Buraki poprawiają zdrowie mózgu

Według dr. Mercoli

Wiele można powiedzieć o buraku ćwikłowym – łatwym w uprawie warzywie ogrodowym. Niezależnie od tego, czy sok jest surowy, gotowany, marynowany czy sfermentowany, spożywanie buraków zapewnia szeroki zakres korzyści zdrowotnych. Zawarte w nich składniki odżywcze zwalczają stany zapalne, obniżają ciśnienie krwi i pomagają w detoksykacji. Ponadto buraki zmniejszają ryzyko chorób serca i udaru mózgu, a ponadto są pomocne w zwalczaniu choroby nowotworowej.

Najnowsze badania wykazały również, że dzięki wysokiej zawartości azotanów buraki zapewniają również ogromne korzyści dla mózgu, szczególnie jeśli ich spożywanie jest połączone z ćwiczeniami. Organizm przekształca azotany w tlenek azotu, który poprawia dotlenienie i korzystnie wpływa na układ krążenia i odpornościowy.

Każdego dnia dodaję około 1 do 2 uncji (ok. 30-60 g) surowych buraków do mojego koktajlu. Ponadto stosuję suplement zawierający sfermentowany korzeń buraka w proszku. Osoby z insulinoopornością lub chore na cukrzycę powinny uważnie monitorować jak surowy sok z buraków wpływa na ich ogólny stan zdrowia, ponieważ 36% buraka stanowią cukry proste.

Wysoka zawartość cukru w burakach powoduje, że surowe buraki i sok z buraków nie powinny być stosowane w początkowej fazie diety ketogenicznej, ponieważ celem tej fazy jest skłonienie organizmu do spalania tłuszczu jako podstawowego paliwa zamiast cukru. Opisuję ten proces w mojej książce pt. „Fat for fuel”. W takich przypadkach sfermentowany sok z buraków, znany również jako kwas buraczany, może być zdecydowanie lepszą opcją, ponieważ podczas procesu fermentacji eliminowany jest praktycznie cały cukier.

Buraki są korzystne dla mózgu

Do przytoczonego badania zakwalifikowano 26 mężczyzn i kobiet w średnim wieku, u których zdiagnozowano wysokie ciśnienie krwi. Uczestnicy badania otrzymywali do picia sok z buraków lub placebo trzy razy w tygodniu, godzinę przed treningiem, przez sześć tygodni. Trening polegał na 50-minutowym spacerze na bieżni.

Jak wykazały badania, sok z buraków zwiększał dotlenienie tkanek i przepływ krwi w grupie leczonej. Poprawił również neuroplastyczność mózgu poprzez poprawę natlenienia kory somatomotorycznej – obszaru mózgu, który często ulega uszkodzeniu we wczesnych stadiach demencji. Jak zauważył współautor badania W. Jack Rejeski – profesor nauk o zdrowiu i aktywności fizycznej na Wake Forest University w Północnej Karolinie:

„Tlenek azotu to naprawdę potężna cząsteczka. Dociera do obszarów ciała, które są niedotlenione lub potrzebują tlenu, a mózg jest organem zużywającym najwięcej tlenu w organizmie… W tym krótkim badaniu obejmującym osoby w średnim wieku z nadciśnieniem udowodniliśmy, że w porównaniu z samymi ćwiczeniami, połączenie spożywania soku z buraków z ćwiczeniami spowodowało poprawę funkcji mózgu do poziomu, który jest obserwowany u młodych osób dorosłych”.

Jak wspomniałem wcześniej, naukowcy zauważyli, że dieta może rzeczywiście mieć kluczowe znaczenie dla utrzymania zdrowia mózgu i niezależności funkcjonalnej w miarę starzenia się.

Surowe buraki poprawiają również zdrowie serca i układu krążenia

Wykazano, że surowe buraki mają bardzo silny wpływ na zdrowie układu krążenia, obniżając ciśnienie krwi średnio o cztery do pięciu punktów w ciągu zaledwie kilku godzin.

Niektóre badania wykazały, że szklanka soku z buraków może obniżyć skurczowe ciśnienie krwi o ponad osiem punktów, czyli znacznie więcej niż niektóre leki hipotensyjne! Efekt ten wynika z naturalnie występujących w burakach azotanów, które są przekształcane w tlenek azotu w organizmie człowieka.

Tlenek azotu to rozpuszczalny gaz, który jest stale wytwarzany wewnątrz komórek z aminokwasu L-argininy. Gaz ten odgrywa ważną rolę we wspieraniu normalnej funkcji śródbłonka i ochronie elektrowni komórek – mitochondriów. Jest również silnym środkiem rozszerzającym naczynia krwionośne.

Rozluźniając i rozszerzając naczynia krwionośne, tlenek azotu poprawia przepływ krwi i jednocześnie obniża ciśnienie krwi. W medycynie konwencjonalnej azotany stosuje się w leczeniu dusznicy bolesnej i zastoinowej niewydolności serca. Badania wykazały, że szklanka soku z buraków działa tak samo jak azotany na receptę.

Sportowcy wyczynowi często spożywają sok z buraków ze względu na jego właściwości zwiększające poziom tlenku azotu. Badania pokazują, że surowe buraki mogą zwiększyć wytrzymałość podczas ćwiczeń nawet o 16%, co ponownie przypisuje się zwiększonemu poziomowi tlenku azotu.

W innym badaniu stwierdzono, że dziewięciu pacjentów ze zdiagnozowaną niewydolnością serca, która spowodowała utratę siły mięśni i zmniejszoną wydajność fizyczną, odniosło istotne korzyści z picia soku z buraków. Pacjentom podano 140 mililitrów (ml) — około dwóch trzecich szklanki — zagęszczonego soku z buraków, a następnie przeprowadzono testy, które wykazały niemal natychmiastowy wzrost pojemności mięśni średnio o 13%.

Jest jednak jedno ważne zastrzeżenie: należy unikać używania płynów do płukania jamy ustnej lub gumy do żucia, ponieważ zapobiegają one konwersji tlenku azotu, ponieważ azotany są przekształcane w azotyny w ślinie przez przyjazne bakterie. Następnie azotyny są przekształcane w tlenek azotu w innych miejscach w organizmie.

Więcej informacji o tlenku azotu

Podtlenek azotu, powszechnie znany jako gaz rozweselający, to związek chemiczny o wzorze N2O. Jest stosowany w chirurgii i stomatologii ze względu na działanie znieczulające i przeciwbólowe. Jest znany jako „gaz rozweselający” ze względu na euforię, która występuje po wdychaniu go. Tlenek azotu (NO) to gaz, który służy jako cząsteczka sygnalizacyjna w każdej komórce ciała człowieka. Dlatego bierze udział w wielu różnych procesach fizjologicznych i patologicznych.

Powoduje rozszerzenie tętnic i oskrzelików, umożliwia komórkom mózgowym komunikowanie się ze sobą i powoduje, że komórki odpornościowe zabijają bakterie i komórki nowotworowe. Niski poziom produkcji tlenku azotu jest niezbędny dla ochrony wątroby przed uszkodzeniem niedokrwiennym.

Przeciętnie tracisz 10% zdolności organizmu do wytwarzania tlenku azotu na każdą dekadę życia. Tlenek azotu jest syntetyzowany przez syntazę tlenku azotu (NOS). Istnieją trzy izoformy enzymu NOS:

1. Śródbłonkowa NOS (eNOS): cząsteczka sygnalizacyjna zależna od wapnia, która produkuje niski poziom tlenku azotu jako komórkowej cząsteczki sygnalizacyjnej;
2. Neuronalna NOS (nNOS): cząsteczka sygnalizacyjna zależna od wapnia, która produkuje niski poziom tlenku azotu jako komórkowej cząsteczki sygnalizacyjnej;
3. Indukowalna NOS (iNOS): niezależna od wapnia; wytwarza duże ilości gazu, który może być cytotoksyczny (część układu odpornościowego).

Kolejnym problemem jest obecność fluoru. Fluor przekształca tlenek azotu w toksyczny i destrukcyjny kwas azotowy. Jak zauważono w „Pharmacology for Anesthetists 3”: „Tlenek azotu reaguje z fluorem, chlorem i bromem, tworząc związki XNO, znane jako halogenki nitrozylu, takie jak chlorek nitrozylu. Ponadto może powstawać jodek nitrozylu, ale jest cząsteczką niestabilną”.

Jednym ze sposobów na zwiększenie produkcji tlenku azotu jest wykonanie serii ćwiczeń kalistenicznych. Istnieje wiele ćwiczeń, które można wykonać, ale zazwyczaj wykonuję zmodyfikowaną wersję treningu opracowaną przez dr. Zacha Busha, z którym niedawno przeprowadziłem wywiad. Przygotowałem krótki film ilustrujący ten trening. Trening zajmuje od około trzech do czterech minut i zwykle powinien być wykonywany trzy razy dziennie. Pomiędzy kolejnymi sesjami należy zachować co najmniej dwie godziny odstępu.

Inne prozdrowotne właściwości buraków

Fitozwiązki, które nadają burakom ich głęboki, szkarłatny kolor, mają również silne właściwości przeciwnowotworowe. Badania wykazały, że ekstrakt z buraków zmniejszał powstawanie guzów wielonarządowych w różnych modelach zwierzęcych. Ekstrakt z buraków jest również badany pod kątem zastosowania w leczeniu ludzkich nowotworów trzustki, piersi i prostaty.

Surowe buraki wzmacniają również funkcje odpornościowe dzięki wysokiej zawartości witaminy C, błonnika, potasu i manganu. Natomiast pigment betalina i aminokwasy zawierające siarkę zawarte w burakach wspierają proces detoksykacji organizmu w fazie 2. W medycynie tradycyjnej buraki były cenione za zdolność oczyszczania krwi i wątroby.

Buraki są bogate w kwas foliowy i witaminy z grupy B, dzięki czemu obniżają ryzyko udaru mózgu i są doskonałym produktem dla kobiet w ciąży. Kwas foliowy jest niezbędny w wielu procesach zachodzących w organizmie. Niedobór kwasu foliowego w czasie ciąży zwiększa ryzyko wad wrodzonych. Oczyszczające krew właściwości kwasu buraczanego mogą również pomóc złagodzić poranne mdłości.

Rozważania przy zakupie i przygotowaniu buraków

Niezależnie od tego, czy wyciskasz sok z buraków, jesz je na surowo, czy fermentujesz, zdecydowanie polecam kupowanie buraków ekologicznych lub uprawiać je we własnym ogródku. Chociaż buraki stołowe nie są genetycznie modyfikowane (GE), często są uprawiane w pobliżu buraków cukrowych, z których większość jest genetycznie modyfikowana, więc istnieje możliwość zanieczyszczenia poprzez zapylenie krzyżowe.

Ponadto oprócz korzenia, dużą wartość odżywczą ma botwina. Stanowi ona doskonałe źródło błonnika — jedna szklanka zapewnia 17% dziennego zapotrzebowania. Botwina zawiera również witaminy B6 i K, magnez, potas, żelazo, miedź, mangan oraz cenne przeciwutleniacze. Możesz ją dodać do soku, podsmażyć lub po prostu dodać do sałatki.

Buraki zwykle mają paskudną skórkę, więc możesz je obrać przed użyciem. Jedynym wyjątkiem jest robienie kwasu chlebowego z buraków. W takim przypadku lepiej pozostawić skórkę, ponieważ ułatwia wzrost pożytecznym drobnoustrojom i poprawia proces fermentacji.

Fermentowane buraki są jeszcze zdrowsze

Fermentowane buraki posiadają wszystkie prozdrowotne właściwości surowych buraków oraz wiele dodatkowych zalet. Są źródłem pożytecznych bakterii i enzymów, a ponadto proces fermentacji sprawia, że wszystkie składniki odżywcze zawarte w burakach mają lepszą biodostępność. Oprócz kiszonych buraków, do innych sfermentowanych produktów z buraków należą kiszona kapusta z burakami lub kwas buraczany - ten ostatni można pić bezpośrednio lub dodawać do zup i sosów.

Tradycyjnie kwas buraczany był używany do wzmacniania funkcji odpornościowych, oczyszczania krwi, zwalczania zmęczenia i leczenia kamieni nerkowych, alergii, problemów trawiennych i detoksykacji. Najnowsze badania na zwierzętach potwierdzają korzyści żołądkowo-jelitowe wynikające z picia laktofermentowanego soku z buraków, wykazując, że pomaga on w poprawie flory jelitowej i aktywności metabolicznej.

Dostarczając pożytecznych bakterii, kwas buraczany może również mieć bardzo korzystny wpływ na cukrzycę i wiele innych problemów zdrowotnych, szczególnie związanych z dysfunkcją jelit.

Ze względu na właściwości detoksykujące należy unikać picia dużych ilości kwasu buraczanego na początku. Może to spowodować zbyt duże uwolnienie toksyn, co może prowadzić do wzdęć, zaparć i/lub objawów przypominających przeziębienie lub grypę. Warto zacząć od 1 uncji (ok. 30 ml) dziennie, stopniowo zwiększając ilość do 8 uncji (240 ml) dziennie. W przypadku wysokiego zanieczyszczenia toksynami, należy zacząć od 1 łyżki stołowej.

Dodaj buraki do swojej diety już dziś

Buraki są naprawdę świetnym sprzymierzeńcem w dążeniu do dobrego zdrowia, dzięki ich zdolności do zwiększania poziomu tlenku azotu. Fermentowanie buraków przyniesie dodatkowe korzyści w postaci pożytecznych bakterii, a większość dzisiejszych problemów zdrowotnych jest w taki czy inny sposób związanych ze złym stanem zdrowia jelit. Zatem śmiało dodaj trochę buraków do swojej diety. Istnieje wiele sposobów na delektowanie się nimi, czy to w postaci surowej, gotowanej czy sfermentowanej. Oto kilka sugestii: