Zioła sprawdzają się nie tylko jako przyprawy poprawiające smak, ale są również kluczem do gęstości odżywczej spożywanej żywności. Zioła chronią przed chorobami, oczyszczają organizm z toksyn, dostarczają witamin i minerałów.
Oto kilka przykładów korzystnych dla zdrowia ziół z listy Planet Green:
- Bazylia — Bazylia dostarcza witamin A, C i K, a także duże ilości żelaza, manganu, magnezu i potasu. Bogata w flawonoidy bazylia pomaga zapobiegać uszkodzeniom komórek powodowanym przez promieniowanie i wolne rodniki.
- Imbir — Pomaga leczyć nudności i rozstrój żołądka; zapobiega i leczy przeziębienie dzięki zawartości związków przeciwwirusowych.
- Kozieradka — To śródziemnomorskie zioło jest dobre na skurcze menstruacyjne, objawy menopauzy, zmniejsza cholesterol i objawy cukrzycy.
- Natka pietruszki — Natka pietruszki słynie z tego, że zawiera wysoki poziom przeciwutleniaczy i jest pełna witamin, minerałów i błonnika pokarmowego, które pomagają zrównoważyć poziom cholesterolu i zapobiegać zaparciom.
- Kurkuma — Wyniki testów Centrum Badań nad Rakiem w Cork pokazują, że kurkuma może zabić komórki raka przełyku w ciągu 24 godzin!
Komentarz dr. Mercoli:
Wierzcie lub nie, ale popularne zioła i przyprawy są w rzeczywistości jednymi z najzdrowszych produktów spożywczych na świecie — znajdują się na szczycie listy produktów o wysokiej wartości ORAC. Można za ich pomocą łatwo zwiększyć wartość odżywczą posiłku, po prostu go doprawiając. ORAC to ustandaryzowana metoda pomiaru zdolności przeciwutleniających różnych produktów spożywczych i suplementów. Im wyższy wynik ORAC, tym żywność skuteczniej neutralizuje szkodliwe wolne rodniki.
Tak więc za każdym razem, gdy doprawiasz swoje posiłki ziołami lub przyprawami, dosłownie „ulepszasz” posiłek bez podnoszenia jego wartości kalorycznej.
Sekretne moce ziół i przypraw
Jednak wysoka punktacja w ORAC nie jest jedynym powodem, dla którego zioła i przyprawy są tak korzystne dla zdrowia. Są również bogate w inne składniki odżywcze, takie jak witaminy i minerały, a ze względu na gęstość odżywczą są również termogeniczne, co oznacza, że naturalnie przyśpieszają metabolizm.
Dodatkowo zioła i przyprawy mają właściwości lecznicze. Nie powinno to dziwić, biorąc pod uwagę, że były one używane jako leki od tysięcy lat przed pojawieniem się nowoczesnej medycyny, która koncentruje się na lekach syntetycznych zamiast na naturalnych odpowiednikach.
Na koniec, przyprawy mogą „ulepszyć” posiłek, redukując ilość toksycznych związków powstających podczas procesu gotowania. Badanie opublikowane w zeszłym roku wykazało, że dodanie mieszanki przypraw bogatej w przeciwutleniacze do mięsa przed gotowaniem zmniejszyło poziom dialdehydu malonowego (chemiczny marker utleniania) w mięsie o 71%, a poziom tego związku w moczu uczestników spadł o 49%.
Naukowcy wykorzystali mieszankę następujących przypraw:
Tę mieszankę można łatwo odtworzyć, po prostu mieszając ze sobą suche przyprawy i wcierając je w mięso przed jego obróbką termiczną. Można je również dodać do marynaty.
Ponadto, można zapobiec tworzeniu się toksycznych amin heterocyklicznych (HCA) poprzez dodanie jagód lub wiśni do burgerów. HCA tworzą się, gdy żywność jest gotowana w wysokich temperaturach. Zostały one powiązane z rozwojem nowotworów. Jeśli chodzi o HCA, najgorsza część mięsa to sczerniała część, dlatego należy zawsze unikać zwęglenia mięsa i nigdy nie jeść sczerniałych części.
Jakie zioła i przyprawy są najsilniejszymi środkami zapobiegającymi chorobom?
