Według dr. Mercoli
Języczek to wyrostek z tyłu gardła. Część ludzi zastanawia się do czego służy języczek. Słowo języczek pochodzi od łacińskiego słowa „uvola”, co oznacza „mała kiść winogron”.
W czasach starożytnych wierzono, że języczek odgrywa istotną rolę w mowie i immunologii. Był również uważany za potencjalnie niebezpieczny narząd, który może powodować bezdech i śmierć.
W artykule opublikowanym w latach 90.w czasopiśmie Otolaryngology Head and Neck Surgery naukowcy zasugerowali, że najważniejszą funkcję mogą pełnić mięśnie poruszające języczkiem w górę i w dół.
„Ich funkcja może być związana z piciem podczas pochylania się” – stwierdzili badacze, powołując się na wcześniejsze założenie, że języczek może być pozostałością po ssakach, które pochylają szyję w dół podczas picia.
Jednak badając podniebienie miękkie (miękką tkankę w tylnej części podniebienia) ośmiu różnych ssaków, „mały języczek” znaleziono tylko u pawianów. Innymi słowy, wydaje się, że większość innych ssaków nie ma języczków, co w dużym stopniu obala teorię o jego funkcji podczas picia.
Co się stanie, jeśli języczek zostanie usunięty?
Na niektórych obszarach, w tym w kilku krajach Afryki Subsaharyjskiej, ze względów kulturowych może być wykonywane tradycyjne usunięcie całości lub części języczka.
Niektóre grupy etniczne wykonują uwelektomię w celu leczenia wszystkiego – od wymiotów i anoreksji po trudności w karmieniu piersią niemowląt, opóźnienie wzrostu i gorączkę. Sama operacja wiąże się z wyraźnym ryzykiem, ale to, czy brak języczka stwarza dodatkowe problemy, pozostaje nieznane.
Wiele osób prowadzi zdrowe życie bez języczka, ale to nie znaczy, że nie jest on ważny.
Wskazówki dotyczące funkcji języczka można zebrać z uwulopalatofaryngoplastyki (UPPP), która jest zabiegiem chirurgicznym stosowanym w leczeniu obturacyjnego bezdechu sennego lub ciężkich przypadków chrapania (chociaż na dłuższą metę może to zmniejszyć chrapanie tylko u 46-73% pacjentów, a wyniki leczenia bezdechu sennego są różne).
Operacja zazwyczaj obejmuje usunięcie języczka wraz z innymi tkankami, takimi jak część podniebienia, nadmiaru tkanki gardła i migdałków.
Celem jest poszerzenie dróg oddechowych, dzięki czemu powietrze może łatwiej przepływać i potencjalnie zmniejszyć nasilenie obturacyjnego bezdechu sennego i chrapania.
Niektóre osoby po operacji mają nieprzyjemne powikłania, w tym zmiany w mowie, drenaż wydzieliny do nosa i pogorszenie jakości głosu, co może być częściowo związane z brakiem języczka.
Pięć możliwych powodów, dla których ludzie mają języczek
Języczek może pełnić wiele funkcji - niektóre z nich mogą do tej pory pozostawać nieodkryte. Jednak dotychczasowe badania ujawniły kilka prawdopodobnych powodów, dla których ludzie mają języczki.
1. Dodatkowy organ mowy — Sugeruje się, że języczek zapobiega zaburzeniom mowy (mówieniu przez nos), a ponadto jest używany do wytwarzania języczkowych dźwięków występujących we francuskim, arabskim i niektórych językach zachodnioafrykańskich.
Może być również używany do produkcji trylu podniebiennego, który jest używany w niektórych częściach Wielkiej Brytanii. Według badaczy ze szpitala Hasharon w Izraelu:
„Zarówno języczek, jak i mowa służą do odróżniania ludzi od zwierząt. Nasz wniosek jest taki, że języczek jest prawdopodobnie dodatkowym narządem mowy… i może być kolejnym markerem ewolucji człowieka, który odróżnia człowieka od innych ssaków”.
Jednak niektóre badania sugerują, że usunięcie języczka nie ma negatywnego wpływu na mowę.
2. Nawilżanie gardła — Wiadomo, że języczek ma zdolność wytwarzania i wydzielania dużych ilości śliny. Po chirurgicznym usunięciu języczka niektórzy ludzie odczuwają suchość w gardle.
Kiedy mówisz i połykasz, języczek kołysze się w przód i w tył. Uważa się, że celem języczka jest zasadniczo „nawilżanie” gardła, co pomaga „utrzymać wilgotność”. Odpowiednie nawilżenie może pomóc w wydawaniu skomplikowanych dźwięków ludzkiej mowy.
3. Zapobieganie przechodzeniu jedzenia do nosa i drenażowi śluzu — Inna teoria sugeruje, że języczek istnieje po to, by zapobiegać przedostaniu się pokarmu i płynów do nosa. Czyni to poprzez uszczelnienie kanału między gardłem a nosem (nosogardłem), utrzymując jedzenie i płyny we właściwym miejscu.
To właśnie języczek może pomóc w zapobieganiu powstania nadmiernie nosowego głosu, ponieważ pomaga kierować wibracje powietrza z ust zamiast z nosa (chociaż zwykle odpowiada za to miękkie podniebienie). Według Today:
„…W większości przypadków języczek nie jest konieczny do tego, aby głos nie brzmiał nosowo.
W rzadkich przypadkach niektóre osoby mają z tym problem. Jest to stan zwany niewydolnością jamy gardłowo-gardłowej, który, poza potencjalnymi problemami, takimi jak niedomykalność nosa (może powodować, że kawałki jedzenia itp., przedostają się do nosa podczas połykania), powoduje, że dana osoba ma trudności z wypowiadaniem spółgłosek takich jak „b”.
Sugerowano również, że języczek może pomóc w odprowadzaniu i kierowaniu przepływem śluzu wydzielanego z jamy nosowej, pomagając mu płynąć w kierunku podstawy języka i w dół gardła.
4. Wywołanie odruchu wymiotnego — Jeśli coś dotknie języczka, wywoła to odruch wymiotny polegający na skurczu tylnej części gardła, który powoduje wypchnięcie przedmiotu do przodu i zapobiega zadławieniu. Możliwe, że języczek ma za zadanie pomóc wydalić wszelkie przedmioty, które są zbyt duże do połknięcia.
Języczek jest jedną z zaledwie pięciu części ciała człowieka, które mogą wywołać odruch wymiotny (pozostałe to podniebienie, tył języka, tył gardła i migdałki).
5. Znaczenie immunologiczne — Kiedy naukowcy przeanalizowali częstotliwość i rozmieszczenie komórek odpornościowych w próbkach tkanki języczka, odkryli, że języczek może być miejscem indukcji tolerancji błony śluzowej na wdychane i spożywane antygeny.
Tolerancja błony śluzowej występuje tylko na powierzchni błony śluzowej i powoduje zahamowanie odpowiedzi immunologicznej na wdychane lub spożywane antygeny. Celem jest powstrzymanie organizmu przed reakcją układu immunologicznego na nieszkodliwe substancje, takie jak pyłki lub żywność.
Co ciekawe, języczek ma również własną ochronę przed potencjalnymi patogenami. Naukowcy zauważyli, że zawiera „podnabłonkową barierę makrofagów i limfocytów T”.
Zbyt długi języczek może wywołać przewlekły kaszel
Jeśli cierpisz na przewlekły kaszel bez wyjaśnienia, warto zastanowić się, czy przyczyną nie jest zbyt długi języczek. Stwierdzono, że niektórzy ludzie mają wydłużony języczek, co podrażnia górne drogi oddechowe i wywołuje odruch kaszlu.
W analizie obejmującej 30 osób (większość stanowiły kobiety w średnim wieku) z przewlekłym kaszlem niewiadomego pochodzenia, do objawów należały uczucie guzka w gardle i odruch wymiotny podczas leżenia. U większości kobiet usunięcie języczka rozwiązało problem przewlekłego kaszlu.
Jednak w większości przypadków języczek nie powoduje żadnych problemów i prawdopodobnie przynosi pewne korzyści dla mowy, poprawia nawilżenie gardła, zdolność unikania zadławienia i funkcje odpornościowe. Sporadycznie zgłaszane są przypadki obrzęku języczka, który może wystąpić z powodu reakcji alergicznej, infekcji, urazu lub choroby genetycznej zwanej dziedzicznym obrzękiem naczynioruchowym, który powoduje obrzęk języczka, gardła, twarzy, dłoni i stóp.
W większości przypadków jest to łagodny stan, który samoistnie ustępuje, ale w rzadkich przypadkach języczek może puchnąć na tyle, że utrudni to przełykanie, a nawet oddychanie. W tych ostatnich przypadkach należy natychmiast wezwać pomoc medyczną. W przypadku niewielkiego podrażnienia języczka, można spróbować ssać kawałki lodu lub płukać gardło ciepłą słoną wodą.
Przekłucie języczka nie jest bezpieczne
Chociaż nie jest to powszechne, niektórzy ludzie decydują się na przekłucie języczka. Proces ten wiąże się jednak z licznymi powikłaniami i zagrożeniami, począwszy od samego procesu przekłuwania. Ponieważ dotykanie języczka wyzwala odruch wymiotny, bardzo trudno jest bezpiecznie przebić ten wrażliwy obszar.
Możliwe, że podczas tego procesu języczek zostanie zmiażdżony, co może spowodować wystąpienie obrzęku i infekcji. Jeśli przekłucie się uda, obecność kolczyka może zmienić sposób poruszania się języczka i pociągnąć go w dół, zmniejszając średnicę dróg oddechowych, szczególnie podczas snu.
Może to zwiększyć ryzyko chrapania lub innych zaburzeń oddychania. Co więcej, jeśli kolczyk zostanie umieszczony zbyt nisko, może dotykać tylnej części języka, powodując podrażnienie. Biżuteria może również zahaczać o gardło. Ze względu na długotrwałe konsekwencje przekłucia (lub usunięcia) języczka, najlepiej jest zostawić go w spokoju.