Według dr. Mercoli
Wosk uszny, znany również jako woskowina, jest niezbędny dla zdrowia ucha. W rzeczywistości wcale nie jest to wosk, ale wydzielina składająca się w części z martwych komórek skóry z przewodu słuchowego. Obszar wewnątrz przewodu słuchowego konsekwentnie się regeneruje, a usuwanie martwych komórek jest częścią procesu produkcji woskowiny.
Kanał słuchowy jest również wyłożony włoskami, które pomagają w usuwaniu woskowiny wzdłuż kanału. Woskowina składa się też z wydzieliny z gruczołów woskowinowych i łojowych znajdujących się w zewnętrznym przewodzie słuchowym. Gruczoł woskowinowy jest gruczołem potowym, natomiast gruczoły łojowe wydzielają olej, który pomaga zmiękczyć skórę.
Rolą woskowiny jest ochrona skóry przed infekcją, ponieważ jest ona naturalnym środkiem przeciwbakteryjnym. Inną funkcją woskowiny jest oczyszczanie przewodu słuchowego – powoli przemieszcza się przez kanał i wychodzi z ucha dzięki ruchom szczęki, takich jak żucie. Podczas tego ruchu wymywa szczątki i odpady, które mogły przedostać się do kanału słuchowego.
Podobnie jak wiele innych rzeczy w organizmie człowieka, uszy wymagają równowagi. Zbyt mała ilość woskowiny może doprowadzić do wyschnięcia przewodu słuchowego; zbyt duża ilość może spowodować tymczasową utratę słuchu. Idealnie byłoby, gdyby kanały słuchowe nie wymagały czyszczenia. Jeśli jednak gromadzi się w nich zbyt dużo woskowiny i powoduje to niepożądane objawy, możesz rozważyć użycie bezpiecznej metody pozwalające ją usunąć, która nie obejmuje zastosowania patyczków bawełnianych.
Patyczki bawełniane mogą powodować urazy błony bębenkowej
Według badań opublikowanych w Journal of the American Medical Association używanie patyczków bawełnianych do czyszczenia uszu nadal jest główną przyczyną perforacji błony bębenkowej. Błona bębenkowa może ulec perforacji przez przedmioty dostające się do przewodu słuchowego.
W jednym z badań rejestr z oddziału ratunkowego wykazał, że 66% osób leczonych z powodu urazowej perforacji błony samodzielnie spowodowało obrażenia, wkładając przedmioty do ucha; w prawie połowie przypadków były to patyczki z bawełnianymi końcówkami. Główny autor dr Eric Carniol, otolaryngolog z University of Toronto, powiedział w wywiadzie dla agencji Reuters Health:
„Z naszego doświadczenia wynika, że aplikatory z bawełnianą końcówką (końcówki Q i podobne produkty) są często instrumentami, których pacjenci używają do czyszczenia uszu. Nasze przypuszczenie jest takie, że większość tych urazów została spowodowana przez pacjentów próbujących samodzielnie usunąć woskowinę”.
Badanie Carniol koncentrowało się na ocenie traumatycznych perforacji, poddając analizie dane z pięciu lat ze 100 oddziałów ratunkowych i ponad 900 wizyt. Naukowcy zauważyli, że w tym okresie odbyło się prawie 5000 wizyt związanych z perforacją błony.
Badacze doszli do wniosku, że pomimo ostrzeżeń dotyczących ryzyka kontuzji, stosowanie aplikatorów z bawełnianą końcówką nadal jest główną przyczyną urazowych perforacji błony bębenkowej. W innym badaniu oceniającym częstość praktyk czyszczenia uszu wśród studentów studiów licencjackich na Uniwersytecie KwaZulu-Natal, naukowcy odkryli, że 98% z 206 uczestników samodzielnie czyściło uszy, a 79,6% używało do tego patyczków bawełnianych.
Lekarze ze szpitala Henry Ford, badający ten temat, odkryli związek między pękniętą błoną bębenkową a użyciem patyczków z bawełnianą końcówką. Dane zostały zaprezentowane na konferencji naukowej, która odbyła się w Chicago w 2011 roku, na której rozmawiano o tym, że ponad połowa osób badanych przez otolaryngologów przyznała się do stosowania patyczków bawełnianych do czyszczenia uszu.
W badaniu udział wzięło 1540 pacjentów, u których w latach 2001–2010 pękła błona bębenkowa, w wyniku czego doświadczyli ubytków neurologicznych, takich jak porażenie nerwu twarzowego i wymagali chirurgicznej naprawy błony bębenkowej.
Inne przedmioty, których ludzie używali do czyszczenia uszu, to spinki do włosów, długopisy lub ołówki, spinacze biurowe i pincety. Ważne jest, aby zdawać sobie sprawę, że nic nie powinno być wkładane do ucha, ponieważ jest to niebezpieczne.
