkę, którą organizm wykorzystuje do włączania choliny do fosfatydylocholiny. W tym czasie naukowcy zidentyfikowali wiele witamin z grupy B.

Jednak dopiero w 1998 roku Nutrition Board National Academies of Medicine uznała cholinę za podstawowy składnik odżywczy. Jesienią 2020 roku Elena Gagliardi z wydziału żywienia ambulatoryjnego w Santa Clara Valley Medical Center rozmawiała z reporterem z US News & World Report i wyjaśniła, że cholina nie jest witaminą.

Zamiast tego jest „związkiem chemicznym niezbędnym dla wielu funkcji w organizmie”. Adenina jest składnikiem chemicznym dinukleotydu flawinowo-adeninowego (FAD), który pomaga przekształcać cholinę w macierzy mitochondrialnej.

Istnieje ścisły związek między adeniną a choliną – do tego stopnia, że niektórzy nazywają adeninę witaminą B4, a inni używają tych terminów zamiennie. Jednak nie ma znaczenia, jaki termin jest używany, cholina jest kluczowym składnikiem odżywczym ważnym dla zdrowia i dobrego samopoczucia.

Cholina ma kluczowe znaczenie dla funkcji poznawczych i zdrowia wątroby

Według artykułu opublikowanego w Nutrition Today, odpowiednie spożycie (AI) choliny zostało obliczone, gdy jej poziom w populacji był stosunkowo nieznany. Zamiast obliczać je na podstawie eksperymentalnych ustaleń lub szacunków spożycia, zostało ono częściowo obliczone na podstawie badań obejmujących dorosłych mężczyzn, u których doszło do uszkodzenia wątroby po jej niedoborze.

Poziomy AI dla innych osób zostały następnie ekstrapolowane w oparciu o standardowe wagi referencyjne. Jednak ostatnia analiza wykazała, że prawie 90% ludzi mieszkających w USA nie spożywa wystarczającej ilości pokarmów bogatych w cholinę. Ponadto wytyczne żywieniowe dla Amerykanów na lata 2015-2020 nie zalecały wystarczającej ilości pokarmów bogatych w cholinę pozwalającej zaspokoić potrzeby organizmu.

Niedobór choliny może mieć rozległe skutki. Na przykład, istnieją dowody, że zaburzenia cholinergiczne wpływają na rozwój demencji. Badania i przeglądy literatury potwierdziły hipotezę, że dysfunkcja cholinergiczna przyczynia się do choroby Alzheimera.

Następnie odkryto, że acetylocholina odgrywa centralną rolę w układzie nerwowym, który wymaga enzymu do jej syntezy z acetylo-CoA i choliny. Enzym nazywa się acetylotransferazą. To połączenie prawdopodobnie wyjaśnia, przynajmniej częściowo, wpływ, jaki leki antycholinergiczne wywierają na krótkotrwałe upośledzenie funkcji poznawczych u osób starszych.

Leki wpływają na acetylocholinę, która wysyła informacje wpływające na skurcz mięśni i część mózgu odpowiedzialną za pamięć i uczenie się. W jednym z badań, 347 uczestnikom, którzy doświadczyli udaru mózgu, podawano cytykolinę przez 12 miesięcy. Jest to uzupełniające połączenie choliny i cytydyny.

Pod koniec 12 miesięcznego okresu badania naukowcy stwierdzili, że suplement poprawił funkcje poznawcze u uczestników i „wydaje się być obiecującym środkiem poprawiającym regenerację po udarze mózgu”. Cholina odgrywa również kluczową rolę w niealkoholowej stłuszczeniowej chorobie wątroby (NAFLD), która jest jedną z najczęstszych postaci chorób wątroby w Stanach Zjednoczonych.

W pewnym stopniu NAFLD jest wywoływana przez otyłość i insulinooporność, co według naukowców prowadzi do zwłóknienia, a następnie marskości lub raka wątroby. Istnieją dwie formy tej choroby, które nie są związane ze spożywaniem alkoholu. Pierwsza to zwykłe stłuszczenie wątroby, inaczej niealkoholowe stłuszczenie wątroby (NAFL), a druga to niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby (NASH).

NAFL wiąże się z niewielkim stanem zapalnym lub uszkodzeniami komórek, podczas gdy NASH może prowadzić do zwłóknienia, marskości lub raka wątroby. W badaniu opublikowanym w Journal of Nutrition naukowcy odkryli, że kobiety o normalnej wadze, które miały najwyższe spożycie choliny w diecie, miały mniejsze ryzyko niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby.

Cholina ma znaczący wpływ na funkcjonowanie wielu układów w organizmie

Według dr Chrisa Masterjohna – dietetyka, niedobór choliny może być bardziej znaczący w rozwoju NAFLD niż spożywanie zbyt dużej ilości fruktozy. Dr Masterjohn uważa, że wzrost stłuszczenia wątroby jest w dużej mierze spowodowany zmianami w diecie.

W przeglądzie literatury medycznej swojego autorstwa, dr Masterjohn odkrył związek między choliną a stłuszczeniem wątroby, które pierwotnie odkryto w badaniach nad cukrzycą typu 1. Opisał ten związek następująco:

„W 1949 roku naukowcy wykazali, że sacharoza i etanol mają równy potencjał do wywoływania stłuszczenia wątroby i wynikającego z tego stanu zapalnego. Zwiększone spożycie białka, dodatkowych ilości metioniny i choliny może całkowicie ochronić przed tym efektem.

I odwrotnie, znacznie nowsze badania wykazały, że sacharoza jest niezbędna do rozwoju stłuszczenia wątroby w modelu z niedoborem metioniny i choliny (MCD). Model stłuszczenia wątroby MCD jest najstarszym i najczęściej stosowanym modelem żywieniowym.

W modelu MCD obserwuje się nie tylko gromadzenie tłuszczu w wątrobie, ale także rozległe zapalenie podobne do najgorszych postaci stłuszczenia wątroby obserwowanych u ludzi. To, o czym nikt nigdy nie wspomina o tej diecie, to fakt, że składa się ona głównie z sacharozy, a tłuszcz powstaje wyłącznie z oleju glukozowo-fruktozowego!

Obraz, który wyraźnie wyłania się ze wszystkich tych badań jest taki, że tłuszcz lub cokolwiek, z czego tłuszcz jest produkowany w wątrobie, np. fruktoza i etanol, są niezbędne do rozwoju stłuszczenia wątroby. Ale oprócz tego czynnika, innym kluczowym czynnikiem jest niedobór choliny, ponieważ pozbawia wątrobę zdolności do eksportowania tego tłuszczu”.

Do badania opublikowanego w czasopiśmie Nutrition & Metabolism naukowcy zakwalifikowali 866 pacjentów z nowo zdiagnozowanym rakiem wątrobowokomórkowym, aby sprawdzić korelację wskaźników przeżycia z poziomami choliny w surowicy. Dane wykazały, że pacjenci z wyższym poziomem choliny w surowicy mieli lepsze wskaźniki przeżywalności niż pacjenci z niższymi poziomami tego składnika odżywczego.

Cholina jest budulcem acetylocholiny i fosfatydylocholiny – składnika lipoprotein o bardzo małej gęstości. Mózg wykorzystuje fosfatydylocholinę do produkcji acetylocholiny, która wpływa na funkcje poznawcze. Fosfatydylocholina jest również stosowana w leczeniu wielu schorzeń, w tym choroby pęcherzyka żółciowego, zespołu napięcia przedmiesiączkowego i zapalenia wątroby.

Olej z kryla zwiększa poziom choliny i sprawność fizyczną

Dr Donald Layman z wydziału nauk o żywności i żywienia człowieka na Uniwersytecie Illinois, opisał związek między wydajnością ćwiczeń a choliną:

„Aktywność fizyczna zwiększa wydatek energetyczny, pomagają utrzymać odpowiednią zawartość poszczególnych składników w organizmie i kontrolują masę ciała. Wszyscy wiemy, że rutynowe codzienne ćwiczenia są ważne, ale często zapominamy, że dla optymalnej wydajności mięśni niezbędne jest również prawidłowe odżywianie.