Każda przyprawa ma do zaoferowania unikalny zestaw korzyści zdrowotnych, ale jedno badanie opublikowane w Journal of Medicinal Foods wykazało bezpośrednią korelację między zawartością przeciwutleniającego fenolu w wielu ekstraktach z przypraw i ziół, a ich zdolnością do hamowania glikacji i tworzenia związków AGE, co czyni je silnymi środkami zapobiegającymi chorobom serca i przedwczesnemu starzeniu się.
Według tego badania, 10 najsilniejszych ziół i przypraw to:
Goździki (mielone) |
Cynamon (mielony) |
Ziele angielskie (mielone) |
Przyprawa do szarlotki (mieszanka) |
Oregano (mielone) |
Przyprawa do ciasta dyniowego (mieszanka) |
Majeranek |
Szałwia |
Tymianek |
Przyprawa włoska |
Przyprawy o właściwościach leczniczych
Zasadniczo wszystkie zioła i przyprawy są korzystne dla zdrowia, dlatego zalecam, aby przy wyborze kierować się preferencjami smakowymi. Jednak można również dobrać przyprawy w oparciu o ich właściwości lecznicze.
Oto kilka przykładów ziół i przypraw, których włączenie do diety warto rozważyć, aby osiągnąć określony cel:
Przyprawy wzmacniające układ odpornościowy
- Lukrecja — Buforuje reakcję zapalną, zwiększając produkcję sterydów przez nadnercza; jest korzystna zwłaszcza wtedy, gdy układ odpornościowy nadmiernie reaguje na grypę.
- Kurkuma — Wzmacnia układ odpornościowy ze względu na wysoką zdolność antyoksydacyjną. Kurkuma jest 5 do 8 razy silniejsza niż witaminy C i E, a nawet wystarczająco silna, aby zneutralizować rodnik hydroksylowy, który jest uważany przez niektórych za najbardziej reaktywny ze wszystkich utleniaczy.
- Czarny pieprz — Zwiększa biodostępność prawie wszystkich innych związków zawartych w ziołach i innych produktach spożywczych.
- Oregano — Substancją czynną tej przyprawy jest kwas rozmarynowy – silny przeciwutleniacz.
Zioła zmniejszające stan zapalny
Kurkuma — Jej silne właściwości przeciwzapalne pochodzą z kurkuminy -- pigmentu, który nadaje kurkumie żółto-pomarańczowy kolor i który jest odpowiedzialny za wiele jej efektów leczniczych. Szacuje się, że w 100 gramach kurkumy znajduje się od trzech do pięciu gramów kurkuminy. Wykazano, że kurkumina wpływa na ponad 700 genów i może hamować zarówno aktywność, jak i syntezę cyklooksygenazy-2 (COX2) i 5-lipooksygenazy (5-LOX), a także innych enzymów związanych z zapaleniem. |
Goździki — Jeden z najsilniejszych środków przeciwzapalnych o właściwościach antybakteryjnych i antyoksydacyjnych. Działa korzystnie na bóle mięśni po urazach, artretyzm i reumatyzm. Zawiera również eugenol, a jego łagodne właściwości znieczulające są przydatne przy bólach zębów, dziąseł i gardła. Przynosi również ulgę w dolegliwościach układu oddechowego, takich jak astma i zapalenie oskrzeli, oraz eliminuje pasożyty jelitowe, grzyby i bakterie. |
Gałka muszkatołowa — Badanie opublikowane w Journal of Bioscience and Bioengineering wykazało, że ekstrakt z gałki muszkatołowej ma działanie przeciwbakteryjne, które może znacznie zmniejszyć populację niektórych szczepów E. coli. Gałka muszkatołowa jest również korzystna w przypadku bólu stawów i dny moczanowej. Olejek z gałki muszkatołowej był tradycyjnie stosowany w leczeniu bólu zębów. ** Należy pamiętać, że gałka muszkatołowa zawiera olejki eteryczne składające się z pochodnych alkilobenzenu, terpenów i kwasu mirystynowego. Przyprawa ma długą historię nadużyć; przyjmowanie zbyt dużej ilości gałki muszkatołowej (od jednego do trzech orzechów; w niektórych przypadkach mniej) może powodować skutki uboczne, takie jak nudności, halucynacje, obrzęk i szok. |
Imbir — Ma właściwości przeciwzapalne oraz pomaga chronić przed bakteriami i grzybami. Eliminuje również gazy jelitowe oraz relaksuje i łagodzi przewód pokarmowy, jednocześnie wzmacniając układ odpornościowy. Może także chronić przed miażdżycą poprzez obniżenie poziomu cholesterolu i zapobieganie utlenianiu lipoprotein o niskiej gęstości (LDL). |
Mięta pieprzowa — Tradycyjnie stosowana w celu uspokojenia przewodu pokarmowego; Badanie opublikowane w 2008 roku w czasopiśmie BMJ wykazało, że olejek miętowy może być korzystny w leczeniu zespołu jelita drażliwego. Wiadomo również, że hamuje rozwój bakterii i grzybów oraz może pomóc złagodzić objawy alergii i astmy. |
Cynamon — Silny środek przeciwdrobnoustrojowy, który wzmacnia również obronę przeciwutleniającą. Stwierdzono, że zabija E. coli i wiele innych bakterii. Związki przeciwzapalne zawarte w cynamonie pomagają złagodzić ból, sztywność mięśni i stawów będące objawami zapalenia stawów. Pomaga również zapobiegać infekcjom dróg moczowych, próchnicy zębów i chorobom dziąseł. |
Zioła poprawiające zdrowie psychiczne i/lub zmniejszające lęk
- Gałka muszkatołowa — Według badania opublikowanego w Journal of Medicinal Food, ekstrakt z nasion gałki muszkatołowej wywoływał u myszy znaczące działanie przeciwdepresyjne; w niektórych dawkach efekt był porównywalny z silnymi lekami przeciwdepresyjnymi – imipraminą i fluoksetyną. W rzeczywistości zmniejszenie lęku i bezsenności to dwa wskazania, w których tradycyjnie stosowano gałkę muszkatołową.
- Sól naturalna — Według badania opublikowanego w 2008 roku w czasopiśmie Physiology & Behavior, sól może być naturalną substancją poprawiającą nastrój. Niedobór sodu może wywoływać zmiany behawioralne, takie jak zmniejszona motywacja, zmęczenie i uczucie depresji. Jednak ważne jest, aby zrozumieć, że zwykła sól kuchenna i sól używana w przetworzonej żywności jest odmianą wysoko przetworzoną i NIE jest tym samym, co naturalna sól, której organizm potrzebuje do pełnienia swoich funkcji życiowych, w tym utrzymania prawidłowego funkcjonowania mózgu. Dlatego dodając sól do posiłku, upewnij się, że używasz naturalnej nieprzetworzonej soli, takiej jak sól himalajska.
Kurkuma — silny środek przeciwnowotworowy!
Kilka przypraw zasługuje na dalszą recenzję; jednym z nich jest kurkuma. Została już dwukrotnie wspomniana powyżej, zarówno jako środek wzmacniający układ odpornościowy, jak i silny środek przeciwzapalny. Jednak jej największą wartością jest potencjał przeciwnowotworowy.
W Indiach, gdzie kurkuma jest szeroko stosowana, częstość występowania czterech powszechnych w Stanach Zjednoczonych nowotworów – raka okrężnicy, piersi, prostaty i płuc – jest 10 razy mniejsza. W rzeczywistości rak prostaty, który jest najczęściej diagnozowanym nowotworem u mężczyzn w Stanach Zjednoczonych, występuje w Indiach rzadko i częściowo przypisuje się to kurkuminie zawartej w kurkumie.
Tą informacją podzielił się ze mną dr William LaValley z Austin w Teksasie – jeden z najlepszych lekarzy medycyny naturalnej jakich znam. Co ciekawe, kurkumina – aktywny składnik kurkumy – posiada więcej dowodów naukowych potwierdzających jej przeciwnowotworowe działanie niż jakikolwiek inny składnik odżywczy!
Liczne badania analizowały potencjał przeciwnowotworowy kurkuminy, a wyniki okazały się być obiecujące. Stwierdzono na przykład, że kurkumina:
Hamuje transformację normalnych komórek do komórek nowotworowych, a także hamuje proliferację już istniejących komórek nowotworowych |
Pomaga zniszczyć zmutowane komórki nowotworowe, aby nie mogły rozprzestrzeniać się po całym organizmie |
Zmniejsza stan zapalny |
Poprawia funkcje wątroby |
Hamuje syntezę białka, które uważa się za kluczowe w powstawaniu nowotworów |
Zapobiega rozwojowi dodatkowego dopływu krwi niezbędnego do wzrostu komórek nowotworowych (efekt znany jako antyangiogeneza) |
Kurkumina wpływa na ponad 100 różnych ścieżek komórkowych. Co ciekawe, dotyczy to również metabolitu kurkuminy i jej pochodnych, które również mają właściwości przeciwnowotworowe. Według naukowców z University of Texas MD Anderson Cancer Center, kurkumina blokuje kluczową ścieżkę biologiczną potrzebną do rozwoju czerniaka i innych nowotworów.
Przyprawa faktycznie hamuje proliferację laboratoryjnych linii komórkowych czerniaka i promuje apoptozę (zaprogramowaną śmierć) tych komórek wyłączając jądrowy czynnik kappa B (NF-kB) - potężne białko, które indukuje nieprawidłową odpowiedź zapalną prowadzącą do szeregu zaburzeń, takich jak: zapalenie stawów i rozwój nowotworów.
Co najważniejsze, kurkumina wydaje się być bezpieczna w leczeniu wszystkich nowotworów!
Aby uzyskać pełne korzyści, jakie ma do zaoferowania kurkumina, należy użyć ekstraktu z kurkumy z co najmniej 95-procentową zawartością kurkuminoidów, zawierającego 100% certyfikowanych składników organicznych.
Ekstrakt powinien być wolny od wypełniaczy, dodatków i emulgatorów (substancji dodawanych do suplementu jako środek wspomagający przetwarzanie lub stabilność), a producent powinien stosować bezpieczne praktyki produkcyjne na wszystkich etapach: sadzenia, uprawy, selektywnego zbioru, a następnie produkcji i pakowania produktu końcowego.
Cynamon — doskonały wybór dla diabetyków
Inną przyprawą, którą chcę dokładniej omówić, jest cynamon, ze względu na jego potencjalne właściwości przeciwcukrzycowe.
Naukowcy od wielu lat badają „insulinopodobne” działanie cynamonu i wciąż udowadniają, że jest to dobry środek do walki z cukrzycą.
Wśród najbardziej imponujących korzyści zdrowotnych tej przyprawy jest jej wpływ na poziom glukozy we krwi i zdolność do poprawy kontroli glukozy. Na przykład, tylko pół łyżeczki cynamonu dziennie znacznie obniża poziom glukozy, trójglicerydów, cholesterolu LDL i całkowitego cholesterolu we krwi u osób z cukrzycą typu 2. W innym badaniu stwierdzono, że cynamon zwiększa metabolizm glukozy 20-krotnie!
Co ciekawe, cynamon obniża poziom glukozy we krwi poprzez różne mechanizmy:
- Spowolnienie opróżniania żołądka, co zapobiega gwałtownemu wzrostowi poziomu glukozy we krwi po posiłkach.
- Poprawa skuteczności lub wrażliwości komórek na insulinę.
- Wzmocnienie obrony antyoksydacyjnej. W badaniu opublikowanym w 2009 r. stwierdzono, że „polifenole zawarte w cynamonie mogą być szczególnie korzystne dla osób z nadwagą i upośledzoną glikemią na czczo, ponieważ działają zarówno jako środki zwiększające wrażliwość na insulinę, jak i przeciwutleniacze”. Jeszcze inny związek bioflawanoidowy zawarty w cynamonie, zwany proantocyjanidyną, zmniejsza aktywność sygnalizacji insuliny w komórkach tłuszczowych.
Naukowcy zasugerowali, że osoby z cukrzycą mogą zauważyć poprawę po dodaniu 1/4 - 1 łyżeczki cynamonu do jedzenia. Nie widzę powodu, aby nie spróbować tego rozwiązania, zwłaszcza jeśli lubisz cynamon (w celu zmniejszenia objawów cukrzycy zalecam również wyeliminowanie fruktozy i zbóż z diety oraz codzienne ćwiczenia).
Dodanie do diety dużych ilości cynamonu jest niewiarygodnie niedrogim i smacznym narzędziem dla diabetyków, a prawdopodobieństwo, że ta żywność spowoduje jakiekolwiek długoterminowe komplikacje, jest bardzo małe.
Śmiało, urozmaicić swoje życie!
Wszystkie wyżej wymienione korzyści dają wiele powodów, aby bez wahania dodawać zioła i przyprawy do posiłków. Samo wzmocnienie smaku jest wystarczającym powodem, a poprawa stanu zdrowia jest wisienką na torcie!
Jeśli chcesz zapoznać się z przepisami, zobacz artykuł PlanetGreen, w którym znajdziesz porady kulinarne dotyczące wielu wymienionych w tym artykule ziół i przypraw.