Podczas gdy ucho zewnętrzne można czyścić mydłem i wodą, przewód słuchowy tego nie potrzebuje. Woda, która dostaje się w trakcie kąpieli lub podczas mycia włosów, często wystarcza, aby rozluźnić wosk i pomóc mu wydostać się z ucha.
Błędy popełniane podczas czyszczenia uszu
Dr Boris Chernobilsky, adiunkt kliniczny w NYU Langone Health, opowiadał w wywiadzie dla magazynu Time o najczęstszych błędach popełnianych przez ludzi podczas czyszczenia uszu. Oprócz stosowania aplikatorów z bawełnianą końcówką, otolaryngolodzy odradzają:
• Regularne czyszczenie — w idealnym przypadku nie musisz w ogóle czyścić uszu, a na pewno nie codziennie, czy nawet co drugi dzień. Woskowina jest korzystna dla ucha, zapewniając mu ochronę, nawilżenie i właściwości antybakteryjne.
• Stosowanie do czyszczenia uszu spiczastych obiektów — szpilki, długie paznokcie i igły do szycia są używane przez niektóre osoby do czyszczenia uszu. Jednak stanowią one nawet większe zagrożenie niż patyczki bawełniane, ponieważ mogą łatwo przeciąć, uszkodzić skórę lub przebić błonę bębenkową.
• Świecowanie — świecowanie uszu to proces, w którym używa się wydrążonej świecy w kształcie stożka i ognia. Praktycy utrzymują, że usuwa wosk i inne zanieczyszczenia z ucha poprzez wytworzenie podciśnienia, które umożliwia wyciągnięcie zanieczyszczeń. Jednak Chernobilsky powiedział w wywiadzie dla Time: „Widziałem perforacje błony bębenkowej i oparzenia spowodowane palącymi się włosami ludzi”.
Badacze wykorzystali pomiary tympanometryczne na modelu kanału słuchowego, aby wykazać, że świece uszne nie wytwarzają odpowiedniego podciśnienia. Pokazano również, że w niektórych modelach osadzał się wosk. Badacze dodatkowo przeanalizowali dane od 122 otolaryngologów i zidentyfikowali 21 urazów ucha powstałych w wyniku używania świec.
FD ostrzega przed świecowaniem, ponieważ zwiększa ono ryzyko oparzeń, zatkania uszu woskiem ze świecy i przekłucia błony bębenkowej. Z tą praktyką wiąże się również opóźnienie w szukaniu pomocy medycznej z powodu innych podstawowych schorzeń, takich jak utrata słuchu, choroby stawów skroniowo-żuchwowych i nowotwory.
• Używanie strzykawek do płukania uszu — chociaż płukanie przewodu słuchowego strzykawką może być bezpieczne, jeśli zapomnisz osuszyć ucho po skończeniu zabiegu, może to zwiększyć ryzyko rozwoju ucha pływaka. Jest to bolesna infekcja bakteryjna zewnętrznego przewodu słuchowego spowodowana zwiększoną wilgocią.
Woskowina jest zdrowa, ale jej nadmiar może negatywnie wpływać na słuch
W większości przypadków pozostawiona sama sobie woskowina wydostaje się z przewodu słuchowego. Czasami może gromadzić się na błonie bębenkowej. Jest to powszechny problem obserwowany przez lekarzy, będący najczęstszą przyczyną stosowania patyczków z bawełnianą końcówką, które pomagają usunąć część woskowiny, ale często resztę wciskają głębiej do przewodu słuchowego.
Osoby, które noszą aparaty słuchowe lub zatyczki do uszu są bardziej narażone na zatkanie uszu przez woskowinę. Zgodnie z wytycznymi Fundacji American Academy of Otolaryngology - Head and Neck Surgery Foundation, nawet 65% osób przebywających w domach opieki może doświadczać zatkania i całkowitego zablokowania kanału słuchowego woskiem.
Nadmierne gromadzenie się woskowiny może osłabiać słuch, ponieważ fale dźwiękowe nie są już w stanie tak skutecznie docierać do błony bębenkowej. Do objawów nadmiaru woskowiny należą również:
Zawroty głowy — poczucie braku równowagi, prowadzące do zawrotów głowy i nudności |
Kaszel wywołany przez ciśnienie stymulujące nerw w uchu |
Szum w uszach — dzwonienie w uchu |
Uczucie pełności w uchu |
Ból ucha |
Infekcja ucha |
Swędzenie |
Zawroty głowy |
Drenaż z przewodu słuchowego |
|
Unikaj głośnego hałasu, aby chronić słuch
Utrata słuchu może wynikać z uderzenia woskowiny w błonę bębenkową, a także z innych przyczyn medycznych i środowiskowych. W badaniu obejmującym 170 uczniów w wieku od 11 do 17 lat, naukowcy z McMaster University w Kanadzie odkryli, że pewne nawyki, w tym regularne przebywanie w pobliżu głośnych dźwięków na imprezach lub koncertach, słuchanie muzyki z użyciem słuchawek i używanie telefonów komórkowych, były normą.
Ponad połowa uczniów zgłosiła, że doświadczyła szumu w uszach lub dzwonienia w uszach przez cały dzień po głośnym koncercie. Jest to uważane za znak ostrzegawczy dotyczący utraty słuchu. U blisko 29% uczniów stwierdzono chroniczny szum w uszach na podstawie badania psychoakustycznego przeprowadzonego w kabinie dźwiękowej.
Według American Tinnitus Association, miliony dorosłych Amerykanów doświadczają tego stanu, czasami w stopniu prowadzącym do powstania urazu. Według danych z National Health Interview Survey 2007, 21,4 mln osób dorosłych doświadczyło szumu w uszach w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Wśród nich 27% miało objawy trwające dłużej niż 15 lat, a w przypadku 36% objawy były prawie stałe.
Utrata słuchu związana z innymi zagrożeniami dla zdrowia
Szum w uszach i utrata słuchu mogą wynikać z uszkodzenia błony bębenkowej lub jej zablokowania woskiem; stany te są związane z innymi zagrożeniami dla zdrowia. Nierozpoznane nagromadzenie woskowiny u osób starszych może powodować poważne problemy, takie jak utrata słuchu i pogorszenie funkcji poznawczych.
W badaniu obejmującym 1162 osób, naukowcy doszli do wniosku, że utrata słuchu była niezależnie związana ze wzrostem osłabienia funkcji poznawczych u osób starszych, prawdopodobnie poprzez wpływ utraty słuchu na obciążenie poznawcze i zmniejszenie zaangażowania społecznego.
Naukowcy napisali, że ubytek słuchu występuje u prawie dwóch trzecich osób dorosłych w wieku co najmniej 70 lat i jest to stan niedostatecznie leczony. Uczestnicy badania z ubytkiem słuchu wykazywały znaczne upośledzenie umysłowe trzy lata wcześniej niż osoby bez ubytku słuchu.
Naukowcy biorący udział w dwóch innych badaniach przeprowadzonych przez Johnsa Hopkinsa również opisali negatywne skutki utraty słuchu. W pierwszym badaniu stwierdzono, że seniorzy, którzy utracili słuch, są bardziej podatni na rozwój demencji w porównaniu z osobami, które zachowały słuch. W drugim przypadku zaobserwowano szybsze kurczenie się mózgu u osób starszych, u których doszło do utraty słuchu.
Szum w uszach jest również związany z zaburzeniami bólowymi i bólami głowy, w tym migrenami. Często prowadzi do problemów ze snem, takich jak problemy z zasypianiem, przebudzanie w środku snu i chroniczne zmęczenie. Ponadto szum w uszach może przyczyniać się do rozwoju deficytów poznawczych, w tym spowolnionej szybkości przetwarzania poznawczego i problemów z uwagą.
Bezpieczny sposób na utrzymanie czystości uszu
Jeśli masz w domu patyczki z bawełnianą końcówką, poświęć chwilę na przeczytanie informacji wydrukowanych na pudełku. Możesz być zaskoczony ostrzeżeniem o treści: „Nie wkładaj patyczków do przewodu słuchowego”. Więc jak bezpiecznie usunąć woskowinę, gdy poczujesz, że w przewodzie słuchowym nagromadził się jej nadmiar, co powoduje niepożądane objawy?
Najprostszym, najskuteczniejszym i najbezpieczniejszym sposobem jest zmiękczenie woskowiny w przewodzie słuchowym kilkoma kroplami oliwy z oliwek, oleju kokosowego lub wody. Połóż się na boku z ręcznikiem pod głową, aby złapać wszystko, co może się wylać. Po odczekaniu kilku minut, aż olej zmiękczy wosk, wlej nakrętkę 3% nadtlenku wodoru do przewodu słuchowego.
Możesz usłyszeć bulgotanie i poczuć lekkie pieczenie. Po około pięciu minutach przechyl głowę i pozwól, aby roztwór i nadmiar wosku wypłynęły na chusteczkę. Powtórz to z drugim uchem.
Chociaż jest to bezpieczna metoda usuwania nadmiaru woskowiny, należy pamiętać, że nie należy myć uszu za każdym razem, ponieważ może to wysuszyć kanał słuchowy i zwiększyć ryzyko infekcji.
Jeśli zauważysz, że stale masz nadmiar woskowiny, może to być oznaką niedoboru kwasów tłuszczowych omega-3. Rozważ dodanie kwasów tłuszczowych omega-3 do swojej diety wzbogacając ją w odpowiednie ryby, takie jak sardynki, sardele i dziko złowiony łosoś alaskański. Możesz również rozważyć przyjmowanie wysokiej jakości suplementu omega-3 pochodzenia zwierzęcego, np. oleju z kryla.