W szczególności ważna jest cholina, która jest częścią neuroprzekaźnika acetylocholiny – cząsteczki sygnalizacyjnej stymulującej skurcz mięśni, który wspomaga ruchy i wydajność pracy mięśni. Wiemy również, że utrata choliny następuje już po godzinie wysiłku, np. długiego biegu, jazdy na rowerze lub gry w tenisa”.

Cholina odgrywa istotną rolę w utrzymaniu funkcji mięśni. Podczas ćwiczeń o wysokiej intensywności stężenie choliny w surowicy może się znacznie zmniejszyć. Do jednego z badań naukowcy zaangażowali 47 triathlonistów w wieku od 25 do 61 lat biorących udział w zawodach Ironman i triathlonach olimpijskich. Grupa została podzielona na dwie części: 24 osoby codziennie otrzymywały suplement oleju z kryla przez pięć tygodni przed wyścigiem, a 23 osoby codziennie otrzymywały placebo zawierające mieszankę olejów roślinnych.

Krew sportowców była badana przed wyścigiem, zaraz po i następnego dnia po wyścigu. Naukowcy analizowali poziom choliny w surowicy i jej metabolity. Dane pokazały, że stężenie choliny w surowicy znacznie spadło w obu grupach, ale osoby otrzymujące olej z kryla miały wyższy poziom choliny w surowicy niż osoby otrzymujące placebo.

W jednej z analiz laboratoryjnych naukowcy odkryli, że olej z kryla zawiera 69 fosfolipidów zawierających cholinę, co potwierdziło „złożoność składu fosfolipidów oleju z kryla”. Związki choliny zawarte w oleju z kryla mogą być również bardziej biodostępne, ponieważ „60% choliny w solach nieorganicznych jest tracone w wyniku konwersji do trimetyloaminy (TMA) wykonywanej przez bakterie jelitowe”.

Następnie enzymy przekształcają TMA w N-tlenek trimetyloaminy (TMAO) – potencjalny biomarker insulinooporności i problemów z sercem. Jak zauważyli naukowcy, „cholina w postaci PC jest znacznie słabiej przekształcana w TMA, co wykazano w badaniu pojedynczej dawki oleju z kryla. To potencjalnie skutkuje bardziej wydajnym dostarczaniem choliny”.

Na przykład, dowody wykazały, że 28 dni przyjmowania suplementu zawierającego olej z kryla zwiększyło poziom choliny u zdrowych młodych osób dorosłych. Ponadto naukowcy w tym badaniu nie stwierdzili „niekorzystnego wpływu [przyjmowania tego suplementu] na poziomy TMAO i karnityny w osoczu”.

Jakie są źródła choliny w diecie?

W badaniu porównującym fosfatydylocholinę, obecną w oleju z kryla i soli dwuwinianu choliny, stwierdzono, że w porównaniu z innymi źródłami choliny, olej z kryla prowadzi do uzyskania wyższych poziomów ważnych metabolitów: betainy i dimetyloglicyny (DMG) oraz niższego poziomu TMAO, którego wysoki poziom może prowadzić do problemów zdrowotnych.

Olej z kryla oferuje również więcej składników odżywczych, w tym kwas eikozapentaenowy (EPA) i kwas dokozaheksaenowy (DHA), które są korzystne dla zdrowia serca i poprawiają ciśnienie krwi, zmniejszają ogólne stany zapalne, zmniejszają skutki reumatoidalnego zapalenia stawów i depresji oraz pomagają spowolnić postęp choroby Alzheimera.

Żółtka jaj to kolejne doskonałe źródło choliny. Wśród konsumentów jaj około 57% spożywało odpowiedni poziom choliny w porównaniu z zaledwie 2,4% wśród osób, które nie spożywały jaj.

W tej samej analizie naukowcy doszli do wniosku, że „niezwykle trudno” jest uzyskać wystarczającą ilość choliny, chyba że regularnie spożywa się jajka lub suplement diety, chociaż najlepiej jest otrzymywać składniki odżywcze z diety, jeśli tylko jest to możliwe. Do innych źródeł choliny w diecie należą: