Zanieczyszczenie powietrza zostało powiązane z chorobami psychicznymi

Według dr. Mercoli

Na całym świecie 93% dzieci mieszka na obszarach o zanieczyszczeniu powietrza na poziomie przekraczającym wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Co więcej, ponad 1 na 4 zgony dzieci poniżej 5 roku życia jest związany z zanieczyszczeniami środowiska, w tym z zanieczyszczeniem powietrza.

Myśląc o zagrożeniach dla zdrowia związanych z zanieczyszczonym powietrzem, większości ludzi przychodzą na myśl problemy z oddychaniem. Rzeczywiście, w 2016 r. zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego (na zewnątrz) i w gospodarstwach domowych przyczyniło się do infekcji dróg oddechowych, które doprowadziły do 543 000 zgonów dzieci poniżej 5 roku życia. Jednak zanieczyszczenie powietrza odbija się na całym organizmie, przyczyniając się nie tylko do zagrożeń fizycznych, ale także do problemów ze zdrowiem psychicznym.

Zestaw badań przeprowadzonych przez naukowców ze Szpitala Dziecięcego w Cincinnati, we współpracy z naukowcami z Uniwersytetu w Cincinnati, uwypuklił zagrożenia dla dzieci wynikające eskpozycji na zanieczyszczenia powietrza, w szczególności dotyczące zdrowia psychicznego.

Trzy badania powiązały zanieczyszczenie powietrza z zagrożeniami dla zdrowia psychicznego

W pierwszym badaniu, opublikowanym w Environmental Health Perspectives, naukowcy przyjrzeli się powiązaniu między wizytami na izbie przyjęć a narażeniem na drobne cząstki stałe (PM 2,5), do których zalicza się cząsteczki kurzu, brudu, sadzy i dymu o średnicy mniejszej niż 2,5 mikrometra.

Raport WHO ujawnił, że w krajach o niskich i średnich dochodach 98% dzieci w wieku poniżej 5 lat jest narażonych na drobny pył zawieszony w powietrzu na poziomie wyższym niż limit WHO dotyczący jakości powietrza.

Badanie opublikowane w Environmental Health Perspectives wykazało, że krótkotrwałe narażenie na zanieczyszczenie powietrza było powiązane ze zwiększoną liczbą wizyt na Dziecięcym Oddziale Ratunkowym w Cincinnati ze względów psychiatrycznych, w szczególności z powodu zaburzeń adaptacyjnych i skłonności samobójczych.

Co więcej, zanieczyszczenie powietrza miało największy wpływ na zdrowie psychiczne dzieci mieszkających w dzielnicach o wysokim poziomie ubóstwa. Główny autor badania, dr Cole Brokamp ze Szpitala Dziecięcego w Cincinnati, powiedział w komunikacie prasowym:

„To badanie jest pierwszym, które pokazuje związek między codzienną ekspozycją dzieci na zanieczyszczenie powietrza na zewnątrz a nasilonymi objawami zaburzeń psychicznych, takich jak lęk i myśli samobójcze. Potrzebne są dalsze badania, aby potwierdzić te odkrycia, ale może to prowadzić do opracowania nowych strategii profilaktycznych dla dzieci doświadczających objawów związanych z zaburzeniami psychicznymi”.

Ekspozycja na zanieczyszczenia powietrza może powodować zapalenie mózgu i objawy lękowe

Drugie badanie, opublikowane w Environmental Research w sierpniu 2019 r., dotyczyło wpływu narażenia na zanieczyszczenia powietrza związane z ruchem drogowym (TRAP) na metabolizm mózgu i objawy uogólnionego lęku u 12-latków. Ekspozycja na TRAP wiązała się z uogólnionymi objawami lękowymi i zwiększonym poziomem mio-inozytolu – markera stanu zapalnego w mózgu.

„To pierwsze badanie dotyczące dzieci wykorzystujące neuroobrazowanie do powiązania ekspozycji na TRAP z dysregulacją metabolitów w mózgu i uogólnionymi objawami lękowymi u zdrowych dzieci” – podsumowali naukowcy. „TRAP może wywoływać atypowe neuroprzekaźnictwo pobudzające i reakcje zapalne gleju, prowadzące do zwiększenia poziomów metabolitów i późniejszych objawów lękowych”.

Trzecie badanie, również opublikowane w Environmental Research, wykazało, że narażenie na TRAP we wczesnym okresie życia, jak również narażenie na te zanieczyszczenia w dzieciństwie, było istotnie związane z depresją oraz objawami lękowymi u 12-latków. Podobny związek między zanieczyszczeniem powietrza a zdrowiem psychicznym został wcześniej zaobserwowany wśród osób dorosłych, ale to badanie sugeruje, że negatywne skutki mogą wystąpić również u dzieci.

„Badania te przyczyniają się do coraz większej liczby dowodów na to, że ekspozycja na zanieczyszczenie powietrza we wczesnym życiu i dzieciństwie może przyczyniać się do rozwoju depresji, lęków i innych problemów ze zdrowiem psychicznym w okresie dojrzewania” – powiedział dr Patrick Ryan, główny autor badania opublikowanego w Environmental Health Perspectives. „Potrzebne są dalsze badania, aby powtórzyć te odkrycia i zidentyfikować mechanizmy leżące u podstaw tych powiązań”.

Wcześniejsze badania wykazały również, że życie na obszarze o wyższym poziomie zanieczyszczenia powietrza wiąże się z pogorszeniem funkcji poznawczych i zaburzeniami snu.

„Dowody na to, że ekspozycja na zanieczyszczenie powietrza wpływa na strukturę mózgu, zostały znalezione za pomocą obrazowania metodą rezonansu magnetycznego (MRI) w badaniu Framingham Offspring Study. Według raportu Royal College of Physician, „wyższa ekspozycja na PM2,5 wiąże się ze zmniejszeniem całkowitej objętości mózgu”.

Dlaczego dzieci są szczególnie narażone na szkody powodowane przez zanieczyszczenia powietrza?

Dzieci są bardziej podatne na szkody powodowane przez zanieczyszczenia powietrza niż osoby dorosłe, częściowo dlatego, że ich ciała (w tym płuca i mózg) wciąż się rozwijają, co zwiększa ryzyko rozwoju zapalenia i innych procesów chorobowych. Ze względu na młody wiek mają również dłuższy czas ekspozycji, co daje więcej czasu na pojawienie się chorób.

Według WHO połączenie „czynników behawioralnych, środowiskowych i fizjologicznych” sprawia, że dzieci są szczególnie podatne na negatywny wpływ zanieczyszczeń powietrza:

„[Dzieci] oddychają szybciej niż dorośli, wdychając więcej powietrza, a wraz z nim więcej zanieczyszczeń. Dzieci żyją bliżej ziemi, gdzie niektóre zanieczyszczenia osiągają najwyższe stężenia. Często spędzają dużo czasu na zewnątrz, grając i angażując się w aktywność fizyczną w potencjalnie zanieczyszczonym środowisku.

Tymczasem noworodki i niemowlęta spędzają większość czasu w pomieszczeniach, gdzie są bardziej podatne na domowe zanieczyszczenia powietrza, ponieważ znajdują się w pobliżu matek, które gotują i sprzątają przy użyciu różnych zanieczyszczających substancji i urządzeń… Dzieci w łonie matki są podatne na zanieczyszczenia, na które narażona jest matka. Ekspozycja przed poczęciem może stanowić ukryte ryzyko”.

Narażenie na zanieczyszczenia powietrza zostało również powiązane z problemami z rozwojem mózgu płodu. Raport WHO przeanalizował badania opublikowane w ciągu ostatnich 10 lat i wykorzystał wiedzę wielu ekspertów, aby ujawnić niektóre z największych zagrożeń jakie zanieczyszczenie powietrza stwarza dla zdrowia dzieci. Należą do nich:

Zanieczyszczenia powietrza zakłócają sen

Badania przedstawione na Międzynarodowej Konferencji American Thoracic Society (ATS) 2017 sugerują, że niska jakość powietrza może również zakłócać sen.

Osoby z górnego kwartyla ekspozycji na NO2 (dwutlenek azotu – zanieczyszczenie powietrza związane z ruchem ulicznym) były o 60% bardziej narażone na słabej jakości sen w okresie pięciu lat w porównaniu z osobami z najniższego kwartyla. Wśród osób o najwyższym poziomie narażenia na zanieczyszczenia powietrza drobnymi cząstkami prawdopodobieństwo złej jakości snu było o 50% wyższe.

Naukowcy zasugerowali, że ten efekt może być związany z wpływem zanieczyszczenia powietrza na „ośrodkowy układ nerwowy i obszary mózgu związane z kontrolą oddechu i snem”.

Z kolei sen jest ściśle powiązany ze zdrowiem psychicznym, więc jednym ze sposobów, w jaki zanieczyszczenia powietrza mogą przyczynić się do objawów zdrowia psychicznego, może być zakłócenie snu. Tymczasem wcześniejsze badania sugerują, że dzieci z zaburzeniami nastroju lub negatywnymi objawami emocjonalnymi mogą być bardziej podatne na szkody wynikające z narażenia na zanieczyszczenia powietrza.

Innymi słowy, w przypadku osób o gorszym zdrowiu psychicznym zanieczyszczenie powietrza może prowadzić do większego ryzyka chorób, w tym nadciśnienia tętniczego oraz pogorszenia funkcji płuc, w porównaniu z osobami o lepszym zdrowiu psychicznym. Choroba psychiczna może zatem potencjalnie determinować populację o zwiększonym ryzyku niekorzystnych skutków zdrowotnych spowodowanych zanieczyszczeniem powietrza.

Rolnictwo jest głównym źródłem zanieczyszczenia powietrza

Większość globalnego zanieczyszczenia powietrza cząsteczkami pyłu — 85% — pochodzi ze spalania paliw, przy czym węgiel jest „najbardziej zanieczyszczającym paliwem kopalnym na świecie”. Nawet w Stanach Zjednoczonych około 200 000 przedwczesnych zgonów jest spowodowanych emisją spalin, w tym z pojazdów i produkcji energii.

Jednak badanie opublikowane w czasopiśmie Geophysical Research Letters wykazało, że na niektórych gęsto zaludnionych obszarach emisje z rolnictwa znacznie przewyższają inne źródła zanieczyszczenia powietrza pyłami. Badanie wykazało, że w Europie, wschodnich Stanach Zjednoczonych i Chinach rolnictwo jest znaczącym źródłem PM2,5. Ponadto:

„W ciągu ostatnich 70 lat globalna emisja amoniaku wzrosła ponad dwukrotnie – z 23 Tg/rok do 60 Tg/rok. Ten wzrost zanieczyszczenia NH3 [amoniaku] jest w całości przypisywany emisjom z rolnictwa, przy czym stosowanie nawozów azotowych odpowiada za 33%, a produkcja zwierzęca za 66%. Emisje z produkcji zwierzęcej pochodzą z budynków inwentarskich, systemów przechowywania odchodów zwierzęcych i wypasu”.

Amoniak jest jednym z produktów ubocznych nawozów i odpadów zwierzęcych. Gdy amoniak z atmosfery dociera do obszarów przemysłowych, łączy się z zanieczyszczeniami ze spalania oleju napędowego i ropy naftowej, tworząc mikrocząsteczki. Pracownicy skoncentrowanych operacji żywienia zwierząt (CAFO) i okoliczni mieszkańcy zgłaszają częstsze występowanie astmy, bólów głowy, podrażnienia oczu i nudności.

Badanie opublikowane w American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine ujawniło również, że poziomy markerów czynności płuc były zależne od odległości w jakiej badane osoby mieszkały od CAFO.

Ochrona przed zanieczyszczonym powietrzem

Zanieczyszczenie powietrza stanowi ciche, ale podstępne zagrożenie dla zdrowia ludzkiego, od którego może być trudno uciec w zależności od miejsca zamieszkania i pracy. WHO poinformowało, że tylko 8% ludzi na całym świecie oddycha powietrzem spełniającym ich standardy.

Jednym z ważnych kroków jest wzmocnienie organizmu za pomocą przeciwzapalnych warzyw i tłuszczów, które mogą pomóc uchronić organizm przed niektórymi szkodami powodowanymi przez zanieczyszczenia powietrza. Do składników ochronnych należą:

• Kwasy tłuszczowe omega-3 — wykazują działanie przeciwzapalne. W badaniu obejmującym 29 osób w średnim wieku wykazano, że przyjmowanie suplementów kwasów tłuszczowych omega-3 pochodzenia zwierzęcego zmniejszyło niektóre niekorzystne skutki wynikające z narażenia na zanieczyszczenia powietrza dla zdrowia serca oraz poprawiło profil lipidowy, w tym poziom trójglicerydów, które (oliwa z oliwek nie działała tak samo).
• Kiełki brokułów — wykazano, że ekstrakt z kiełków brokułów zapobiega alergicznemu nieżytowi nosa, który pojawia się po ekspozycji na cząsteczki zawarte w spalinach z silnika Diesla. Naukowcy zasugerowali, że brokuły lub kiełki brokułów mogą chronić przed rozwojem chorób alergicznych i astmy powodowanych przez zanieczyszczenia powietrza. Ponadto ekstrakt z kiełków brokułów wzmocnił detoksykację niektórych zanieczyszczeń powietrza w grupie mieszkańców silnie zanieczyszczonego regionu Chin.
• Witaminy C i E — w przypadku dzieci z astmą suplementacja antyoksydantami, w tym witaminami C i E, pomogła złagodzić wpływ narażenia na działanie ozonu na ich drogi oddechowe.
• Witaminy z grupy B — badanie obejmujące małą grupę ludzi wykazało, że wysokie dawki witamin B6, B9 i B12 całkowicie kompensują szkody spowodowane przez bardzo drobne cząstki stałe znajdujące się w zanieczyszczonym powietrzu. Cztery tygodnie suplementacji wysokimi dawkami tych witamin zmniejszyły uszkodzenia genetyczne w 10 lokalizacjach genów o 28-76%, chroniły mitochondrialne DNA przed uszkodzeniami, a nawet pomogły naprawić niektóre uszkodzenia genetyczne.

Dbanie o jakość powietrza w domu lub pracy jest równie ważne, ponieważ większość ludzi (np. 90% Amerykanów) spędza większość czasu w pomieszczeniach. Niektóre zanieczyszczenia mogą być od dwóch do pięciu razy bardziej skoncentrowane w pomieszczeniach niż na zewnątrz. Jednym ze zdroworozsądkowych środków jest po prostu otwarcie okien, aby wpuścić świeże powietrze.

Zainstalowanie wentylatora na poddaszu również może pomóc w zapewnieniu świeżego powietrza w domu, podczas gdy zainstalowanie wentylatorów kuchennych i łazienkowych z wentylacją na zewnątrz może pomóc w usuwaniu zanieczyszczeń z tych pomieszczeń. Poniższe kroki pomogą poprawić jakość powietrza w pomieszczeniu: